پەندەکانی سلێمان 30

1 قسەکانی ئاگوری کوڕی یاقە ئەم سروشە لەخۆ دەگرێت. ئەم پیاوە بە ئیتیێلی ڕاگەیاند: ئەی خودایە، من شەکەتم، بەڵام دەتوانم بەسەریدا زاڵ بم.

Las palabras de Agur hijo de Jakeh, la revelación: dice el hombre a Ithiel, a Ithiel y Ucal:

2 «من لە هەموو مرۆڤێک دەبەنگترم، تێگەیشتنی مرۆڤانەم نییە.

“Seguramente soy el hombre más ignorante, y no tienen la comprensión de un hombre.

3 فێری دانایی نەبووم و ناسینی خودای پیرۆزم نییە.

No he aprendido la sabiduría, ni tengo el conocimiento del Santo.

4 کێ بەرزبووەوە بۆ ئاسمان و هاتە خوارەوە؟ کێ بای لەناو هەردوو لەپی خۆی کۆکردەوە؟ کێ ئاوی لەناو جلدا پێچایەوە؟ کێ هەموو لایەکی زەوی دامەزراند؟ ناوی چییە؟ ناوی کوڕەکەی چییە؟ ئەگەر دەیزانیت پێم بڵێ!

¿Quién subió al cielo y descendió? ¿Quién ha recogido el viento en sus puños? ¿Quién ha atado las aguas en su manto? ¿Quién ha establecido todos los confines de la tierra? ¿Cómo se llama y cómo se llama su hijo, si lo sabe?

5 «هەموو وشەیەکی خودا بێگەردە، قەڵغانە بۆ ئەوانەی پەنای بۆ دەبەن.

“Toda palabra de Dios es impecable. Es un escudo para los que se refugian en él.

6 هیچ شتێک بۆ وشەکانی زیاد مەکە، نەوەک سەرزەنشتت بکات و بە درۆزن دەربچیت.

No añadas nada a sus palabras, para que no te reprenda y te encuentre mentiroso.

7 «ئەی یەزدان، دوو شتم لێ داوا کردیت، لێمی قەدەغە مەکە پێش مردنم:

“Dos cosas te he pedido. No me niegues antes de morir.

8 شتی پووچ و قسەی درۆم لێ دووربخەوە، هەژاری یان دەوڵەمەندیم مەدەرێ، بەڵام نانی پێویستی خۆم پێ بدە،

Aleja de mí la falsedad y la mentira. No me des ni pobreza ni riqueza. Aliméntame con el alimento que me es necesario,

9 نەوەک تێر بم و نکۆڵیت لێبکەم و بڵێم:”یەزدان کێیە؟“یان نەوەک هەژار بم و دزی بکەم و ناوی خودای خۆم بێ ڕێز بکەم.

no sea que me llene, te niegue y diga: “¿Quién es Yahvé? o para que no sea pobre y robe, y así deshonrar el nombre de mi Dios.

10 «بوختان بە خزمەتکار مەکە لەلای گەورەکەی، نەوەک نەفرەتت لێ بکات و تاوانبار بیت.

“No calumnies al siervo ante su amo, para que no te maldiga y seas considerado culpable.

11 «نەوەیەک هەیە نەفرەت لە باوکی دەکات و دایکی پیرۆز ناکات.

Hay una generación que maldice a su padre, y no bendice a su madre.

12 نەوەیەک هەیە لە ڕوانگەی خۆی پاکە، بەڵام خۆی نەشوشتووەتەوە لە پیسوپۆخڵییەکەی.

Hay una generación que es pura a sus propios ojos, pero no se han lavado de su suciedad.

13 نەوەیەک هەیە چەند چاو لە هەوراز و بەرز دەڕوانێت.

Hay una generación, ¡oh, qué elevados son sus ojos! Sus párpados se levantan.

14 نەوەیەک هەیە ددانەکانی شمشێرن و کاکیلەکانی چەقۆن، بۆ خواردنی کڵۆڵەکان لەسەر زەوی و نەدارەکان لەنێو خەڵکی.

Hay una generación cuyos dientes son como espadas, y sus mandíbulas como cuchillos, para devorar a los pobres de la tierra, y a los necesitados de entre los hombres.

