Proverbiorum 13
1 [Filius sapiens doctrina patris; qui autem illusor est non audit cum arguitur.
Mwana mwenye hekima husikia mafundisho ya baba yake, bali mwenye dhihaka hatasikiliza karipio.
2 De fructu oris sui homo satiabitur bonis: anima autem prævaricatorum iniqua.
Mtu hufurahia vitu vizuri kutokana na matunda ya kinywa chake, bali hamu ya wadanganyifu ni jeuri.
3 Qui custodit os suum custodit animam suam; qui autem inconsideratus est ad loquendum, sentiet mala.
Yeye anayelinda kinywa chake huyalinda maisha, bali anayefumbua sana midomo yake atajiangamiza mwenyewe.
4 Vult et non vult piger; anima autem operantium impinguabitur.
Hamu ya watu wavivu ni uchu lakini hawapati kitu, bali hamu ya watu wenye bidii hutoshelezwa sana.
5 Verbum mendax justus detestabitur; impius autem confundit, et confundetur.
Atendaye haki huchukia uongo, bali mtu mwovu hukinzana mwenyewe, na kufanya ya kuaibisha.
6 Justitia custodit innocentis viam, impietas autem peccatorem supplantat.]
Wenye haki huwalinda wale ambao ni wakamilifu katika mapito yao, bali uovu huwaangusha wale watendao dhambi.
7 [Est quasi dives, cum nihil habeat, et est quasi pauper, cum in multis divitiis sit.
Kuna mtu ambaye hujitajirisha mwenyewe, lakini hana chochote na kuna mtu ambaye hutoa kila kitu, bado ni tajiri kweli.
8 Redemptio animæ viri divitiæ suæ; qui autem pauper est, increpationem non sustinet.
Mtu tajiri anaweza kufidia maisha yake kwa mali zake, bali mtu masikini hatapokea kitisho cha aina hiyo.
9 Lux justorum lætificat: lucerna autem impiorum extinguetur.
Mwanga wa mtu atendaye haki hufurahia, bali taa ya waovu itazimika.
10 Inter superbos semper jurgia sunt; qui autem agunt omnia cum consilio, reguntur sapientia.
Kiburi huzaa mafarakano, bali kwa wale wasikiao shauri jema kuna hekima.
11 Substantia festinata minuetur; quæ autem paulatim colligitur manu, multiplicabitur.
Penye majivuno mengi utajiri hufifia, bali yeye apataye pesa kwa kufanya kazi kwa mkono wake pesa zake zitaongezeka.
12 Spes quæ differtur affligit animam; lignum vitæ desiderium veniens.]
Tumaini linapoachwa, huvunja moyo, bali kukamilishwa kwa shauku ni mti wa uzima.
13 [Qui detrahit alicui rei, ipse se in futurum obligat; qui autem timet præceptum, in pace versabitur. Animæ dolosæ errant in peccatis: justi autem misericordes sunt, et miserantur.
Yule ambaye anadharau fundisho bado atakuwa chini ya utawala wake, bali yeye ambaye anaheshimu amri atapewa thawabu.
14 Lex sapientis fons vitæ, ut declinet a ruina mortis.
Mafundisho ya mtu mwenye hekima ni chemchemi ya uzima, yanakuondoa kutoka kwenye mitego ya mauti.
15 Doctrina bona dabit gratiam; in itinere contemptorum vorago.
Busara njema huleta fadhila, bali njia ya wadanganyifu haina mwisho.
16 Astutus omnia agit cum consilio; qui autem fatuus est aperit stultitiam.
Watu wenye busara hutenda kwa maarifa kwa kila uamuzi, bali mpumbavu huonyesha upuuzi wake.
17 Nuntius impii cadet in malum; legatus autem fidelis, sanitas.
Mjumbe mbaya huangukia kwenye shida, bali balozi mwaminifu huleta upatanisho.
18 Egestas et ignominia ei qui deserit disciplinam; qui autem acquiescit arguenti glorificabitur.
Yeye ambaye hupuuza kurudiwa atapata umasikini na aibu, bali heshima itamjia yeye ambaye hujifunza kutokana na masahihisho.
19 Desiderium si compleatur delectat animam; detestantur stulti eos qui fugiunt mala.
Shauku iliyotambuliwa ni tamu kwa hamu, bali wapumbavu huchukia kuacha uovu.
20 Qui cum sapientibus graditur sapiens erit; amicus stultorum similis efficietur.]
Tembea pamoja na watu wenye hekima nawe utakuwa na hekima, bali rafiki wa wapumbavu atateseka.
21 [Peccatores persequitur malum, et justis retribuentur bona.
Maafa huwakimbilia wenye dhambi, bali wale watendao haki hupewa thawabu kwa mema.
22 Bonus reliquit hæredes filios et nepotes, et custoditur justo substantia peccatoris.
Mtu mwema huacha urithi kwa wajukuu wake, bali mali ya mwenye dhambi huwekwa akiba kwa yule atendaye haki.
23 Multi cibi in novalibus patrum, et aliis congregantur absque judicio.
Shamba la masikini lisilolimwa linaweza huzalisha chakula kingi, bali huchukuliwa kwa udhalimu.
24 Qui parcit virgæ odit filium suum; qui autem diligit illum instanter erudit.
Yeye ambaye hamrudi mwanawe humchukia, bali yule anayempenda mwanawe humjali kwa kumwadibisha.
25 Justus comedit et replet animam suam; venter autem impiorum insaturabilis.]
Yeye atendaye haki hula hadi kutosheleza hamu yake bali tumbo la mwovu linanjaa daima.
