ରମି 14
୧ଜଦି କେତେକ୍ ଲକ୍ କିରିସ୍ଟକେ ବିସ୍ବାସ୍ କଲାଇନି, ମାତର୍ ତାକର୍ ବିସ୍ବାସ୍ ଡାଁଟ୍ନାଇ, ସେମନ୍କେ ମିସା ଡାକି ମିସାଆ । ମାତର୍ ସେମନର୍ ଚିନ୍ତା କର୍ବାଟା ତମର୍ପାରା ନ ରଇଲେ, ତାକର୍ ସଙ୍ଗ୍ ଦଦାପେଲା ଉଆ ନାଇ ।
2 ୨ ବାରେ ତିଞ୍ଜାଲି ତାକି ରଅଣାକି ନାମୁ ମାନେ, ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ନାମୁତା ଊଣା ମାନେସି ଏ଼ୱାସି ୱାର୍ଇ ଜା଼ୟୁ କୁଚା ତିନାପେସି ।
୨କେତେକ୍ ଲକର୍ ବିସ୍ବାସ୍, ଜେନ୍ତି ରକାମର୍ କାଦିକେ ମିସା ଉଁ ବଲି କଇବାଇ । ମାତର୍ ଜାର୍ ବିସ୍ବାସ୍ ଏବେଜାକ ଡାଁଟ୍ନାଇ ସେମନ୍ କାଇ ମାଉଁସ୍ ମିସା କାଇବାର୍ ନଏଁ, ଅବ୍କା ସାଗ୍ଡାଲ୍ସେ କାଇବାଇ ।
3 ୩ ଆମ୍ବାଆସି ବାରେ ତିନେସି, ଏ଼ୱାସି ତିନାଆଗାଟାଣାଇଁ ହୀଣି କିଆପେସି; ଇଞ୍ଜାଁ ତିନାଆଗାଟାସି ତିନାଣାଇଁ ନୀହାଁୟି କିଆପେସି, ଏ଼ନିଇଚିହିଁ ମାହାପୂରୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଆ଼ବା ମାନେସି ।
୩ଜନ୍ ଲକ୍ମନ୍ ସବୁଜାକ କାଇବାଇ, ସେମନ୍ ଆମେ ଅବ୍କା ସାଗ୍ଡାଲ୍ କାଇବା ଲକର୍ଟାନେଅନି ବଡ୍ ବଲି ବାବ୍ବାର୍ ନାଇ । ସେନ୍ତାରିସେ ଜନ୍ଲକ୍ମନ୍ ଅବ୍କା ସାଗ୍ଡାଲ୍ସେ କାଇବାଇ, ସେମନ୍ ଆମେ ସବୁରକାମର୍ କାଦିକାଇବା ଲକ୍ମନର୍ଟାନେଅନି ବଡ୍ ବଲି ବାବ୍ବାର୍ନାଇ । କାଇକେବଇଲେ ପର୍ମେସର୍ ଦୁଇ ଦଲର୍ ଲକ୍ମନ୍କେ ମିସା ବାଚ୍ଲା ଆଚେ ।
4 ୪ ନୀନୁ ଆମ୍ବାଆତି ଅ଼ର ରଅଣି ହ଼ଲେଏଣାଇଁ ନୀହାଁୟି କିହିମାଞ୍ଜି? ଏ଼ୱାସି ତାନି ସା଼ୱୁକାରି ତା଼ଣା ତୀରି ଆ଼ନେସି କି ତୀରି ଆ଼ଅସି; ଏ଼ୱାଣାଇଁ ତୀରିକିହାଁ ଇଟାଲି ପ୍ରବୁ କେୟୁତା ବା଼ଡ଼୍ୟୁ ମାନେ ।
୪ବିନ୍ ଲକର୍ ଦାଙ୍ଗ୍ଡାମନ୍କେ ଆମେ ବିଚାର୍ କର୍ବାର୍ ନାଇ । କାଇକେବଇଲେ ସେମନ୍ କର୍ବା କାମ୍ କଲାଇ ଆଚତ୍ କି ନାଇ ବଲି ତାକର୍ ସାଉକାର୍ ଦେକ୍ସି । ଆରି ପର୍ମେସର୍ ଜନ୍ଟା ମନ୍ କଲାନି, ସେମନ୍ ସେଟା କର୍ବାଇ । କାଇକେବଇଲେ ପର୍ମେସର୍ ସେମନ୍କେ ସାଇଜ କଲାନି ।
