Proverbiorum 16
1 [Hominis est animam præparare, et Domini gubernare linguam.
Omuntu ateekateeka by’ayagala okukola mu mutima gwe, Naye okuddamu kuva eri Mukama.
2 Omnes viæ hominis patent oculis ejus; spirituum ponderator est Dominus.
Amakubo g’omuntu gonna gaba matuufu mu maaso ge ye, naye Mukama y’apima ebigendererwa.
3 Revela Domino opera tua, et dirigentur cogitationes tuæ.
Emirimu gyo gyonna gikwasenga Mukama, naye anaatuukirizanga entegeka zo.
4 Universa propter semetipsum operatus est Dominus; impium quoque ad diem malum.
Mukama buli kimu akikola ng’alina ekigendererwa, n’abakozi b’ebibi y’abakolera olunaku lwe batuukibwako ebizibu.
5 Abominatio Domini est omnis arrogans; etiamsi manus ad manum fuerit, non est innocens. Initium viæ bonæ facere justitiam; accepta est autem apud Deum magis quam immolare hostias.
Buli muntu alina omutima ogw’amalala wa muzizo eri Mukama; weewaawo talirema kubonerezebwa.
6 Misericordia et veritate redimitur iniquitas, et in timore Domini declinatur a malo.
Olw’okwagala n’olw’obwesigwa, ekibi kisasulibwa, n’okutya Mukama kuleetera omuntu okwewala okukola ebibi.
7 Cum placuerint Domino viæ hominis, inimicos quoque ejus convertet ad pacem.
Amakubo g’omuntu bwe gaba gasanyusa Mukama, aleetera abalabe b’omuntu oyo okubeera naye mu mirembe.
8 Melius est parum cum justitia quam multi fructus cum iniquitate.
Akatono akafune mu butuukirivu, kasinga obugagga obungi obufune mu bukyamu.
9 Cor hominis disponit viam suam, sed Domini est dirigere gressus ejus.]
Omutima gw’omuntu guteekateeka ekkubo lye, naye Mukama y’aluŋŋamya bw’anaatambula.
10 [Divinatio in labiis regis; in judicio non errabit os ejus.
Kabaka ky’ayogera kiba ng’ekiva eri Katonda, n’akamwa ke tekasaanye kwogera bitali bya bwenkanya.
11 Pondus et statera judicia Domini sunt, et opera ejus omnes lapides sacculi.
Ebipimo ne minzaani ebituufu bya Mukama, ebipimo byonna ebikozesebwa y’abikola.
12 Abominabiles regi qui agunt impie, quoniam justitia firmatur solium.
Kya muzizo bakabaka okukola ebibi, kubanga entebe ye ey’obwakabaka enywezebwa butuukirivu.
13 Voluntas regum labia justa; qui recta loquitur diligetur.
Akamwa akogera eby’amazima bakabaka ke basanyukira, era baagala oyo ayogera amazima.
14 Indignatio regis nuntii mortis, et vir sapiens placabit eam.
Obusungu bwa kabaka buli ng’ababaka abaleese okufa, omusajja ow’amagezi alibukkakkanya.
15 In hilaritate vultus regis vita, et clementia ejus quasi imber serotinus.]
Kabaka bw’asanyuka kireeta obulamu; n’okuganza kwe, kuli nga ekire eky’enkuba mu biseera ebya ttoggo.
16 [Posside sapientiam, quia auro melior est, et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.
Okufuna amagezi nga kusinga nnyo okufuna zaabu, era n’okufuna okutegeera kikira ffeeza!
17 Semita justorum declinat mala; custos animæ suæ servat viam suam.
Ekkubo ly’abagolokofu kwe kwewala ebibi, n’oyo eyeekuuma mu kutambula kwe, awonya emmeeme ye.
18 Contritionem præcedit superbia, et ante ruinam exaltatur spiritus.
Amalala gakulembera okuzikirira, n’omwoyo ogwegulumiza gukulembera ekigwo.
19 Melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis.
Okubeera n’omwoyo ogwetoowaza era n’okubeera n’abaavu, kisinga okugabana omunyago n’ab’amalala.
20 Eruditus in verbo reperiet bona, et qui sperat in Domino beatus est.
Oyo assaayo omwoyo ku kuyigirizibwa alikulaakulana, era alina omukisa oyo eyeesiga Mukama.
21 Qui sapiens est corde appellabitur prudens, et qui dulcis eloquio majora percipiet.
Abalina emitima egy’amagezi baliyitibwa bategeevu, n’enjogera ennungi eyongera okuyamba okutegeera.
22 Fons vitæ eruditio possidentis; doctrina stultorum fatuitas.]
Amagezi nsulo ya bulamu eri oyo agalina, naye obusirusiru buleetera abasirusiru okubonerezebwa.
23 [Cor sapientis erudiet os ejus, et labiis ejus addet gratiam.
Omutima gw’omuntu ow’amagezi gumuwa enjogera ennungi, era akamwa ke kayigiriza abalala.
24 Favus mellis composita verba; dulcedo animæ sanitas ossium.
Ebigambo ebirungi biri ng’ebisenge by’omubisi gw’enjuki, biwoomera emmeeme, ne biwonya n’amagumba.
25 Est via quæ videtur homini recta, et novissima ejus ducunt ad mortem.
Wabaawo ekkubo erirabika ng’ettuufu eri omuntu, naye ku nkomerero limutuusa mu kufa.
26 Anima laborantis laborat sibi, quia compulit eum os suum.
Okwagala okulya kuleetera omuntu okukola n’amaanyi, kubanga enjala emukubiriza okweyongera okukola.
27 Vir impius fodit malum, et in labiis ejus ignis ardescit.
Omuntu omusirusiru ategeka okukola ebitali bya butuukirivu, era n’ebigambo bye, biri ng’omuliro ogwokya ennyo.
28 Homo perversus suscitat lites, et verbosus separat principes.
Omuntu omubambaavu asiikuula entalo, n’ow’olugambo ayawukanya ab’omukwano enfirabulago.
29 Vir iniquus lactat amicum suum, et ducit eum per viam non bonam.
Omuntu omukyamu asendasenda muliraanwa we n’amutwala mu kkubo eritali ttuufu.
30 Qui attonitis oculis cogitat prava, mordens labia sua perficit malum.
Omuntu atemya ku liiso ateekateeka kwonoona, n’oyo asongoza emimwa ategeka kukola bitali birungi.
31 Corona dignitatis senectus, quæ in viis justitiæ reperietur.
Omutwe ogw’envi ngule ya kitiibwa, gufunibwa abo abatambulira mu bulamu obutuukirivu.
32 Melior est patiens viro forti, et qui dominatur animo suo expugnatore urbium.
Omuntu omugumiikiriza asinga omutabaazi, n’oyo afuga obusungu bwe akira awamba ekibuga.
33 Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur.]
Akalulu kayinza okukubibwa, naye okusalawo kwa byonna kuva eri Mukama.
