< پەندەکانی سلێمان 6 >
ڕۆڵە، ئەگەر بووی بە کەفیلی دراوسێکەت، ئەگەر لەگەڵ بێگانەیەک تەوقەت کرد، | 1 |
Mein Kind, wirst du Bürge für deinen Nächsten und hast deine Hand bei einem Fremden verhaftet,
ئەگەر بە داوی قسەکانی دەمتەوە بوویت، بە قسەی دەمی خۆت پێوە بوویت، | 2 |
so bist du verknüpft mit der Rede deines Mundes und gefangen mit den Reden deines Mundes.
ڕۆڵە، ئەمە بکە و فریای خۆت بکەوە، چونکە ژێردەستەی دراوسێکەت بوویت، بڕۆ، خۆت نزم بکەرەوە و لە هاوڕێکەت بپاڕێوە. | 3 |
So tu doch, mein Kind, also und errette dich; denn du bist deinem Nächsten in die Hände kommen; eile, dränge und treibe deinen Nächsten!
خەو مەدە چاوەکانت و پێڵووەکانت خەواڵوو نەبن. | 4 |
Laß deine Augen nicht schlafen noch deine Augenlider schlummern!
وەک مامز خۆت لە دەست ڕاوچی دەرباز بکە، وەک چۆلەکە لە تەڵەی ڕاوچی. | 5 |
Errette dich wie ein Reh von der Hand und wie ein Vogel aus der Hand des Voglers.
ئەی تەمبەڵ، بڕۆ لای مێروولە، بڕوانە ڕێگاکانی و ببە بە دانا. | 6 |
Gehe hin zur Ameise, du Fauler, siehe ihre Weise an und lerne!
بێ ئەوەی پێشەوا و کوێخا و فەرمانڕەوای هەبێت، | 7 |
Ob sie wohl keinen Fürsten noch Hauptmann noch HERRN hat,
بەڵام لە هاویندا نانی خۆی ئەمبار دەکات و لە کاتی دروێنەدا خۆراکی خۆی کۆدەکاتەوە. | 8 |
bereitet sie doch ihr Brot im Sommer und sammelt ihre Speise in der Ernte.
ئەی تەمبەڵ، هەتا کەی پاڵدەدەیتەوە؟ کەی لە خەوەکەت هەڵدەستی؟ | 9 |
Wie lange, liegst du, Fauler? Wann willst du aufstehen von deinem Schlaf?
کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، | 10 |
Ja, schlaf noch ein wenig, schlummere ein wenig, schlage die Hände ineinander ein wenig, daß du schlafest,
ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. | 11 |
so wird dich die Armut übereilen wie ein Fußgänger und der Mangel wie ein gewappneter Mann.
کەسی هیچوپووچ، پیاوی چەواشەکار، بە زمان خواری ڕەفتار دەکات، | 12 |
Ein loser Mensch, ein schädlicher Mann, gehet mit verkehrtem Munde,
چاوی دەقوچێنێت و بەپێی ئاماژە دەکات و بە پەنجە دەریدەبڕێت، | 13 |
winket mit Augen, deutet mit Füßen, zeiget mit Fingern,
فێڵ لە دڵیدایە، خراپە دادەهێنێت، هەموو کاتێک ناکۆکی دەوروژێنێت. | 14 |
trachtet allezeit Böses und Verkehrtes in seinem Herzen und richtet Hader an.
لەبەر ئەوە لەپڕ لێی دەقەومێت، لەناکاو دەشکێت و چارەسەری نییە. | 15 |
Darum wird ihm plötzlich sein Unfall kommen und wird schnell zerbrochen werden, daß keine Hilfe da sein wird.
شەش شت هەن یەزدان ڕقی لێیانە، حەوتیش قێزەونە لەلای: | 16 |
Diese sechs Stücke hasset der HERR, und am siebenten hat er einen Greuel:
چاوی بەفیز، زمانی درۆزن، دەستێک کە خوێنی بێتاوانی ڕشتبێت، | 17 |
hohe Augen, falsche Zungen, Hände, die unschuldig Blut vergießen;
دڵێک پیلانی خراپ دابهێنێت، پێیەک بە پەلە بەرەو خراپەکاری ڕابکات، | 18 |
Herz, das mit bösen Tücken umgehet; Füße, die behende sind, Schaden zu tun;
شایەتی درۆزن درۆ بڵاو بکاتەوە و وروژێنەری ناکۆکی نێوان برایان. | 19 |
falscher Zeuge, der frech Lügen redet, und der Hader zwischen Brüdern anrichtet.
