< ଲୂକ 18 >
1 ୧ ୱା଼ହାଆନା ଅଲେ ଅଲେ ପ୍ରା଼ତାନା କିନାୟିମାନେ, ଈ କାତାତି ଜୀସୁ ସୀସୁୟାଁଇଁ ପୁଣ୍ମ୍ବିକିନି କାତାତଲେ ୱେସ୍ତେସି
Pověděl jim také i podobenství, kterak by potřebí bylo vždycky se modliti a neoblevovati,
2 ୨ “ର଼ ଗା଼ଡ଼ାତା ର଼ ନୀହାଁୟି କିନାସି ମାଚେସି, ଏ଼ୱାସି ମାହାପୂରୁଇଁ ଆଜି ହିଲାଆତେସି କି ମାଣ୍ସିୟାଁଇଁ ଜିକେଏ ଅଣ୍ପି ହିଲାଆତେସି ।
Řka: Byl jeden soudce v městě jednom, kterýž se Boha nebál, a člověka nestyděl.
3 ୩ ଏ଼ ଗା଼ଡ଼ାତା ର଼ ରା଼ଣ୍ତେଣି ମାଚେ, ଏ଼ଦି ନୀହାଁୟି କିନାଣି ତା଼ଣା ଅଲେ ଅଲେ ହାଜିହିଁ ନୀନୁ ନେହିଁ ନୀହାଁୟି କିହିଁ ନା଼ କ଼ପାଟି ନିଙ୍ଗିମାଞ୍ଜାନାଣା ତା଼ଣାଟି ଗେଲ୍ପାମୁ ଇଞ୍ଜିଁ ବାତିମା଼ଲିମାଚେ ।
Byla pak vdova v témž městě. I přišla k němu, řkuci: Pomsti mne nad protivníkem mým.
4 ୪ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ଦାନି କାତା ୱେଞ୍ଜି ହିଲାଆତେସି; ଡା଼ୟୁ ଏ଼ୱାସି ମ଼ନ ମ଼ନତା ଅଣ୍ପିତେସି, ନା଼ନୁ ମାହାପୂରୁଇଁ ଆଜିହିଲଅଁ କି ମାଣ୍ସିଇଁ ଅଣ୍ପି ହିଲଅଁ,
On pak dlouho nechtěl. Ale potom řekl sám v sobě: Ač se Boha nebojím, ani člověka nestydím,
5 ୫ ଆ଼ତିଜିକେଏ ଈ ରା଼ଣ୍ତେଣି ନାଙ୍ଗେ କସ୍ତ ହୀହିମାଞ୍ଜାନାକି ନା଼ନୁ ତାନି କ଼ପାଟି ନିଙ୍ଗାମାନି ନୀହାଁୟି ଡିକ୍ହାତୁହ୍ଇଁ, ଆ଼ଆତିଁ ଏ଼ଦି ନାଙ୍ଗେ ବାରେବେ଼ଲା ଗିଜିଗିଜା କିହେ଼ମାଞ୍ଜାନେ ।”
Však že mi pokoje nedá tato vdova, pomstím jí, aby naposledy přijduci, neuhaněla mne.
6 ୬ ଏମ୍ବାଟିଏ ପ୍ରବୁ ଏଲେଇଚେସି, “ଈ ଲାଗେଏତି ନୀହାଁୟି କିନାଣି କାତା ଅଣ୍ପାଦୁ ।
I dí Pán: Slyšte, co praví ten soudce nepravý.
7 ୭ ଆତିହିଁ ମାହାପୂରୁ ଆ଼ଚିତି ଲ଼କୁ ଲା଼ଆଁ ମାଦେନା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ହା଼ଟିହିଁ ଡ଼ୟିନେରି, ଏ଼ୱାସି କି ଏ଼ୱାରି ନୀହାଁୟି କିଅସି? ଆ଼ତିଜିକେଏ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାରି ସାତ୍ରୁୟାଁକି ହା଼ରେକା ଅ଼ର୍ହିନାସି ଆ଼ନେସି କି?
