Proverbiorum 1
1 [Parabolæ Salomonis, filii David, regis Israël,
Engero za Sulemaani, mutabani wa Dawudi, kabaka wa Isirayiri.
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam;
Yaziwandiika okuyigiriza abantu okuba n’amagezi n’okuyiga, era n’okutegeera ebigambo eby’obulabufu; eby’obulamu eby’amagezi n’empisa.
3 ad intelligenda verba prudentiæ, et suscipiendam eruditionem doctrinæ, justitiam, et judicium, et æquitatem:
Sulemaani yayagala abantu okuba n’empisa, n’obulamu obw’amagezi, okukolanga ebituufu, n’okubeera abenkanya n’okugobereranga ensonga;
4 ut detur parvulis astutia, adolescenti scientia et intellectus.
okuyigiriza amagezi abatalina bumanyirivu, n’abavubuka okufuna okumanya n’okutegeera.
5 Audiens sapiens, sapientior erit, et intelligens gubernacula possidebit.
N’abantu ab’amagezi nabo bwe bawulira beeyongere okuyiga n’abategeevu beeyongere okubangulwa.
6 Animadvertet parabolam et interpretationem, verba sapientum et ænigmata eorum.
Era engero zino zaawandiikibwa okutegeera engero, enjogera n’ebikokyo.
7 Timor Domini principium sapientiæ; sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt.]
Kale mu kutya Mukama amagezi mwe gasookera, naye abasirusiru banyooma amagezi n’okulagirirwa.
8 [Audi, fili mi, disciplinam patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ:
Mwana wange ossangayo omwoyo eri ebiragiro bya kitaawo, era tolekanga kukuutira kwa maama wo;
9 ut addatur gratia capiti tuo, et torques collo tuo.
bijja kuba ngule eneeweesanga omutwe gwo ekitiibwa, n’emikuufu mu bulago bwo.
10 Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas eis.
Mwana wange abakozi b’ebibi bwe bakusendasendanga, tokkirizanga.
11 Si dixerint: Veni nobiscum, insidiemur sanguini; abscondamus tendiculas contra insontem frustra;
Bwe bakugambanga nti, “Tugende ffenna twesanyuse, tunyage, tubbe n’okutta; tokkirizanga;
ng’entaana bw’emira abantu, naffe tubamire tutyo nga bakyali balamu, era nga balamba, ng’abagenda mu bunnya obuwanvu; (Sheol h7585)
13 omnem pretiosam substantiam reperiemus; implebimus domos nostras spoliis:
nga twefunira eby’obugagga bye tutakoleredde, ne tujjuza amayumba gaffe obugagga obubbe;
14 sortem mitte nobiscum, marsupium unum sit omnium nostrum:
ng’ababi batuyita tubeegatteko, tugabane kyenkanyi ebibbe n’ebinyage.”
15 fili mi, ne ambules cum eis; prohibe pedem tuum a semitis eorum:
Mwana wange totambuliranga wamu nabo, era ekigere kyo kiziyize okukwatanga ekkubo lyabwe:
16 pedes enim illorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem.
Kubanga ebigere byabwe bidduka bunnambiro okukola ebibi, era kibanguyira okuyiwa omusaayi.
17 Frustra autem jacitur rete ante oculos pennatorum.
Nga kuba kumala biseera okutega omutego, ng’ekinyonyi ky’oyagala okukwata kikulaba,
18 Ipsi quoque contra sanguinem suum insidiantur, et moliuntur fraudes contra animas suas.
naye abantu ng’abo baba beetega bokka, baba beetega omutego ogunaabakwasa bo bennyini.
19 Sic semitæ omnis avari: animas possidentium rapiunt.]
Bwe lityo bwe libeera ekkubo lya buli muntu anoonya okugaggawalira mu bukyamu. Obugagga obw’engeri eyo busaanyaawo obulamu bw’abo ababufuna.
20 [Sapientia foris prædicat; in plateis dat vocem suam:
Amagezi galeekaanira waggulu mu nguudo; gayimusa amaloboozi gaago, mu bifo ebigazi eby’omu bibuga.
21 in capite turbarum clamitat; in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens:
Ne galeekaanira waggulu, mu kifo enguudo ennene we zisisinkanira, era gasinzira mu miryango gy’ekibuga ne googera:
22 Usquequo, parvuli, diligitis infantiam, et stulti ea quæ sibi sunt noxia cupient, et imprudentes odibunt scientiam?
Mulituusa ddi mmwe ab’amagezi amatono obutayagala kweyongera kuyiga by’amagezi, nammwe ab’amalala okunyoomanga eby’amagezi n’abasirusiru okukyawanga okumanya?
23 convertimini ad correptionem meam. En proferam vobis spiritum meum, et ostendam vobis verba mea.
Kale singa muwuliriza okunenya kwange, laba, ndifuka omutima gwange n’ebirowoozo byange mu mmwe.
24 Quia vocavi, et renuistis; extendi manum meam, et non fuit qui aspiceret:
Kubanga na bayita ne mugaana okuwuliriza, ne ngolola omukono ne wataba n’omu afaayo,
25 despexistis omne consilium meum, et increpationes meas neglexistis.
era ne mutafaayo ku magezi ge nabawa, era ne mugaana okubuulirira kwange kwonna,
26 Ego quoque in interitu vestro ridebo, et subsannabo cum vobis id quod timebatis advenerit.
kale nange ndibasekerera nga muli mu nnaku, era mbakudaalire ng’entiisa ebagwiridde.
27 Cum irruerit repentina calamitas, et interitus quasi tempestas ingruerit; quando venerit super vos tribulatio et angustia:
Entiisa bw’eribajjira ng’omuyaga omungi, ennaku n’okubonaabona, okulumwa n’obubalagaze,
28 tunc invocabunt me, et non exaudiam; mane consurgent, et non invenient me:
kale balinkoowoola, naye siriyitaba; balinnoonya obutaweera naye ne batandaba.
29 eo quod exosam habuerint disciplinam, et timorem Domini non susceperint,
Kubanga baakyawa okuyigirizibwa, n’okumanya, era ne bamalirira obutatya Mukama.
30 nec acquieverint consilio meo, et detraxerint universæ correptioni meæ.
Ne bagaana okuwuliriza amagezi gange; ne banyooma okunenya kwange kwonna.
31 Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.
Kyebaliva balya ebibala eby’ekkubo lyabwe ebbi, era ne bajjula ebibala eby’enkwe zaabwe.
32 Aversio parvulorum interficiet eos, et prosperitas stultorum perdet illos.
Obusirusiru bulitta ab’amagezi amatono n’obutafaayo bulizikiriza abasirusiru,
33 Qui autem me audierit, absque terrore requiescet, et abundantia perfruetur, timore malorum sublato.]
naye buli ampuliriza anaabeeranga mirembe, ng’agumye nga talina kutya kwonna.