ڕۆڵە، ڕاسپاردەکانی باوکت بەجێبگەیەنە و فێرکردنەکانی دایکت پشتگوێ مەخە. | 20 |
Mein Kind, bewahre die Gebote deines Vaters und laß nicht fahren das Gesetz deiner Mutter!
هەمیشە بە دڵتەوە گرێیان بدە و بە گەردنی خۆتەوە هەڵیانواسە. | 21 |
Binde sie zusammen auf dein Herz allewege und hänge sie an deinen Hals:
لە هاتوچۆکردنتدا ڕێنماییت دەکەن، لە ڕاکشانت چاودێریت دەکەن و کە خەبەریشت بووەوە دەتدوێنن، | 22 |
wenn du gehest, daß sie dich geleiten; wenn du dich legest, daß sie dich bewahren; wenn du aufwachest, daß sie dein Gespräch seien.
چونکە ئەم ڕاسپاردانە چران و ئەم فێرکردنەش ڕووناکییە، سەرزەنشتی تەمبێکردنیش ڕێگای ژیانە، | 23 |
Denn das Gebot ist eine Leuchte und das Gesetz ein Licht; und die Strafe der Zucht ist ein Weg des Lebens,
بۆ ئەوەی لە ژنی بەدڕەوشت بتپارێزێت، لە زمانلووسی داوێنپیس. | 24 |
auf daß du bewahret werdest vor dem bösen Weibe, vor der glatten Zunge der Fremden.
لە دڵەوە ئارەزووی جوانییەکەی مەکە، با بە برژانگەکانی نەتبات، | 25 |
Laß dich ihre Schöne nicht gelüsten in deinem Herzen und verfahe dich nicht an ihren Augenlidern.
چونکە ژنی لەشفرۆش وا دەکات پێویستیت بە نانێک بێت، بەڵام ژنی بەمێرد گیانی گرانبەهات ڕاودەکات. | 26 |
Denn eine Hure bringet einen ums Brot; aber ein Eheweib fähet das edle Leben.
ئایا کەس دەتوانێت ئاگر لە باوەش بگرێت و جلەکانی نەسووتێت؟ | 27 |
Kann auch jemand ein Feuer im Busen behalten, daß seine Kleider nicht brennen?
یان بەسەر پشکۆدا بڕوات و پێیەکانی داغ نەبێت؟ | 28 |
Wie sollte jemand auf Kohlen gehen, daß seine Füße nicht verbrannt würden?
ئاوایە ئەوەی بچێتە لای ژنی کەسێکی دیکە، هەرکەسێک دەستی لێ بدات بێ سزا نابێت. | 29 |
Also gehet es, wer zu seines Nächsten Weib gehet; es bleibt keiner ungestraft, der sie berühret.
سووکایەتی بە دز ناکرێت کە دزی دەکات بۆ خۆتێرکردن کاتێک کە برسییە. | 30 |
Es ist einem Diebe nicht so große Schmach, ob er stiehlt, seine Seele zu sättigen, weil ihn hungert.
هەرچەندە کە لێی ئاشکرا بوو دەبێت حەوت قات بداتەوە، ئەگەر هەموو ماڵی خۆشی لەسەر دانابێت. | 31 |
Und ob er begriffen wird, gibt er's siebenfältig wieder und legt dar alles Gut in seinem Hause.
بەڵام ئەوەی داوێنپیسی لەگەڵ ژنێک بکات تێنەگەیشتووە، هەرکەسێک وا بکات خۆی دەفەوتێنێت. | 32 |
Aber der mit einem Weibe die Ehe bricht, der ist ein Narr, der bringet sein Leben ins Verderben.
تووشی لێدان و سەرشۆڕی دەبێت و شەرمەزارییەکەی ناسڕێتەوە، | 33 |
Dazu trifft ihn Plage und Schande, und seine Schande wird nicht ausgetilget.
چونکە ئیرەیی پیاو دەوروژێنێت، لە ڕۆژی تۆڵەدا دەست ناگێڕێتەوە، | 34 |
Denn der Grimm des Mannes eifert und schonet nicht zur Zeit der Rache
چاوی لە هیچ قەرەبووێک نییە، بە دیاری ڕازی نابێت، ئەگەر بۆشی زیاد بکەیت. | 35 |
und siehet keine Person an, die da versöhne, und nimmt's nicht an, ob du viel schenken wolltest.