A což by pak Bůh nepomstil vyvolených svých, volajících k němu dnem i nocí, ačkoli i prodlévá jim?
8 ୮ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ୱାସି ତବେ ଏ଼ୱାରି ତାକି କିୱି ଆ଼ହାମାନି ପ଼ଲ୍ଆ କାମାତି ନୀହାଁୟି କିନେସି, ଆ଼ତିଜିକେଏ ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ଦାର୍ତିତା ୱା଼ହାନା ନାମୁତି ମେହ୍ନେସିକି?”
Pravímť vám, žeť jich brzo pomstí. Ale když přijde Syn člověka, zdaliž nalezne víru na zemi?
9 ୯ ତାମ୍ଙ୍ଗେ ତୀରିଗାଟାତମି ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପାନା ଏଟ୍କା ତାରାଇଁ ହୀଣି କିନି ଲ଼କୁଣି ଜୀସୁ ଈ ପୁଣ୍ମ୍ବିକିନି କାତା ୱେସ୍ତେସି,
I řekl také proti některým, kteříž v sebe doufali, že by spravedliví byli, jiných za nic nevážíce, podobenství toto:
10 ୧୦ ରିଆରି ପ୍ରା଼ତାନା କିହାଲି ର଼ ପ୍ରା଼ତାନା ଇଲୁତା ହାଚେରି, ରଅସି ପାରୁସି ଅ଼ଡ଼େ ରଅସି ସିସ୍ତୁ ରୀହ୍ନାସି ।
Dva muži vstupovali do chrámu, aby se modlili, jeden farizeus, a druhý publikán.
11 ୧୧ ପାରୁସି ନିଚାନା ଇଲେକିହିଁ ପ୍ରା଼ତାନା କିତେସି, “ଏ଼ ମାହାପୂରୁ ନା଼ନୁ ନିଙ୍ଗେ ଜହରା କିହିମାଞ୍ଜାଇଁ, ନା଼ନୁ ଏଟ୍କା ଲ଼କୁ ଲେହେଁ ଦାର୍ମୁ ହିଲାଆ ଗାଟାତେଏଁ ଆ଼ଏ, ସ଼ରୁ, ଦା଼ରି ଗାଟାତେଏଁ ଆ଼ଏ କି ଈ ସିସ୍ତୁ ରୀହ୍ନାଣି ଲେହେଁ ଜିକେଏ ଆ଼ଏ;
Farizeus stoje, takto se sám v sobě modlil: Bože, děkuji tobě, že nejsem jako jiní lidé, dráči, nespravedliví, cizoložníci, aneb jako i tento publikán.
12 ୧୨ ନା଼ନୁ ୱା଼ରା ତାକି ରୀ ଦେବା ଉପାସା କିହିମାଇଁ, ଅ଼ଡ଼େ ନା଼ନୁ ବେଟାଆ଼ହି ମାନାଣି ବାରେ ଦସ ବା଼ଗାଟି ର଼ ବା଼ଗା ହୀହିମାଇଁ ।”
Postím se dvakrát do téhodne, desátky dávám ze všech věcí, kterýmiž vládnu.
13 ୧୩ ସାମା ସିସ୍ତୁ ରୀହ୍ନାସି ହେକ ନିଚାନା ତାନି କାନୁ ଲାକପୂରୁ ୱାକି ଜିକେଏ ପେର୍ହାଁ ସିନିକିହାଲି ସା଼ସା କିଆତେସି, ସାମା ତାନି ବକତା ୱେ଼ଚା କଡାନା ଏଲେଇଚେସି, “ଏ଼ ମାହାପୂରୁ ନା଼ନୁ ପା଼ପୁ ଗାଟାତେଏଁ ନାଙ୍ଗେ କାର୍ମା ମେସ୍ତାମୁ ।”
Publikán pak zdaleka stoje, nechtěl ani očí k nebi pozdvihnouti. Ale bil se v prsy své, řka: Bože, buď milostiv mně hříšnému.