5 ୫ ରଅସି ର଼ ଦିନାତି କିହାଁ ଅ଼ର ଦିନାତି ହା଼ରେକା ମା଼ନି କିନେସି, ଅ଼ଡ଼େ ରଅସି ବାରେ ଦିନାତି ରଲେଏତାଇ ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପିନେସି, ବାରେଜା଼ଣା ତାମି ମ଼ନତା ତୀରି କିହାନା ମା଼ନୱି ଆ଼ପେରି ।
୫ସେନ୍ତାରିସେ, ବିନ୍ଦିନ୍ ମନର୍ଟାନେଅନି କନ୍ଆଲେ ଗଟେକ୍ଦିନ୍ ସୁବ୍ଦିନ୍ ବଲି କେତେ ଲକ୍ ବାବ୍ବାଇ । ବିନ୍ ଲକ୍ମନ୍ ସବୁଦିନ୍ ସମାନ୍ ବଲି ବାବ୍ବାଇ । କନ୍ଟା ଟିକ୍ ରଇସି ବଲି ଲକ୍ମନ୍ ନିଜେ ନିଜେ ବିଚାର୍ କର୍ବାର୍ ଆଚେ ।
6 ୬ ଆମ୍ବାଆସି ର଼ ଦିନାତି ହା଼ରେକା ନେହାୟି ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପିମାନେସି, ମାହାପୂରୁତି ଗାୱୁରମି ତାକି ଏଲେଇଞ୍ଜି ଅଣ୍ପାପେସି । ଆମ୍ବାଆସି ବାରେ ତିନେସି, ମାହାପୂରୁ ଦ଼ରୁତଲେ ତିନେସି ଇଞ୍ଜାଁ ମାହାପୂରୁଇଁ ଜହରା କିନେସି; ଆମ୍ବାଆସି ତିଞ୍ଜାଲି କୂନେସି, ଏ଼ୱାସି ମାହାପୂରୁ ଦ଼ରୁତଲେ କୂନେସି ଇଞ୍ଜାଁ ମାହାପୂରୁଇଁ ଜହରା କିନେସି ।
୬ଜନ୍ ଲକ୍ମନ୍ ବିନ୍ଦିନ୍ ମନର୍ଟାନେଅନି ଗଟେକ୍ ଦିନ୍ ସୁବ୍ ବଲି ବାବ୍ବାଇ, ସେମନ୍ ପର୍ମେସର୍କେ ସାର୍ଦା କରାଇବାକେ ସେନ୍ତାରି ବାବ୍ବାଇ । ସେନ୍ତାରିସେ, ଜନ୍ଲକ୍ମନ୍ ସବୁ ରକାମ୍ କାଦି କାଇବାଇ, ସେଟା ପର୍ମେସର୍କେ ସାର୍ଦା କରାଇବାକେ କର୍ବାଇ ଆରି ସେଟାର୍ପାଇ ତାକେ ଦନିଅବାଦ୍ ଦେବାଇ । ଆରି ଜନ୍ଲକ୍ମନ୍ ଅବ୍କା ସାଗ୍ଡାଲ୍ କାଇବାଇ, ସେମନ୍ ସେଟା ପର୍ମେସର୍ ସାର୍ଦା ଅଇସି ବଲି କାଇଲାଇନି ଆରି ସେମନ୍ ମିସା ତାକେ ଦନିଅବାଦ୍ ଦେଲାଇନି ।
୭ଆମର୍ ବିତ୍ରେ ସବୁଲକ୍ ଦର୍ତନିତେଇ ବଁଚିରଇଲେ କି ମରିଗାଲେ ମିସା ପର୍ମେସରର୍ ।
8 ୮ ମା଼ର ନୀଡାମାନାୟି ଇଚିସାରେ, ପ୍ରବୁ ତାକି ନୀଡାମାନାୟି ଇଞ୍ଜାଁ ହା଼ତିସାରେ ପ୍ରବୁ ତାକି ହା଼ନାୟି । ଏ଼ଦାଆଁତାକି ନୀଡିନାୟି କି ହା଼ନାୟି ମା଼ର ପ୍ରବୁତି ଲ଼କୁ ।
