Proverbiorum 1
1 [Parabolæ Salomonis, filii David, regis Israël,
Dawid babarima Salomo, Israelhene, mmebusɛm ni:
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam;
Ne botae ne sɛ ɛbɛkyerɛ nnipa nyansa ne ahohyɛso; ne sɛ ɛbɛboa ama wɔate nsɛm a emu dɔ ase;
3 ad intelligenda verba prudentiæ, et suscipiendam eruditionem doctrinæ, justitiam, et judicium, et æquitatem:
sɛ wobenya akwankyerɛ wɔ abrabɔ pa mu, a ɛbɛma wɔayɛ ade pa, nea ɛteɛ na ho nni asɛm;
4 ut detur parvulis astutia, adolescenti scientia et intellectus.
sɛ ɛbɛma nea nʼadwene mu nnɔ anya nyansa na mmabun anya nimdeɛ ne adwene,
5 Audiens sapiens, sapientior erit, et intelligens gubernacula possidebit.
anyansafo ntie na wɔmfa nka nea wonim ho, na nea ɔwɔ nhumu nya akwankyerɛ a
6 Animadvertet parabolam et interpretationem, verba sapientum et ænigmata eorum.
ɛbɛma wate mmɛ ne kasammebu, anyansafo nsɛnka ne abisaa ase.
7 Timor Domini principium sapientiæ; sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt.]
Awurade suro yɛ nimdeɛ mfiase, na nkwaseafo bu nyansa ne ahohyɛso animtiaa.
8 [Audi, fili mi, disciplinam patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ:
Me ba, tie wʼagya akwankyerɛ na mpo wo na nkyerɛkyerɛ.
9 ut addatur gratia capiti tuo, et torques collo tuo.
Ɛbɛyɛ wo ti anuonyam abotiri ne wo kɔn mu atweaban.
10 Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas eis.
Me ba, sɛ nnebɔneyɛfo twetwe wo a, mma wɔn ho kwan.
11 Si dixerint: Veni nobiscum, insidiemur sanguini; abscondamus tendiculas contra insontem frustra;
Sɛ wɔka se, “Bra ma yɛnkɔ; ma yɛnkɔtetɛw na yenkum obi, ma yɛnkɔtɛw ntwɛn mmɔborɔni bi;
ma yɛmmemene wɔn anikann sɛ ɔda, koraa, te sɛ wɔn a wɔkɔ ɔda mu; (Sheol h7585)
13 omnem pretiosam substantiam reperiemus; implebimus domos nostras spoliis:
yebenya nneɛma a ɛsom bo ahorow na yɛde asade ahyɛ yɛn afi ma;
14 sortem mitte nobiscum, marsupium unum sit omnium nostrum:
fa wo ho bɛhyɛ mu, na wubenya wo kyɛfa wɔ ahonyade no mu.”
15 fili mi, ne ambules cum eis; prohibe pedem tuum a semitis eorum:
Me ba, wo ne wɔn nnantew, mfa wo nan nsi wɔn akwan so;
16 pedes enim illorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem.
Wɔn anan de ntɛmpɛ kɔ bɔne mu, na wɔde ahoɔhare ka mogya gu.
17 Frustra autem jacitur rete ante oculos pennatorum.
So nni mfaso sɛ obi besum nnomaafiri wɔ beae a anomaa biara hu!
18 Ipsi quoque contra sanguinem suum insidiantur, et moliuntur fraudes contra animas suas.
Saa nnipa yi tetɛw pɛ wɔn ankasa mogya; wɔtetɛw wɔn ankasa wɔn ho!
19 Sic semitæ omnis avari: animas possidentium rapiunt.]
Saa na wɔn a wodi akorɔnne akyi no awiei te; ɛma wɔhwere wɔn nkwa!
20 [Sapientia foris prædicat; in plateis dat vocem suam:
Nyansa teɛ mu wɔ mmɔnten so, ɔma ne nne so wɔ aguabɔbea,
21 in capite turbarum clamitat; in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens:
ɔteɛ mu wɔ afasu no atifi, ɔkasa wɔ kuropɔn no apon ano se,
22 Usquequo, parvuli, diligitis infantiam, et stulti ea quæ sibi sunt noxia cupient, et imprudentes odibunt scientiam?
“Mo adwenharefo, mobɛyɛ adwenhare akosi da bɛn? Fɛwdifo bedi fɛw akosi da bɛn? Nkwaseafo bekyi nimdeɛ akosi da bɛn?
23 convertimini ad correptionem meam. En proferam vobis spiritum meum, et ostendam vobis verba mea.
Sɛ mutiee mʼanimka a, anka mekaa me koma mu nsɛm nyinaa kyerɛɛ mo ma muhuu me nsusuwii.
24 Quia vocavi, et renuistis; extendi manum meam, et non fuit qui aspiceret:
Nanso sɛ muyii mo aso, bere a mefrɛɛ mo na amfa obiara ho, bere a meteɛɛ me nsa mu,
25 despexistis omne consilium meum, et increpationes meas neglexistis.
sɛ mopoo mʼafotu, na moampɛ mʼanimka nti,
26 Ego quoque in interitu vestro ridebo, et subsannabo cum vobis id quod timebatis advenerit.
me nso mɛserew mo wɔ mo amanehunu mu; sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so a, midi mo ho fɛw,
27 Cum irruerit repentina calamitas, et interitus quasi tempestas ingruerit; quando venerit super vos tribulatio et angustia:
sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so te sɛ ahum, na amanehunu bi bɔ fa mo so sɛ mfɛtɛ, na awerɛhow ne ɔhaw mene mo a,
28 tunc invocabunt me, et non exaudiam; mane consurgent, et non invenient me:
“Afei wɔbɛfrɛ me, nanso meremmua; wɔbɛhwehwɛ me, nanso wɔrenhu me.
29 eo quod exosam habuerint disciplinam, et timorem Domini non susceperint,
Esiane sɛ wokyii nimdeɛ na wɔampɛ sɛ wobesuro Awurade,
30 nec acquieverint consilio meo, et detraxerint universæ correptioni meæ.
sɛ wɔpoo mʼafotu, na wobuu me nteɛso animtiaa nti,
31 Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.
wobedi wɔn akwan so aba; na wɔn nhyehyɛe mu aduan bɛmee wɔn.
32 Aversio parvulorum interficiet eos, et prosperitas stultorum perdet illos.
Na ntetekwaafo asoɔden bekum wɔn, na nkwaseafo tirimudɛ bɛsɛe wɔn;
33 Qui autem me audierit, absque terrore requiescet, et abundantia perfruetur, timore malorum sublato.]
Nanso obiara a obetie me no, ɔbɛtena ase asomdwoe mu na ne ho bɛtɔ no a ɔrensuro ɔhaw biara.”