14 ୧୪ “ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ୱାସି ଆ଼ଏ ସାମା ସିସ୍ତୁ ରୀହ୍ନାସି ତୀରିଗାଟାସି ଆ଼ହାନା ତାମି ଇଜ ହାଚେସି; ଏ଼ନିଇଚିହିଁ ଆମ୍ବାଆସି ନା଼ନୁ କାଜାତେଏଁ ଇଞ୍ଜାଁ କଡିନେସି, ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଊଣା କିୱିଆ଼ନେ, ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ନା଼ନୁ ଊଣାତେଏଁ ଇନେସି, ଏ଼ୱାଣାଇଁ କାଜାସି କିୱିଆ଼ନେ ।”
Pravímť vám: Odšel tento, ospravedlněn jsa, do domu svého, a ne onen. Nebo každý, kdož se povyšuje, bude ponížen; a kdož se ponižuje, bude povýšen.
15 ୧୫ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ନିକିଁ କକାରି ପ଼ଦାଁଣି ଡୀଗିନେସି, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଲ଼କୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଜୀସୁ ତା଼ଣା ତାଚାଲି ମା଼ଟ୍ହେରି; ସାମା ସୀସୁୟାଁ ଏ଼ଦାଆଁ ମେସାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ଦାକା ହୀତେରି ।
Přinášeli také k němu i nemluvňátka, aby se jich dotýkal. To viděvše učedlníci, přimlouvali jim.
16 ୧୬ ସାମା ଜୀସୁ କକାରି ପ଼ଦାଁଣି ଡାଗେ ହା଼ଟାନା ଏଲେଇଚେସି, “କକାରି ପ଼ଦାଁଣି ନା଼ ଡାଗେ ୱା଼ହାଲି ହୀଦୁ, ଏ଼ୱାରାଇଁ କା଼ହିକିଆଦୁ; ଏ଼ନିଇଚିହିଁ ମାହାପୂରୁତି ରା଼ଜି ଇଲେତାରାୱାୟି ।
Ale Ježíš svolav je, řekl: Nechte dítek, ať jdou ke mně, a nebraňte jim, nebo takovýchť jest království Boží.
17 ୧୭ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଆମ୍ବାଆସି ଊଣା କକାରି ପ଼ଦାୟାଁ ଲେହେଁ ମାହାପୂରୁ ରା଼ଜି ଆହ୍ଅସି ଏ଼ୱାସି ଏ଼ନିକିଁ ଜିକେଏ ଏମ୍ବାଆଁ ହ଼ଡାଲି ଆ଼ଡଅସି ।”
Amen pravím vám: Kdož by koli nepřijal království Božího jako dítě, nevejdeť nikoli do něho.
18 ୧୮ ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁ ବିତ୍ରାଟି କାଜାସି ଜୀସୁଇଁ ୱେଚେସି, “ଏ଼ ନେହିଁ ଗୂରୁ କା଼ଲାକା଼ଲାତି ଜୀୱୁ ବେଟାଆ଼ହାଲି ନା଼ନୁ ଏ଼ନାଆଁ କିଇଁ?” (aiōnios )
I otázalo se ho jedno kníže, řka: Mistře dobrý, co čině, život věčný obdržím? (aiōnios )
19 ୧୯ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ନାଙ୍ଗେ ନେହାଁତି ଇଞ୍ଜିଁ ଏ଼ନାଆଁତାକି ଏଲେଇଞ୍ଜିମାଞ୍ଜି? ଇଚିହିଁ ମାହାପୂରୁ ରଅସିଏ ନେହାଁସି ମାନେସି ଏ଼ୱାଣି ପିସ୍ପେ ଆମ୍ବାଆସି ନେହାଁସି ହିଲଅସି ।
I řekl jemu Ježíš: Co mne nazýváš dobrým? Žádný není dobrý, než jediný, totiž Bůh.