୮ଆମେ ବଁଚିରଇଲେ ପର୍ମେସରର୍ ପାଇ, ମରିଗାଲେମିସା ସେନ୍ତାରିସେ । ତେବର୍ପାଇ ଆମେ ବଁଚିରଇଲେ କି ମରିଗାଲେ ପର୍ମେସରର୍ ପାଇସେ ।
9 ୯ ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ କ୍ରୀସ୍ତ ହା଼ହାନା ୱେଣ୍ଡେ ନିଙ୍ଗାମାନି ତା଼ଣାଟି ନୀଡାମାନାରି ଇଞ୍ଜାଁ ହା଼ତାରି ବାରେଜା଼ଣାତି ପ୍ରବୁ ଆ଼ହାମାନେସି ।
୯କାଇକେବଇଲେ କିରିସ୍ଟ ମରିଗାଲା ଆରି ମଲାତେଇଅନି ଆରିତରେକ୍ ଉଟ୍ଲା । ସେଟାର୍ପାଇ ସେ ମଲାଲକ୍ମନ୍କେ ଆରି ଜିବନ୍ ରଇଲା ଲକ୍ମନ୍କେ ସାସନ୍ କର୍ସି ।
10 ୧୦ ନୀନୁ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀ ତାୟିଇଁ ବେ଼ରଣି କିହିମାଞ୍ଜି? ଏ଼ନାଆଁତାକି ମୀ ତାୟିଇଁ ହୀଣି କିହିମାଞ୍ଜି? ମା଼ର ବାରେଜା଼ଣା ବେ଼ରଣି ଆ଼ହାଲି ମାହାପୂରୁ ନ଼କିତା ନିନାୟି ।
୧୦ତେବେ ତମେ କାଇକେ ଅବ୍କା ସାଗ୍ଡାଲ୍ କାଇବା ବାଇମନ୍କେ ବିଚାର୍ କଲାସ୍ନି? ଆରି ଜନ୍ଲକ୍ମନ୍ ସବୁ ରକାମ୍ କାଦି କାଇଲାସ୍ନି, ଅବ୍କା ସାଗ୍ଡାଲ୍ କାଇବା ଲକ୍ମନ୍କେ କାଇକେ ଗିନ୍ କଲାସ୍ନି? କାଇକେବଇଲେ ଆମେ ସବୁଲକ୍ ପରମେସରର୍ ମୁଆଟେ ଟିଆ ଅଇଲେ, ସେ ଆମ୍କେ ବିଚାର୍ କର୍ସି ।
11 ୧୧ ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ସା଼ସ୍ତେରିତା ରା଼ସ୍କି ଆ଼ହାମାନେ; “ପ୍ରବୁ ୱେସିମାନେସି, ଇଚିହିଁ ନା଼ନୁ ଜୀୱୁଗାଟି ମାହାପୂରୁ, ବାରେଜା଼ଣା ନା଼ ନ଼କିତା ମେଣ୍ତା କୁତିନେରି, ବାରେଜା଼ଣା ନାଙ୍ଗେ ମାହାପୂରୁ ଇଞ୍ଜିଁ ଜ଼ଲିନେରି ।”
୧୧କାଇକେବଇଲେ ସାସ୍ତରେ ଲେକାଆଚେ, “ମାପ୍ରୁ କଇଲାନି, ମୁଇ ଜିବନ୍ ରଇବା ପରମେସର୍, ତେବର୍ପାଇ ସବୁ ମୁନୁସ୍ଜାତି ମର୍ ମୁଆଟେ ମାଣ୍ଡିକୁଟା ଦେବାଇ । ମୁଇ ପରମେସର୍ ବଲି ସବୁ ଲକ୍ ନାମ୍ବାଇ ।”
୧୨ସେବେଲେ ଆମେ ସବୁ ଲକ୍ ପରମେସରର୍ ଲଗେ ଟିଆଅଇ ଆମେ କରିରଇବା କାମର୍ ଇସାବ୍ ଦେବାକେ ପଡ୍ସି ।
