< پەندەکانی سلێمان 6 >
ڕۆڵە، ئەگەر بووی بە کەفیلی دراوسێکەت، ئەگەر لەگەڵ بێگانەیەک تەوقەت کرد، | 1 |
My son, if thou hast become surety for another, If thou hast stricken hands for another,
ئەگەر بە داوی قسەکانی دەمتەوە بوویت، بە قسەی دەمی خۆت پێوە بوویت، | 2 |
If thou hast become ensnared by the words of thy mouth, If thou hast been caught by the words of thy mouth,
ڕۆڵە، ئەمە بکە و فریای خۆت بکەوە، چونکە ژێردەستەی دراوسێکەت بوویت، بڕۆ، خۆت نزم بکەرەوە و لە هاوڕێکەت بپاڕێوە. | 3 |
Do this now, my son, and rescue thyself, —Since thou hast fallen into the hands of thy neighbor, —Go, prostrate thyself, and be urgent with thy neighbor!
خەو مەدە چاوەکانت و پێڵووەکانت خەواڵوو نەبن. | 4 |
Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids;
وەک مامز خۆت لە دەست ڕاوچی دەرباز بکە، وەک چۆلەکە لە تەڵەی ڕاوچی. | 5 |
Rescue thyself, as a roe from the hand, And as a bird from the hand of the fowler.
ئەی تەمبەڵ، بڕۆ لای مێروولە، بڕوانە ڕێگاکانی و ببە بە دانا. | 6 |
Go to the ant, O sluggard! Consider her ways, and be wise!
بێ ئەوەی پێشەوا و کوێخا و فەرمانڕەوای هەبێت، | 7 |
She hath no governor, Nor overseer, nor ruler;
بەڵام لە هاویندا نانی خۆی ئەمبار دەکات و لە کاتی دروێنەدا خۆراکی خۆی کۆدەکاتەوە. | 8 |
Yet she prepareth in the summer her food, She gathereth in the harvest her meat.
ئەی تەمبەڵ، هەتا کەی پاڵدەدەیتەوە؟ کەی لە خەوەکەت هەڵدەستی؟ | 9 |
How long wilt thou lie in bed, O sluggard? When wilt thou arise from thy sleep?
کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، | 10 |
“A little sleep, —a little slumber, —A little folding of the hands to rest:”
ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. | 11 |
So shall thy poverty come upon thee like a robber, Yea, thy want, as an armed man!
کەسی هیچوپووچ، پیاوی چەواشەکار، بە زمان خواری ڕەفتار دەکات، | 12 |
A worthless wretch is the unrighteous man, Who walketh with a deceitful mouth;
چاوی دەقوچێنێت و بەپێی ئاماژە دەکات و بە پەنجە دەریدەبڕێت، | 13 |
Who winketh with his eyes, Speaketh with his feet, And teacheth with his fingers.
فێڵ لە دڵیدایە، خراپە دادەهێنێت، هەموو کاتێک ناکۆکی دەوروژێنێت. | 14 |
Fraud is in his heart; He deviseth mischief continually; He scattereth contentions.
لەبەر ئەوە لەپڕ لێی دەقەومێت، لەناکاو دەشکێت و چارەسەری نییە. | 15 |
Therefore shall calamity come upon him suddenly; In a moment shall he be destroyed, and that without remedy;
شەش شت هەن یەزدان ڕقی لێیانە، حەوتیش قێزەونە لەلای: | 16 |
These six things doth the LORD hate; Yea, seven are an abomination to him:
چاوی بەفیز، زمانی درۆزن، دەستێک کە خوێنی بێتاوانی ڕشتبێت، | 17 |
Lofty eyes, a false tongue, And hands which shed innocent blood;
دڵێک پیلانی خراپ دابهێنێت، پێیەک بە پەلە بەرەو خراپەکاری ڕابکات، | 18 |
A heart that contriveth wicked devices; Feet that are swift in running to mischief,
شایەتی درۆزن درۆ بڵاو بکاتەوە و وروژێنەری ناکۆکی نێوان برایان. | 19 |
A false witness, that uttereth lies, And him that soweth discord among brethren.