20 ୨୦ ହୁକୁମିକା ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜି, ‘ଦା଼ରି କିଆନି, ଲ଼କୁଣି ପା଼ୟାଆନି, ସ଼ରୁ କିଆନି, ମିଚିସାକି ହୀଆନି, ତାଲି ତାଞ୍ଜି କାତା ମା଼ନି କିମୁ ।’”
Umíš přikázaní: Nezcizoložíš, nezabiješ, nepokradeš, nepromluvíš křivého svědectví, cti otce svého i matku svou.
21 ୨୧ ଦ଼ନଗାଟାସି ଏଲେଇଚେସି, “ନା଼ନୁ ଈ ବାରେ ଊଣାୱେଡ଼ାଟିଏ କିହିମାଇଁ ।”
On pak řekl: Toho všeho ostříhal jsem od své mladosti.
22 ୨୨ ଜୀସୁ ଈ କାତା ୱେଞ୍ଜାନା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ନୀନୁ ର଼ କାମା କିନାୟିମାନେ; ନୀନୁ ନୀ ତା଼ଣା ମାନି ବାରେ ଦ଼ନବିତି ପାର୍ଚାନାହାଁ ହିଲାଆ ଗାଟାରାକି ଦା଼ନା ହୀମୁ, ଇଞ୍ଜାଁ ଡା଼ୟୁ ନୀନୁ ଲାକପୂରୁତା ଦ଼ନ ବେଟାଆ଼ଦି; ଏଚେଟିଏ ନା଼ ଜେ଼ଚ ଜେ଼ଚ ୱା଼ମୁ ।”
Ale slyšav to Ježíš, řekl mu: Ještěť se jednoho nedostává. Všecko, což máš, prodej, a rozdej chudým, a budeš míti poklad v nebi, a poď, následuj mne.
23 ୨୩ ସାମା ଏ଼ୱାସି ଈ ବାରେ କାତା ୱେଞ୍ଜାନା ହା଼ରେକା ଦୁକୁ ଆ଼ତେସି, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ବାତ୍କୁ ଗାଟାସି ମାଚେସି ।
On pak uslyšav to, zarmoutil se; byl zajisté bohatý velmi.
24 ୨୪ ଏଚେଟିଏ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମେସାନା ଏଲେଇଚେସି, “ଆମ୍ବାଆରି ଦ଼ନ ମାନେ, ଏ଼ୱାରି ହା଼ରେକା କସ୍ତତଲେ ମାହାପୂରୁତି ରା଼ଜିତା ହ଼ଡ଼୍ନେରି!
A viděv jej Ježíš zarmouceného, řekl: Aj, jak nesnadně ti, kdož statky mají, do království Božího vejdou!
25 ୨୫ ଇଚିହିଁ ମାହାପୂରୁତି ରା଼ଜିତା ଦ଼ନଗାଟାସି ହ଼ଡ଼୍ନି କିହାଁ ଊଟୁ ସୂଜା କା଼ଣିଟି ହ଼ଚାହାନାୟି ଊସାସା ।”
Snáze jest zajisté velbloudu skrze jehelnou dírku projíti, nežli bohatému vjíti do království Božího.
26 ୨୬ ଏ଼ କାତା ୱେଞ୍ଜିମାଚାରି ଏଲେଇଚେରି, “ଆତିହିଁ ଆମ୍ବାଆସି ଗେଲ୍ପି ଆ଼ହାଲି ଆ଼ଡିନେସି?”
Tedy řekli ti, kteříž to slyšeli: I kdož může spasen býti?
27 ୨୭ ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, “ଏ଼ନାଆଁ ଲ଼କୁ କିୟାଲି ଆ଼ଡାଆଗାଟାଣି ମାହାପୂରୁ କିହାଲି ଆ଼ଡିମାନେସି ।”
A on dí: Což jest nemožného u lidí, možné jest u Boha.