13 ୧୩ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ରଅତେରି ରଅଣାଇଁ ବିଚାରା କିଆଦୁ; ଇଲେକିହିଁ ଏ଼ନାଆଁ ଜିକେଏ କିଆଦୁ, ଏ଼ନିକିଁ ମୀ ତାୟି ପୁଟି କିହାନା ପା଼ପୁତି ପା଼ନ୍ଦାତା ରିଅସି ।
୧୩ସେଟାର୍ ପାଇ ତମର୍ ବିତ୍ରେ ଗଟେକ୍ ଲକ୍ ଆରି ଗଟେକ୍ ଲକ୍କେ ବିଚାର୍ କରାନାଇ । ତାର୍ ବାଦୁଲେ ଆମର୍ ବାଇମନର୍ ଚଲାଚଲ୍ତିତେଇ ବିନ୍ ଲକ୍କେ ପାପ୍ କରାଇବା କାଇମିସା ବିସଇ ଆଚେ କି ନାଇ, ସେଟା ଆମେ ନିଜେ ଦେକ୍ବାର୍ ଆଚେ ।
14 ୧୪ ପ୍ରବୁ ଜୀସୁ ତା଼ଣାଟି ପୁଞ୍ଜାନା ସାତା ତଲେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ନି କା଼ଦି ତା଼ନୁଏ ଲାଗେଏତାୟି ଆ଼ଏ । ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ଏ଼ନି କା଼ଦିତି ଲାଗେଏତାୟି ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପିନେସି, ଏ଼ୱାଣାକି ଏ଼ଦି ଲାଗେଏତାୟି ଆ଼ନେ ।
୧୪ଜିସୁ ମାପ୍ରୁର୍ ସଙ୍ଗ୍ ମିସ୍ଲାର୍ପାଇ ପର୍ମେସର୍ ଦେକ୍ବା ଇସାବେ କାଇ କାଦି ମିସା ନିଚ୍ବାଟା ନାଇ ବଲି ମୁଇ ଜାନି । ମାତର୍ କାଇମିସା ଗଟେକ୍ କାଦି ପର୍ମେସର୍ ନିଚ୍ଲା ଆଚେ ବଲି ଗଟେକ୍ ଲକ୍ ବିସ୍ବାସ୍ କଲେ, ସେଟା ସେ ନ କାଇଲେ ତାର୍ପାଇ ନିକ ।
15 ୧୫ ମୀରୁ ଏ଼ନି କା଼ଦି ତିନି ତା଼ଣାଟି ର଼ ତାୟି ଅଣ୍ପୁତା କସ୍ତ ହୀହିମାଞ୍ଜେରି, ଆତିହିଁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମୀରୁ ଜୀୱୁନ଼ୱୁତା ତା଼କି ହିଲଅତେରି, ଆମିନି ତାୟି ତାକି କ୍ରୀସ୍ତ ହା଼ତେସି, ଏ଼ କା଼ଦି ତାକି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଲାଗେଏ କିଆଦୁ ।
୧୫ତମେ କାଇ କାଦି ମିସା କାଇଲାର୍ପାଇବଲି ଜଦି ତମର୍ ଗଟେକ୍ ବାଇକେ ଦୁକ୍ କରାଇସା, ସେନ୍ତାର୍ଆଲେ ତାର୍ପାଇ ତମର୍ କାଇ ଆଲାଦ୍ ନାଇ ପାରା ଆଚେ । ତମର୍ କାଇବା କାଦିର୍ଲାଗି ଆରିଗଟେକ୍ ଲକ୍ ମନ୍ କଲାନି । ସେଟା ନିକ ନଏଁ । କାଇକେବଇଲେ ସେ ମିସା ତମର୍ ସଙ୍ଗର୍ ବିସ୍ବାସି । ଆରି ତାର୍ ଜାଗାଇମିସା କିରିସ୍ଟ ମଲାଆଚେ ।
