< ମାତି 7 >
1 ୧ ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ନୀହାଁୟି କିୱି ଆ଼ଅତେରି, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ନୀହାଁୟି କିଆଦୁ ।
Do not judge, and you will not be judged.
2 ୨ ଇଚିହିଁ ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ଲ଼କୁଣି ନୀହାଁୟି କିଦେରି, ଏଲେକିହିଁଏ ମୀରୁ ଜିକେଏ ନୀହାଁୟି କିୱିଆ଼ଦେରି; ଅ଼ଡ଼େ ଆମିନି ମା଼ଣାତଲେ ଲା଼ଚିଦେରି ଏ଼ ମା଼ଣା ତଲେ ମିଙ୍ଗେ ଲା଼ଚା ହିୟାନେରି ।
For with the judgment you judge, you will be judged, and with the measure that you measure, it will be measured out to you.
3 ୩ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାଆଁତାକି ମୀ ତାୟି କାନୁତି ଲାଟା ସିନିକିହିମାଞ୍ଜି, ସାମା ନୀ କାନୁତା ଆମିନି କାଜା ଲାଟା ମାନେ, ଏ଼ଦାଆଁ ଅଣ୍ପି ହିଲଅତି କି?
Why do you look at the tiny piece of straw that is in your brother's eye, but you do not notice the log that is in your own eye?
4 ୪ ଅ଼ଡ଼େ ନୀନୁ ଏ଼ନିକିଁ ମୀ ତାୟିଇଁ ଏଲେଇଞ୍ଜି ୱା଼ମୁ, ନୀ କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱାଇଁ, ଅ଼ଡ଼େ ମେହ୍ମୁ ନୀ କାନୁତେଏ କାଜା ଲାଟା ମାନେ!
How can you say to your brother, 'Let me take out the piece of straw that is in your eye,' while the log is in your own eye?
5 ୫ ଆଡ଼େ କୁଟୁ ଗାଟାତି ତଲିଏ ନୀ କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱା କଡାମୁ, ଆତିହିଁ ମୀ ତାୟି କାନୁତି ଲାଟା ଡ଼େୱାଲି ନେହିଁକିଁ ମେସାଲି ଆ଼ଡିଦି ।
You hypocrite! First take the log out of your own eye, and then you will see clearly to take out the piece of straw that is in your brother's eye.
6 ୬ “ନେହିଁ ଆ଼ସ୍ତିତି ନେସ୍କାକି ହୀଆଦୁ, ଏ଼ୱି ୱେଣ୍ତେ ତିର୍ୱାହାଁ କାଚାନୁ ଇଞ୍ଜାଁ ବାଂଗାରା କିହାଁ ଆଗାଡ଼ା ଦାରାଗାଟି ହୀଙ୍ଗା ପାଜିୟାଁ ନ଼କିତା ମେତ୍ଆଦୁ, ଏ଼ୱି ଏ଼ଦାନି କା଼ଦତା ତୁଡ଼୍ବିନୁ ।”
Do not give what is holy to the dogs, and do not throw your pearls in front of the hogs. Otherwise they may trample them underfoot, and then turn and tear you to pieces.
7 ୭ “ରୀହ୍ଦୁ ଆତିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ହୀପ୍କିଆ଼ନେ; ପାରାଦୁ ଆତିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ମେ଼ଡ଼ାଆୟାନେ; ଦୁୱେରିତା ୱେ଼ଦୁ, ଏଚେଟିଏ ମିଙ୍ଗେତାକି ଦୁୱେରି ଦେପିଆ଼ନେ ।
Ask, and it will be given to you. Seek, and you will find. Knock, and it will be opened to you.
8 ୮ ଇଚିହିଁ ଆମ୍ବାଆସି ରୀହ୍ନେସି, ଏ଼ୱାସି ବେଟାଆ଼ନେସି; ଆମ୍ବାଆସି ପାରିନେସି, ଏ଼ୱାସି ମେଡ଼ାଆ଼ନେସି; ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି ଦୁୱେରିତା ୱେ଼ନେସି ଏ଼ୱାଣାକି ଦା଼ରା ଦେପିଆ଼ନେ ।
For everyone who asks, receives; everyone who seeks, finds; and to the person who knocks, it will be opened.
9 ୯ ଇଚିହିଁ ମୀ ବିତ୍ରା ଆମ୍ବାଆସି ଇଲେତି ମାଣ୍ସି ମାନେସି, ତାନି ମୀର୍ଏସି ରୂଟି ରୀସ୍ତିସାରେ ଏ଼ୱାଣାକି ୱାଲ୍କା ହୀନେସି,
Or which one of you, if his son asks for a loaf of bread, will give him a stone?
10 ୧୦ ଅ଼ଡ଼େ ମୀନୁ ରୀସ୍ତିସାରେ ଏ଼ୱାଣାକି ରା଼ଚୁ ହୀନେସି?
