Proverbiorum 25
1 Hæ quoque parabolæ Salomonis, quas transtulerunt viri Ezechiæ regis Juda.
Magi e ngeche mamoko mag Solomon, mane jo-Hezekia ruodh Juda ondiko.
2 [Gloria Dei est celare verbum, et gloria regum investigare sermonem.
Wamiyo Nyasaye duongʼ kuom gik ma opando; to lero tiend weche en duongʼ ni ruodhi.
3 Cælum sursum, et terra deorsum, et cor regum inscrutabile.
Mana kaka polo bor kendo piny tut, e kaka chuny ruodhi ngʼeyo tek.
4 Aufer rubiginem de argento, et egredietur vas purissimum.
Ka ogol chilo kuom fedha, to jatheth koro nigi gimoro mar theth;
5 Aufer impietatem de vultu regis, et firmabitur justitia thronus ejus.
ka ogol ngʼat marach e nyim ruoth, eka kom ruodhe ibiro guro motegno e tim makare.
6 Ne gloriosus appareas coram rege, et in loco magnorum ne steteris.
Kik imiri duongʼ iwuon e nyim ruoth, kata bedo kar jomadongo,
7 Melius est enim ut dicatur tibi: Ascende huc, quam ut humilieris coram principe.]
nimar ber moloyo owachni niya, “Bi ka,” moloyo ka igoli e nyim jomadongo.
8 [Quæ viderunt oculi tui ne proferas in jurgio cito, ne postea emendare non possis, cum dehonestaveris amicum tuum.
Gima wangʼi oseneno kik ikel mapiyo kirikni e nyim od bura; nimar ibiro timo angʼo achien ka jabuti oketi e wichkuot?
9 Causam tuam tracta cum amico tuo, et secretum extraneo ne reveles:
Ka iloso wach manie kindi gi jabuti, to kik idhi ihul wach malingʼ-lingʼ mar ngʼato;
10 ne forte insultet tibi cum audierit, et exprobrare non cesset. Gratia et amicitia liberant: quas tibi serva, ne exprobrabilis fias.
nono to ngʼat moro mowinji biro keti e wichkuot; mi huma mari marach ok nogiki.
11 Mala aurea in lectis argenteis, qui loquitur verbum in tempore suo.
Wach mowach e kinde mowinjore, chalo gi olemo mar dhahabu moketie tawo molos gi fedha.
12 Inauris aurea, et margaritum fulgens, qui arguit sapientem et aurem obedientem.
Mana kaka tere mar dhahabu kata tigo mar dhahabu maber e kaka siem mar ngʼat mariek mokwerogo ngʼat machiko ite.
13 Sicut frigus nivis in die messis, ita legatus fidelis ei qui misit eum: animam ipsius requiescere facit.
Mana kaka ngʼich mar pe e kinde mar keyo, e kaka jaote ma ja-adiera chalo ne ngʼat moore, omoro chuny ruodhe.
14 Nubes, et ventus, et pluviæ non sequentes, vir gloriosus et promissa non complens.
Kaka boche polo gi yamo maonge koth, e kaka ngʼat mawuorore gi mich ma ok dochiw.
15 Patientia lenietur princeps, et lingua mollis confringet duritiam.]
Horuok mos nyalo loko chuny ruoth, to lep mamuol nyalo toyo chogo.
16 [Mel invenisti: comede quod sufficit tibi, ne forte satiatus evomas illud.
Ka iyudo mor kich, to cham mana moromo, mathoth ahinya, nyalo miyo ingʼogi.
17 Subtrahe pedem tuum de domo proximi tui, nequando satiatus oderit te.
Kik iter tiendi pile e od jabuti, dhiyo kuno pile, biro miyo ochayi.
18 Jaculum, et gladius, et sagitta acuta, homo qui loquitur contra proximum suum falsum testimonium.
Mana kaka arungu kata ligangla; kata asere mabith, e kaka ngʼatno machiwo neno ma ok adiera kuom ngʼat ma gidakgo machiegni.
19 Dens putridus, et pes lassus, qui sperat super infideli in die angustiæ,
Mana kaka lak marach kata tielo mongʼol e kaka keto geno kuom jogo ma ok jo-adiera e kinde mag chandruok.
20 et amittit pallium in die frigoris. Acetum in nitro, qui cantat carmina cordi pessimo. Sicut tinea vestimento, et vermis ligno, ita tristitia viri nocet cordi.
Mana ka ngʼat ma lonyo law midongʼ duk e ndalo ngʼich, kata kaka olo chumbi e adhola, e kaka ngʼat ma wero wende ne chuny mool.
21 Si esurierit inimicus tuus, ciba illum; si sitierit, da ei aquam bibere:
Ka jasiki odenyo, to miye chiemo ocham; ka riyo oloye, miye pi omodhi.
22 prunas enim congregabis super caput ejus, et Dominus reddet tibi.
Ka itimo kamano, ibiro choko chuk mach maliel e wiye, kendo Jehova Nyasaye biro miyi pok.
23 Ventus aquilo dissipat pluvias, et facies tristis linguam detrahentem.
Kaka yamb nyandwat kelo koth, e kaka lep mafuongʼo wach kelo miero.
24 Melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi.
Ber dak e kona mar wi ot moloyo dak gi dhako maralep.
25 Aqua frigida animæ sitienti, et nuntius bonus de terra longinqua.
Mana kaka pi mangʼich chalo ne chuny mool, e kaka wach maber moa e piny mabor chalo.
26 Fons turbatus pede et vena corrupta, justus cadens coram impio.
Mana kaka soko motimo chwodho kata aora moduwore chalo e kaka ngʼat makare machiwo thuolo ne jaricho.
27 Sicut qui mel multum comedit non est ei bonum, sic qui scrutator est majestatis opprimetur a gloria.
Ok ber chamo mor kich mathoth, kata ok en gima longʼo mondo ngʼato odwar luor monego miye owuon.
28 Sicut urbs patens et absque murorum ambitu, ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum.]
Mana kaka dala maduongʼ ma ohingane omukore mogore piny e kaka ngʼatno ma ok nyal ritore owuon.