୧୬ଜଦି ଆରି କନ୍ ରକାମ୍ ଚଲାଚଲ୍ତି ପର୍ମେସରର୍ ମନ୍କେ ଜାଏ ନାଇ ବଲି କେତେଟା ବିସ୍ବାସି ବାବ୍ବାଇ, ମାତର୍ ସେଟା ବଲ୍ ବଲି ତମେ ବାବ୍ସା ବଇଲେ ସେଟା କରା ନାଇ । ସେନ୍ତାର୍ଆଲେ ସେଟା ନିକ ନଏଁ ବଲି କେ ବାବିନାପାରତ୍ ।
17 ୧୭ ମାହାପୂରୁତି ରା଼ଜି ତିନାୟି ଉନାୟି ଆ଼ଏ । ସାମା ଏ଼ଦି ଦାର୍ମୁ, ହିତ୍ଡ଼ି ଇଞ୍ଜାଁ ସୁଦୁଜୀୱୁ ହୀତି ରା଼ହାଁଗାଟାୟି ।
୧୭ପରମେସରର୍ ରାଇଜର୍ ସାସନ୍ ଅବ୍କା ନ କାଇବା କାଦିପିଦିର୍ ନିଅମର୍ପାଇ ନାଇ । ମାତର୍ ତାର୍ ମୁଆଟେ ଦରମ୍ ବଲାଇଅଇବାଟା, ବିନ୍ ଲକ୍ମନର୍ ସଙ୍ଗ୍ ମିସି ସୁକ୍ସାନ୍ତିସଙ୍ଗ୍ ରଇବାଟା, ଆରି ସୁକଲ୍ଆତ୍ମା ଦେଇରଇବା ସାର୍ଦା ବିସଇ ଆଚେ ।
18 ୧୮ ଆମ୍ବାଆସି ଇଲେକିହିଁ କ୍ରୀସ୍ତତି ସେ଼ବା କିନେସି; ଏ଼ୱାସି ମାହାପୂରୁ ନ଼କିତା ନେହାଁସି ଇଞ୍ଜାଁ ମାଣ୍ସିୟାଁ ନ଼କିତି ତାୟିପାରିତା ଜୀଣା ଆ଼ତାସି ତ଼ଞ୍ଜାଆ଼ନେସି ।
୧୮ଆମେ କିରିସ୍ଟକେ ଏ ରକାମ୍ ନାମ୍ଲେ, ପର୍ମେସର୍କେ ସାର୍ଦା କରାଇବୁ ଆରି ବିନ୍ ଲକ୍ମନ୍କେ ନାମାଇବୁ ।
19 ୧୯ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ୱା଼ଦୁ, ଏ଼ନା ଏ଼ନାୟି ହିତ୍ଡ଼ି ଗାଟାୟି, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନା ଏ଼ନାଆଁତଲେ ରଅସି ରଅଣାକି ବା଼ର୍ସୁ ହୀନେସି, ଏ଼ ବାରେତି ମା଼ର ଅଣ୍ପିନ
୧୯ସେଟାର୍ ପାଇ ଆସା, ଆମେ ଏନ୍ତାରି ଚଲାଚଲ୍ତି କରୁ, ଜେନ୍ତାରିକି ଆମର୍ ଆମର୍ ବିତ୍ରେ ସୁକ୍ ସାନ୍ତିସଙ୍ଗ୍ ରଇଅଇସି । ଆରି ଆମର୍ ବିସ୍ବାସ୍ ଡାଟ୍ ରଇସି ।
20 ୨୦ ଏ଼ ଉଜେଏତି କା଼ଦି ତାକି ମାହାପୂରୁତି କାମାଇଁ ନାସୱି କିଆଦୁ, ବାରେଏ ସୁଦୁ କିୱିଆ଼ହାମାନେ, ସାମା ଏ଼ନି କା଼ଦି ତିନି ତା଼ଣାଟି ମୀରୁ ଏଟ୍କା ଲ଼କୁଣି କସ୍ତ ହୀହିମାଞ୍ଜେରି, ଆତିହିଁ ଏ଼ କା଼ଦି ତିନାଆଦୁ ।