28 ୨୮ ଏଚେ଼ତା ପିତର ଜୀସୁଇଁ ୱେଚେସି, “ମେହ୍ମୁ ମା଼ମ୍ବୁ ବାରେ ପିସାନା ନୀ ଜେ଼ଚ ୱା଼ହିମାନମି ।”
I řekl Petr: Aj, my opustili jsme všecko, a šli jsme za tebou.
29 ୨୯ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ୱେସ୍ତେସି, “ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଆମିନି ଗାଟାରି ମାହାପୂରୁ ରା଼ଜିତାକି ଇଲୁକାଣ୍ତା, ଡକ୍ରିନି, ତାୟି, ତାଲି ତାଞ୍ଜି, ଅ଼ଡ଼େ ମୀର୍କା ମା଼ସ୍କାଣି ପିସାମାନେରି,
On pak řekl jim: Amen pravím vám, že není žádného, kterýž by opustil dům, neb rodiče, neb bratří, neb manželku, neb dítky, pro království Boží,
30 ୩୦ ଏ଼ୱାରି ଈ ଜୁଗୁତା ହା଼ରେକା ଆଗାଡ଼ା ବେଟାଆ଼ହାନା, ୱା଼ନି ଜୁଗୁତା କା଼ଲାକା଼ଲାତି ଜୀୱୁ ବେଟା ଆ଼ନେସି ।” (aiōn , aiōnios )
Aby nevzal v tomto času mnohem více, v budoucím pak věku života věčného. (aiōn , aiōnios )
31 ୩୧ ଜୀସୁ ତାନି ବା଼ରଜା଼ଣା ସୀସୁୟାଁଇଁ ହା଼ଟାନା ୱେସ୍ତେସି, “ମେହ୍ଦୁ ମା଼ର ଜିରୁସାଲମତା ହାଜିମାନାୟି, ଏମ୍ବାଆଁ ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏଣି ତାକି ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାରି ଏ଼ନା ଏ଼ନାଆଁ ରା଼ଚାମାନେରି, ଏ଼ ବାରେ ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏଣା ତା଼ଣା ସାତା ଆ଼ନେ;
Tedy pojav dvanácte, řekl jim: Aj, vstupujeme do Jeruzaléma, a naplníť se všecko Synu člověka to, což psáno jest skrze proroky.
32 ୩୨ ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଟ୍କା କୂଡ଼ାତାରି କେୟୁତା ହେର୍ପିଆ଼ନେସି, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ କାକ୍ନେରି, ଏ଼ୱାଣାଇଁ ହୀଣି କିହାନା ହୂପିନେରି,
Nebo vydán bude pohanům, a bude posmíván, a zlehčen, i uplván.
33 ୩୩ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ସା଼ଟ୍ଣି ଡ଼଼ରିତଲେ ୱେ଼ଚାନା ପା଼ୟିନେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ତୀନି ଦିନାଟିଏ ନିଙ୍ଗିନେସି ।”
A ubičujíce, zamordují jej, ale třetího dne z mrtvých vstane.
34 ୩୪ ସାମା ସୀସୁୟାଁ ଈ ବାରେ କାତା ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡାଆତେରି; ଈ କାତା ଏ଼ୱାରିତା଼ଣା ଡ଼ୁଗାନା ମାଚେ, ଏ଼ନାଆଁ ୱେସ୍ପି ଆ଼ହିମାଚେ ଏ଼ ବାରେ ପୁଞ୍ଜିହିଲାଆତେରି ।
Oni pak tomu nic nerozuměli, a bylo slovo to skryto před nimi, aniž věděli, co se pravilo.
35 ୩୫ ଜୀସୁ ଜିରିହ ଗା଼ଡ଼ାତା ଏଜିମାଚାଟି ର଼ କା଼ଣା ଜିରୁତା କୁଗାନା ରୀସ୍ପିମାଚେସି ।
I stalo se, když se přibližovali k Jericho, slepý jeden seděl podlé cesty, žebře.