ڕۆڵە، ڕاسپاردەکانی باوکت بەجێبگەیەنە و فێرکردنەکانی دایکت پشتگوێ مەخە. | 20 |
Keep, O my son! the commandment of thy father, And forsake not the precepts of thy mother!
هەمیشە بە دڵتەوە گرێیان بدە و بە گەردنی خۆتەوە هەڵیانواسە. | 21 |
Bind them continually to thy heart, Tie them around thy neck!
لە هاتوچۆکردنتدا ڕێنماییت دەکەن، لە ڕاکشانت چاودێریت دەکەن و کە خەبەریشت بووەوە دەتدوێنن، | 22 |
When thou goest forth, they shall guide thee; When thou sleepest, they shall watch over thee; And, when thou awakest, they shall talk with thee.
چونکە ئەم ڕاسپاردانە چران و ئەم فێرکردنەش ڕووناکییە، سەرزەنشتی تەمبێکردنیش ڕێگای ژیانە، | 23 |
For the commandment is a lamp, and instruction a light; Yea, the rebukes of correction lead to life.
بۆ ئەوەی لە ژنی بەدڕەوشت بتپارێزێت، لە زمانلووسی داوێنپیس. | 24 |
They shall guard thee from the evil woman, From the smooth tongue of the unchaste woman.
لە دڵەوە ئارەزووی جوانییەکەی مەکە، با بە برژانگەکانی نەتبات، | 25 |
Desire not her beauty in thy heart, Nor let her catch thee with her eyelids;
چونکە ژنی لەشفرۆش وا دەکات پێویستیت بە نانێک بێت، بەڵام ژنی بەمێرد گیانی گرانبەهات ڕاودەکات. | 26 |
For by a harlot a man is brought to a morsel of bread, And the adulteress layeth snares for the precious life.
ئایا کەس دەتوانێت ئاگر لە باوەش بگرێت و جلەکانی نەسووتێت؟ | 27 |
Can a man take fire into his bosom, And his clothes not be burned?
یان بەسەر پشکۆدا بڕوات و پێیەکانی داغ نەبێت؟ | 28 |
Can one walk upon burning coals, And his feet not be scorched?
ئاوایە ئەوەی بچێتە لای ژنی کەسێکی دیکە، هەرکەسێک دەستی لێ بدات بێ سزا نابێت. | 29 |
So is it with him who goeth in to his neighbor's wife; Whoever toucheth her shall not go unpunished.
سووکایەتی بە دز ناکرێت کە دزی دەکات بۆ خۆتێرکردن کاتێک کە برسییە. | 30 |
Men do not overlook a thief, Though he steal to satisfy his appetite, when he is hungry;
هەرچەندە کە لێی ئاشکرا بوو دەبێت حەوت قات بداتەوە، ئەگەر هەموو ماڵی خۆشی لەسەر دانابێت. | 31 |
If found, he must repay sevenfold, And give up all the substance of his house.
بەڵام ئەوەی داوێنپیسی لەگەڵ ژنێک بکات تێنەگەیشتووە، هەرکەسێک وا بکات خۆی دەفەوتێنێت. | 32 |
Whoso committeth adultery with a woman lacketh understanding; He that doeth it destroyeth himself;
تووشی لێدان و سەرشۆڕی دەبێت و شەرمەزارییەکەی ناسڕێتەوە، | 33 |
Blows and dishonor shall he get, And his reproach shall not be wiped away.
چونکە ئیرەیی پیاو دەوروژێنێت، لە ڕۆژی تۆڵەدا دەست ناگێڕێتەوە، | 34 |
For jealousy is the fury of a man; He will not spare in the day of vengeance;
چاوی لە هیچ قەرەبووێک نییە، بە دیاری ڕازی نابێت، ئەگەر بۆشی زیاد بکەیت. | 35 |
And he will not pay regard to any ransom, Nor be content, though thou offer many gifts.