୨୦ଜନ୍ କାଦି କାଇବାକେ ବିନ୍ ଲକର୍ ମନ୍ନାଇ, ସେ କାଦି କାଇକରି, ପର୍ମେସରର୍ କାମ୍ ନସାଆ ନାଇ । ଜନ୍ ରକାମ୍ କାଦିମିସା କାଇଅଇସି । ମାତର୍ ତମେ କାଇଲାର୍ପାଇ ବିନ୍ ଲକ୍ମନ୍କେ ପାପ୍ବାଟେ ଡାକିନେଲେ, ସେଟା ବୁଲ୍ ।
21 ୨୧ ମୀରୁ ଊଙ୍ଗା ତିନାୟି, ଅଙ୍ଗୁରି ରାସା ଗହ୍ନି ତା଼ଣାଟି ମୀ ତାୟିକି କସ୍ତ ଆ଼ହିମାଚିସାରେ ତିନି ଉନି ତା଼ଣାଟି ହେକ ଆ଼ନାୟି ନେହେଁ ।
୨୧ବିନ୍ ଲକ୍ମନ୍ ନିଚ୍ବା କାଦି ଆମେ କାଇବାର୍ ନାଇ । କି ମଦ୍ କାଇବାର୍ ନାଇ । ଆମର୍ ବିତ୍ରେ ରଇବା ଗଟେକ୍ ବାଇ କି ବଇନିକେ ପାପ୍ବାଟେ ଜିବା ବିସଇ ନ କରୁ ।
22 ୨୨ ମୀ ଏମିନି ନାମୁ ମାନେ, ଏ଼ଦାଆଁ ମୀରୁ ମୀ ହିୟାଁତା ମାହାପୂରୁଇଁ ନ଼କିତା ଇଟାଦୁ, ଆମ୍ବାଆସି ଏ଼ନାଆଁ ନେହାୟି ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପିନେସି, ଏ଼ୱାସି ଏମ୍ବାଆଁ ତାଙ୍ଗେ ଦ଼ହଗାଟାସି କିଅସି, ଆତିହିଁ ଏ଼ୱାସି ନେହାଁସି ।
୨୨ଏ ବିସଇନେଇ ତମେ କାଇଟା ବିସ୍ବାସ୍ କଲାସ୍ନି ସେଟା ପରମେସରର୍ ଆରି ତମର୍ ବିତ୍ରେ ରଅ । ଜନ୍ ଲକ୍ମନ୍ ନିଜର୍ ଚଲାଚଲ୍ତିର୍ପାଇ ନିଜର୍ ବିବେକ୍ ସେମନ୍କେ ଦସ୍ ନ ଦାରେ, ସେ କେଡେକ୍ କରମର୍ ଲକ୍ ।
23 ୨୩ ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ଆନାମାନା ଆ଼ହାନା ରା଼ନ୍ଦା ତିନେସି, ଏ଼ୱାସି ମାହାପୂରୁ ନ଼କିତା ଦ଼ହଗାଟାସି ଆ଼ନେସି, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ନାମୁତଲେ ତିଞ୍ଜା ହିଲଅସି; ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାୟି ନାମୁତଲେ ଆ଼ଏ, ଏ଼ଦି ପା଼ପୁ ।
୨୩ଜଦି ଗଟେକ୍ ଲକ୍ ତାର୍ କାଇବାଟା ଟିକ୍ କି ନାଇ ବଲି ବାବ୍ଲାନି, ଆରି ମନ୍କେ ନ ଲାଗ୍ବା କାଦି କାଇସି, ସେନ୍ତାର୍ଆଲେ ସେ, ପର୍ମେସରର୍ ବିରୁଦେ ପାପ୍କଲାନି । କାଇକେବଇଲେ ସେ ନିଜର୍ ବିବେକ୍କେ ମାନେନାଇ । ଜନ୍ଟା ନିକ ନଏଁ ବଲି ଆମେ ବିସ୍ବାସ୍ କଲୁନି, ଆରି ସେଟାସେ କରିଆଇଲୁନି, ସେନ୍ତାର୍ଆଲେ ଆମେ ପାପ୍କଲୁନି ।
