Proverbiorum 6
1 [Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam:
Akong anak, kung gigahin nimo ang imong salapi ingon nga bayad sa utang sa imong silingan, kung nagsaad ka alang sa utang sa usa ka tawo nga wala nimo mailhi,
2 illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
imong gilit-ag ang imong kaugalingon pinaagi sa imong saad ug nabihag ka pinaagi sa mga pulong sa imong baba.
3 Fac ergo quod dico, fili mi, et temetipsum libera, quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum.
Kung nabihag ka pinaagi sa imong mga pulong, akong anak, buhata kini ug luwasa ang imong kaugalingon, sanglit nahulog ka man sa kamot sa imong silingan; lakaw ug ipaubos ang imong kaugalingon ug isulti ang imong kahimtang ngadto sa imong silingan.
4 Ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebræ tuæ.
Ayaw pakatulga ang imong mga mata ug ayaw papahulaya ang imong mga pilok.
5 Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.]
Luwasa ang imong kaugalingon sama sa lagsaw gikan sa kamot sa mangangayam, sama sa langgam gikan sa kamot sa mangangayam ug langgam.
6 [Vade ad formicam, o piger, et considera vias ejus, et disce sapientiam.
Tan-awa ang hulmigas, ikaw nga tawong tapulan, hunahunaa ang iyang mga pamaagi, ug pagmanggialamon.
7 Quæ cum non habeat ducem, nec præceptorem, nec principem,
Kini walay pangulo, opisyal, o magmamando,
8 parat in æstate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
apan nag-andam kini ug pagkaon sa ting-init ug sa panahon sa ting-ani nagtigom kini kung unsay kaonon.
9 Usquequo, piger, dormies? quando consurges e somno tuo?
Hangtod kanus-a ka matulog, ikaw nga tawong tapulan? Kanus-a ka man mobangon sa imong pagkatulog?
10 Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias;
“Diyutay nga pagkatulog, diyutay nga pagpahulay, gamay nga pagtiklop sa mga kamot aron sa pagpahulay”—
11 et veniet tibi quasi viator egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.]
ug ang imong kakabos moabot sama sa kawatan ug ang imong panginahanglanon sama sa armadong sundalo.
12 [Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso;
Ang walay hinungdan nga tawo—ang daotang tawo—nagkinabuhi pinaagi sa pagkabaliko sa iyang sinultihan,
13 annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
nagapangidhat ang iyang mga mata, nagasinyas gamit ang iyang mga tiil ug nagatudlo gamit ang iyang mga tudlo.
14 pravo corde machinatur malum, et omni tempore jurgia seminat.
Nagplano siya ug daotan uban sa iyang malinlahong kasingkasing; kanunay siyang nagabuhat ug kasamok.
15 Huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.]
Busa sa kalit modangat kaniya ang iyang kalisdanan; sa diyutay nga panahon mabuak siya nga walay kaayohan.
16 [Sex sunt quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima ejus:
Adunay unom ka mga butang nga gidumtan ni Yahweh, pito nga malaw-ay alang kaniya.
17 oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
Ang mga mata sa mapahitas-ong tawo, ang dila nga nagapamakak, mga kamot nga nagpaawas sa dugo sa mga tawong walay sala,
18 cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
ang kasingkasing nga mobuhat ug daotang mga laraw, mga tiil nga dali lang modagan sa pagbuhat ug daotan,
19 proferentem mendacia testem fallacem, et eum qui seminat inter fratres discordias.]
ang saksi nga nagabuga ug mga bakak ug ang tawo nga nagtanom ug kasamok taliwala sa managsoon.
20 [Conserva, fili mi, præcepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ.
Akong anak, tumana ang mando sa imong amahan ug ayaw isalikway ang gitudlo sa imong inahan.
21 Liga ea in corde tuo jugiter, et circumda gutturi tuo.
Kanunay kining ihigot diha sa imong kasingkasing; ihigot kini sa imong liog.
22 Cum ambulaveris, gradiantur tecum; cum dormieris, custodiant te: et evigilans loquere cum eis.
Kung maglakaw ka, mogiya kini kanimo; kung matulog ka, mobantay kini kanimo; ug kung magmata ka, motudlo kini kanimo.
23 Quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ:
Kay ang mga pagmando mao ang lampara, ug ang pagtudlo mao ang kahayag; ang pagbadlong sa pagpanton mao ang dalan sa kinabuhi.
24 ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneæ.
Ipahilayo ka niini gikan sa daotang babaye, gikan sa malumo nga mga pulong sa mananapaw.
25 Non concupiscat pulchritudinem ejus cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
Ayaw kaibog diha sa imong kasingkasing sa iyang kaanyag ug ayaw itugot nga madani ka sa iyang mga pilok.
26 pretium enim scorti vix est unius panis, mulier autem viri pretiosam animam capit.
Ang pakigdulog sa babayeng gabaligya ug dungog nagkantidad lamang sa usa ka tinapay, apan ang asawa sa uban maoy hinungdan nga kawad-an ka sa imong kinabuhi.
27 Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
Makahimo ba sa pagdala ug kalayo ang tawo sa iyang dughan nga dili masunog ang iyang bisti?
28 aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantæ ejus?
Makahimo ba sa paglakaw sa baga ang tawo nga dili mapaso ang iyang mga tiil?
29 sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
Mao usab ang tawo nga modulog sa asawa sa iyang silingan; ang tawo nga modulog kaniya pagasilotan gayod.
30 Non grandis est culpa cum quis furatus fuerit: furatur enim ut esurientem impleat animam;
Ang mga tawo dili motamay sa kawatan kung mangawat kini aron sa pagtagbaw sa iyang panginahanglan sa dihang gutom kini.
31 deprehensus quoque reddet septuplum, et omnem substantiam domus suæ tradet.
Apan kung masakpan siya, magbayad gayod siya sa makapito ka pilo sa kung unsa ang iyang gikawat; kinahanglan iyang ihatag ang tanan nga adunay bili diha sa iyang panimalay.
32 Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam;
Ang tawo nga nanapaw walay panabot; ang tawo nga mobuhat niini naglaglag sa iyang kaugalingon.
33 turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur:
Mga samad ug kaulawan mao ang angay kaniya ug ang iyang kaulawan dili mawala.
34 quia zelus et furor viri non parcet in die vindictæ,
Kay ang pangabugho makapasuko pag-ayo sa usa ka lalaki; dili siya magpakita ug kaluoy kung manimalos siya.
35 nec acquiescet cujusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.]
Dili siya modawat ug bayad ug dili siya mahaylo, bisan ug hatagan nimo siya ug daghang gasa.