36 ୩୬ ଏ଼ୱାସି ଲ଼କୁତି ହାଜିମାନି ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାନା, “ଈଦି ଏ଼ନାୟି ଆ଼ହିମାନେ ଇଞ୍ଜିଁ ୱେଚେସି ।”
A slyšev zástup pomíjející, otázal se, co by to bylo.
37 ୩୭ “ନା଼ଜରିତତି ଜୀସୁ ଇମ୍ବାଟି ହାଜିମାନେସି” ଇଞ୍ଜିଁ ୱେସ୍ତେରି ।
I oznámili jemu, že Ježíš Nazaretský tudy jde.
38 ୩୮ ଏଚେଟିଏ କା଼ଣା କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଏଲେଇଞ୍ଜି ଇଚେସି, “ଏ଼ ଜୀସୁ ଦାୱୁଦ ମୀର୍ଏଣାତି ନାଙ୍ଗେ କାର୍ମା ମେସ୍ତାମୁ ।”
I zvolal, řka: Ježíši, synu Davidův, smiluj se nade mnou.
39 ୩୯ ସାମା ନ଼କିତା ହାଜିମାଚାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ପାଲେଏ ମାଞ୍ଜାଲି ଦାକା ହୀତେରି, ସାମା ଏ଼ୱାସି ଅ଼ଡ଼େ କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଏଲେଇଚେସି, “ଏ଼ ଜୀସୁ ଦାୱୁଦ ମୀର୍ଏଣାତି ନାଙ୍ଗେ କାର୍ମା ମେସ୍ତାମୁ ।”
A ti, kteříž napřed šli, přimlouvali mu, aby mlčal. Ale on mnohem více volal: Synu Davidův, smiluj se nade mnou.
40 ୪୦ ଏଚେଟିଏ ଜୀସୁ ଏମ୍ବାଆଁ ନିଚାନା କା଼ଣାଇଁ ତାନି ଦାରିତା ତାଚାଲି ଟା଼ଣ୍ତିତେସି; ଏଚେ଼ତା କା଼ଣା ଡାଗେ ୱା଼ତେସି ଇଞ୍ଜାଁ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ୱେଚେସି,
Tedy zastaviv se Ježíš, rozkázal ho k sobě přivésti. A když se přibližoval, otázal se ho,
41 ୪୧ “ନା଼ନୁ ନିଙ୍ଗେତାକି ଏ଼ନାଆଁ କିଇଁ ଇଞ୍ଜିଁ ମ଼ନ କିହିମାଞ୍ଜି?” କା଼ଣା ଏଲେଇଚେସି, “ଏ଼ ପ୍ରବୁ ନା଼ନୁ ଏ଼ନିକିଁ ମେସାଲି ଆ଼ଡିଇଁ ।”
Řka: Co chceš, ať učiním? On pak dí: Pane, ať vidím.
42 ୪୨ ଜୀସୁ ୱେସ୍ତେସି, “ନୀନୁ ମେହ୍ମୁ, ନୀ ନାମୁ ନିଙ୍ଗେ ନେହିଁ କିୟାତେ ।”
A Ježíš řekl jemu: Prohlédni. Víra tvá tě uzdravila.
43 ୪୩ ଏ଼ ଦେବୁଣିଏ ଏ଼ୱାସି ମେସାଲି ଆ଼ଡିତେସି ଇଞ୍ଜାଁ ମାହାପୂରୁତି ଜହରା କିହିଁ କିହିଁ ଜୀସୁ ଜେ଼ଚ ହାଚେସି, ଅ଼ଡ଼େ ଲ଼କୁ ଏ଼ଦାଆଁ ମେସାନା ମାହାପୂରୁଇଁ ଜହରା କିତେରି ।
A i hned prohlédl, a šel za ním, velebě Boha. A všecken lid viděv to, vzdal chválu Bohu.