Proverbiorum 1
1 [Parabolæ Salomonis, filii David, regis Israël,
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 ad intelligenda verba prudentiæ, et suscipiendam eruditionem doctrinæ, justitiam, et judicium, et æquitatem:
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 ut detur parvulis astutia, adolescenti scientia et intellectus.
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 Audiens sapiens, sapientior erit, et intelligens gubernacula possidebit.
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 Animadvertet parabolam et interpretationem, verba sapientum et ænigmata eorum.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 Timor Domini principium sapientiæ; sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt.]
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 [Audi, fili mi, disciplinam patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ:
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 ut addatur gratia capiti tuo, et torques collo tuo.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas eis.
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 Si dixerint: Veni nobiscum, insidiemur sanguini; abscondamus tendiculas contra insontem frustra;
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol h7585)
13 omnem pretiosam substantiam reperiemus; implebimus domos nostras spoliis:
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 sortem mitte nobiscum, marsupium unum sit omnium nostrum:
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 fili mi, ne ambules cum eis; prohibe pedem tuum a semitis eorum:
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 pedes enim illorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 Frustra autem jacitur rete ante oculos pennatorum.
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 Ipsi quoque contra sanguinem suum insidiantur, et moliuntur fraudes contra animas suas.
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 Sic semitæ omnis avari: animas possidentium rapiunt.]
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 [Sapientia foris prædicat; in plateis dat vocem suam:
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 in capite turbarum clamitat; in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens:
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 Usquequo, parvuli, diligitis infantiam, et stulti ea quæ sibi sunt noxia cupient, et imprudentes odibunt scientiam?
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 convertimini ad correptionem meam. En proferam vobis spiritum meum, et ostendam vobis verba mea.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 Quia vocavi, et renuistis; extendi manum meam, et non fuit qui aspiceret:
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 despexistis omne consilium meum, et increpationes meas neglexistis.
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 Ego quoque in interitu vestro ridebo, et subsannabo cum vobis id quod timebatis advenerit.
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 Cum irruerit repentina calamitas, et interitus quasi tempestas ingruerit; quando venerit super vos tribulatio et angustia:
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 tunc invocabunt me, et non exaudiam; mane consurgent, et non invenient me:
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 eo quod exosam habuerint disciplinam, et timorem Domini non susceperint,
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 nec acquieverint consilio meo, et detraxerint universæ correptioni meæ.
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 Aversio parvulorum interficiet eos, et prosperitas stultorum perdet illos.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 Qui autem me audierit, absque terrore requiescet, et abundantia perfruetur, timore malorum sublato.]
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