Or if he asks for a fish, will give him a snake?
11 ୧୧ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀରୁ ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏତି ଲ଼କୁ ଆ଼ତିଜିକେଏ ମୀ ମୀର୍କା ମା଼ସ୍କାକି ନେହାଁଣି ହୀହିମାଞ୍ଜେରି, ଆତିହିଁ ମୀ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବା ନ଼କିତା ରୀହ୍ନି ଲ଼କୁକି ଏଚେକା ନେହା ନେହାଁଣି ହୀଅସି!”
Therefore, if you who are evil know how to give good gifts to your children, how much more will your Father in heaven give good things to those who ask him?
12 ୧୨ “ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଲ଼କୁ ମିଙ୍ଗେ ତାକି ଏ଼ନିକିଁ ଲେ଼ମ୍ବାପେରି ଇଞ୍ଜିଁ ମୀରୁ ଅଣ୍ପିମାଞ୍ଜେରି, ମୀରୁ ଜିକେଏ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେକିହିଁ କିଦୁ, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ଈଦିଏ ମ଼ସାତି ମେ଼ରା ଅ଼ଡ଼େ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନି ଦାର୍ମୁ ପତିତି କାତା ।”
Therefore, whatever things you want people to do to you, you should also do to them, for this is the law and the prophets.
13 ୧୩ ଜାକ୍ଣି ଦୁୱେରିଟି ହାଜୁ, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ନର୍କତା ହାନି ଜିରୁ ଅ଼ସାରା ଅ଼ଡ଼େ ଊସାସା, ଏ଼ ଜିରୁ ନା଼ସା ଆ଼ନିୱାକି ଅ଼ନାୟି, ଏ଼ ଜିରୁଟି ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ ହାନେରି ।
Enter through the narrow gate. For wide is the gate and broad is the way that leads to destruction, and there are many people who go through it.
14 ୧୪ ଅ଼ଡ଼େ ଜୀୱୁତା ଅ଼ନି ଦୁୱେରି ଜାକ୍ଣି ଇଞ୍ଜାଁ ଏମ୍ବାଆଁ ହାନି ଜିରୁ କସ୍ତଗାଟାୟି ଏ଼ ଜିରୁଟି ହାନି ଲ଼କୁ ହା଼ରେକା ଊଣା ।
But the gate is narrow and the way is difficult that leads to life, and there are few who find it.
15 ୧୫ “ମାହାପୂରୁ ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାତମି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେସାନା ମିଚି କାତା ୱେହ୍ନାରି ତା଼ଣାଟି ଜାଗ୍ରାତା; ଏ଼ୱାରି ମେ଼ଣ୍ତାୟାଁ ୱା଼ଣା ଆସାନା ମୀ ତା଼ଣା ୱା଼ନେରି, ସାମା ଏ଼ୱାରି ହିୟାଁତା କାର୍ବି ଆ଼ତି କ୍ଡାଃନି!
Beware of false prophets, who come to you in sheep's clothing but are truly ravenous wolves.
16 ୧୬ ଏ଼ୱାରି କାମା ମେସାନା ମୀରୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡିଦେରି, ଲ଼କୁ ହା଼ପ୍କା ମା଼ର୍ନୁତା ଅଙ୍ଗୁରି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ଆତିହିଁ ଅଣ୍ଙ୍ଗ ମା଼ର୍ନୁତା ତ଼ୟା ପା଼ଡ଼େୟି ଏହ୍ନେରି?
By their fruits you will know them. Do people gather grapes from a thornbush or figs from thistles?
17 ୧୭ ଏଲେକିହିଁଏ ନେହିଁ ମା଼ର୍ନୁତା ବାରେ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଅ଼ଡ଼େ ଲାଗେଏତି ମା଼ର୍ନୁତା ବାରେ ଲାଗେଏତି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟିନେ ।
In the same way, every good tree produces good fruit, but the bad tree produces bad fruit.
18 ୧୮ ନେହିଁ ମା଼ର୍ନୁ ଲାଗେଏତି ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟାଲି ଆ଼ଡେଏ, ଅ଼ଡ଼େ ଲାଗେଏତି ମା଼ର୍ନୁ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟାଲି ଆ଼ଡେଏ ।
A good tree cannot produce bad fruit, nor can a bad tree produce good fruit.
19 ୧୯ ଆମିନି ମା଼ର୍ନୁ ନେହିଁ ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ୟେଏ, ଏ଼ଦାନି ଟୂଣ୍ୱି ଆ଼ହାନା ହିଚୁତା ମେତ୍ପି ଆ଼ନେ ।
Every tree that does not produce good fruit is cut down and thrown into the fire.
20 ୨୦ ଏଲେକିହିଁଏ ମିଚି ମାହାପୂରୁ ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାରାଇଁ ତାମା କାମା ତଲେ ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡିନାୟି ।”
So then, you will recognize them by their fruits.