15 «زەروو دوو کچی هەیە، هاوار دەکەن:”بێنە، بێنە!“«سێ شت هەن تێر نابن، چوارەمیش ناڵێت،”بەسە!“:

“La sanguijuela tiene dos hijas: ‘Da, da’. “Hay tres cosas que nunca se satisfacen; cuatro que no dicen: “¡Basta!”:

16 جیهانی مردووان و منداڵدانی نەزۆک و زەوییەک تێر ئاو نەبێت و ئاگرێک هەرگیز نەڵێت:”بەسە!“ (Sheol h7585)

Sheol, el vientre estéril, la tierra que no se conforma con el agua, y el fuego que no dice: “¡Basta! (Sheol h7585)

17 «ئەو چاوەی گاڵتە بە باوکی بکات و سووکایەتی بە گوێڕایەڵی بکات بۆ دایک، قەلەڕەشەکانی دۆڵ هەڵیدەکۆڵن و بێچووە سیسارکە کەچەڵ دەیخۆن.

“El ojo que se burla de su padre, y desprecia la obediencia a su madre, los cuervos del valle lo recogerán, las águilas jóvenes lo comerán.

18 «سێ شت هەن زۆر سەیرن بۆ من، چوارەمیش تێناگەم:

“Hay tres cosas que son demasiado sorprendentes para mí, cuatro que no entiendo:

19 ڕێگای هەڵۆ لە ئاسمان، ڕێگای مار لەسەر بەرد، ڕێگای کەشتی لەناو جەرگەی دەریا و ڕێگای پیاویش لەگەڵ کچ.

El camino del águila en el aire, el camino de una serpiente sobre una roca, el camino de un barco en medio del mar, y el camino de un hombre con una doncella.

20 «ئەمە هەڵسوکەوتی ژنی داوێنپیسە: دەخوات و دەمی دەسڕێتەوە و دەڵێت:”خراپەم نەکردووە!“

“Así es el camino de la mujer adúltera: Come y se limpia la boca, y dice: “No he hecho nada malo”.

21 «زەوی لەژێر سێ شتدا دەلەرزێت و لەژێر چوارەمیش ناتوانێت بەرگە بگرێت،

“Por tres cosas tiembla la tierra, y menos de cuatro, no puede soportar:

22 خزمەتکارێک کە بووبێتە پاشا، گێلێک کە تێر نان بێت،

Para un siervo cuando es rey, un tonto cuando está lleno de comida,

23 ئافرەتێک بێ ناز بێت و مێرد بکات، کەنیزەیەک ببێت بە میراتگری خاتوونەکەی.

para una mujer sin amor cuando está casada, y una sirvienta que es heredera de su señora.

24 «چوار شت هەن لەسەر زەوی بچووکن بەڵام لە دانایان داناترن:

“Hay cuatro cosas que son pequeñas en la tierra, pero son sumamente sabios:

25 مێروولەکان بوونەوەرێکی بێهێزن، بەڵام لە هاویندا خواردنی خۆیان ئەمبار دەکەن.

Las hormigas no son un pueblo fuerte, sin embargo, proporcionan su alimento en el verano.

26 گۆڕهەڵکەنەکان گیانلەبەرێکی بێ توانان، بەڵام لەناو بەرد لانەکانیان دروستدەکەن.

Los huracanes no son más que un pueblo débil, pero hacen sus casas en las rocas.

27 کوللەکان پاشایان نییە، بەڵام هەموویان پۆل پۆل دەجوڵێن.

Las langostas no tienen rey, sin embargo, avanzan en las filas.

28 مارمێلکە بەدەست دەگیردرێت، بەڵام لە کۆشکی پاشادا دەبینرێت.

Puedes atrapar una lagartija con las manos, sin embargo, está en los palacios de los reyes.

29 «سێ شت هەن هەنگاویان سەنگینە و چوارەمیش ڕۆیشتنی سەنگینە:

“Hay tres cosas que son majestuosas en su marcha, cuatro que son majestuosos en su marcha:

30 شێر کە پاڵەوانی هەموو گیاندارەکانە، لە ڕووی هیچ شتێک ناگەڕێتەوە،

El león, que es el más poderoso de los animales, y no se aparta por ninguna;

31 کەڵەشێری بە فیز، تەگە، پاشایەکیش لە سەرکردایەتی لەشکرەکەی.

el galgo; el macho cabrío; y el rey contra el que no hay que levantarse.

32 «ئەگەر گێلایەتیت کرد بە خۆهەڵکێشانت، یان پیلانی خراپت نایەوە، دەستت بخەرە سەر دەمت!

“Si has hecho una tontería al alzarte, o si has pensado mal, pon tu mano sobre tu boca.

33 چونکە وەک چۆن شیر بهەژێنیت کەرەی لێ دەردەچێت و لووت بهەژێنیت خوێنی لێ دێت، تووڕەییش بهەژێنیت ناکۆکی لێ پێدا دەبێت.»

Pues como el batido de la leche produce mantequilla, y el retorcimiento de la nariz produce sangre, por lo que el forzamiento de la ira produce contienda”.