21 ୨୧ “ନାଙ୍ଗେ ‘ପ୍ରବୁ, ପ୍ରବୁ’ ଇଞ୍ଜିଁ ହା଼ଟାନେରି, ଏଲେତି ବାରେଜା଼ଣା ଲାକପୂରୁ ରା଼ଜିତା ହାଲଅରି, ସାମା ଆମ୍ବାଆରି ନା଼ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବା ୱେସ୍ତି କାତା ମା଼ନୱି ଆ଼ନେରି, ଏ଼ୱାରି ହାଜାଲି ଆ଼ଡିନେରି ।
Not everyone who says to me, 'Lord, Lord,' will enter into the kingdom of heaven, but only those who do the will of my Father who is in heaven.
22 ୨୨ ଏ଼ ଦିନା ହା଼ରେକା ନାଙ୍ଗେ ଏଲେଇଞ୍ଜାନେରି, ଏ଼ ପ୍ରବୁ ଏ଼ ପ୍ରବୁ ମା଼ମ୍ବୁ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ଆତମି କି? ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ବୂତୁୟାଁଇଁ ପିସ୍ପି କିଆତମି କି? ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ଦ଼ରୁତଲେ ହା଼ରେକା କାବାଆ଼ନି କାମା କିଆତମି କି?
Many people will say to me in that day, 'Lord, Lord, did we not prophesy in your name, in your name drive out demons, and in your name do many mighty deeds?'
23 ୨୩ ଏଚିବେ଼ଲା ନା଼ନୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ତୀରେତଲେ ଏଲେଇଇଁ ‘ଏ଼ ଲାଗେଏ ପ଼ଲେଏ ଗାଟାତେରି, ନା଼ ତା଼ଣାଟି ହେକ ଆ଼ଦୁ, ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ଏଚେଲାୱା ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜଅଁ ।’”
Then will I openly declare to them, 'I never knew you! Get away from me, you evildoers!'
24 ୨୪ “ଇଞ୍ଜାଁ ଆମ୍ବାଆସି ଈ ନା଼ ହା଼ଡା ୱେନେସି ଅ଼ଡ଼େ ମା଼ନୱି ଆ଼ନେସି, ଏ଼ୱାସି ପା଼କା ୱାଲି ଲାକ ଇଲୁ କିନି ର଼ ବୁଦିଗାଟି ଲ଼କୁ ଲେହେଁତାସି ।
Therefore, everyone who hears my words and obeys them will be like a wise man who built his house upon a rock.
25 ୨୫ ଗାଡି ପିୟୁ ରୀତେ ୱା଼ରୁ ୱା଼ତେ ଅ଼ଡ଼େ ଗା଼ଲି ଆ଼ତେ, ଏ଼ ଇଲୁତି ଗୁପିତେ, ସାମା ଏ଼ ଇଲୁ ରିଆତେ, ଇଚିହିଁ ଏ଼ଦି ପା଼କାତା କାନ୍ଦା କା଼ର୍ହାନା ପୁନାଦି ଦସାମାଚାୟି ।”
The rain came down, the floods came, and the winds blew and beat upon that house, but it did not fall down, for it was built on the rock.
26 ୨୬ “ଅ଼ଡ଼େ ଆମ୍ବାଆସି ଈ ନା଼ ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାନା ମା଼ନୱି ଆ଼ଅସି ଏ଼ୱାସି ବାଃଲି ଲାକ ଇଲୁ କେ଼ପା ଡ଼ୟିନି ବୁଦି ହିଲାଆଗାଟି ଲ଼କୁ ଲେହେଁତାସି ।
But everyone who hears my words and does not obey them will be like a foolish man who built his house upon the sand.
27 ୨୭ ଗାଡି ପିୟୁ ରୀତେ, ୱା଼ରୁ ୱା଼ତେ ଅ଼ଡ଼େ ଗା଼ଲି ଆ଼ତେ, ଏ଼ ଇଲୁତି ଗୁପିତେ ଏମ୍ବାଟିଏ ଇଲୁ ତର୍ଗାହାଜା ବୂମିତା ଆଣ୍ତିତେ ।”
The rain came down, the floods came, and the winds blew and struck that house, and it fell, and its destruction was complete.”
28 ୨୮ ଜୀସୁ ଈ ବାରେ କାତା ରା଼ପ୍ହି ଜେ଼ଚ ତାନି କାତା ୱେଚାରି କାବା ଆ଼ତେରି ।
It came about that when Jesus finished speaking these words, the crowds were astonished by his teaching,
29 ୨୯ ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ତାମି ବୁଦି ଗାଟାରିଲେହେଁ ଜା଼ପ୍ଆନା ଅଦିକାରା ବେଟାଆ଼ହାମାନି ମାଣ୍ସିଲେହେଁ ଜା଼ପ୍ହି ମାଚେସି ।
for he taught them as one who had authority, and not as their scribes.