پەندەکانی سلێمان 3

1 ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە، فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە،

Mon fils, n’oublie pas mes enseignements, Et que ton cœur garde mes préceptes;

2 چونکە ڕۆژگاری درێژ و ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات.

Car ils prolongeront les jours et les années de ta vie, Et ils augmenteront ta paix.

3 با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە، بە ملتەوە گرێیان بدە، لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە.

Que la bonté et la fidélité ne t’abandonnent pas; Lie-les à ton cou, écris-les sur la table de ton cœur.

4 ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت لەلای خودا و خەڵک.

Tu acquerras ainsi de la grâce et une raison saine, Aux yeux de Dieu et des hommes.

5 پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە.

Confie-toi en l’Éternel de tout ton cœur, Et ne t’appuie pas sur ta sagesse;

6 لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە، ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات.

Reconnais-le dans toutes tes voies, Et il aplanira tes sentiers.

7 لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە، لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە.

Ne sois point sage à tes propres yeux, Crains l’Éternel, et détourne-toi du mal:

8 دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و خۆراک بۆ ئێسقانەکانت.

Ce sera la santé pour tes muscles, Et un rafraîchissement pour tes os.

9 بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە، بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت.

Honore l’Éternel avec tes biens, Et avec les prémices de tout ton revenu:

10 ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری، قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ.

Alors tes greniers seront remplis d’abondance, Et tes cuves regorgeront de moût.

11 ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە، ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە،

Mon fils, ne méprise pas la correction de l’Éternel, Et ne t’effraie point de ses châtiments;

12 چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت.

Car l’Éternel châtie celui qu’il aime, Comme un père l’enfant qu’il chérit.

13 خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت،

Heureux l’homme qui a trouvé la sagesse, Et l’homme qui possède l’intelligence!

14 چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و بەرهەمیشی لە زێڕ.

Car le gain qu’elle procure est préférable à celui de l’argent, Et le profit qu’on en tire vaut mieux que l’or;

15 لە یاقووت بەهادارترە و هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

Elle est plus précieuse que les perles, Elle a plus de valeur que tous les objets de prix.

16 تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی.

Dans sa droite est une longue vie; Dans sa gauche, la richesse et la gloire.

17 ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین.

Ses voies sont des voies agréables, Et tous ses sentiers sont paisibles.

18 درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە، خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن.

Elle est un arbre de vie pour ceux qui la saisissent, Et ceux qui la possèdent sont heureux.

19 یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند، بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند.

C’est par la sagesse que l’Éternel a fondé la terre, C’est par l’intelligence qu’il a affermi les cieux;

20 بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون، هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند.

C’est par sa science que les abîmes se sont ouverts, Et que les nuages distillent la rosée.

21 ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە، ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە،

Mon fils, que ces enseignements ne s’éloignent pas de tes yeux, Garde la sagesse et la réflexion:

22 دەبنە ژیان بۆ تۆ، ملوانکە بۆ جوانی گەردنت.

Elles seront la vie de ton âme, Et l’ornement de ton cou.

23 ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و ساتمە ناکەیت و ناکەویت.

Alors tu marcheras avec assurance dans ton chemin, Et ton pied ne heurtera pas.

24 کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت، ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت.

Si tu te couches, tu seras sans crainte; Et quand tu seras couché, ton sommeil sera doux.

25 نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت،

Ne redoute ni une terreur soudaine, Ni une attaque de la part des méchants;

26 چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت.

Car l’Éternel sera ton assurance, Et il préservera ton pied de toute embûche.

27 دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن، کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت.

Ne refuse pas un bienfait à celui qui y a droit, Quand tu as le pouvoir de l’accorder.

28 بە کەس مەڵێ: «بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،» لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە.

Ne dis pas à ton prochain: Va et reviens, Demain je donnerai! Quand tu as de quoi donner.

29 پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە، لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە.

Ne médite pas le mal contre ton prochain, Lorsqu’il demeure tranquillement près de toi.

30 لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە، ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد.

Ne conteste pas sans motif avec quelqu’un, Lorsqu’il ne t’a point fait de mal.

31 بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە، هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە،

Ne porte pas envie à l’homme violent, Et ne choisis aucune de ses voies.

32 چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە، بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە.

Car l’Éternel a en horreur les hommes pervers, Mais il est un ami pour les hommes droits;

33 نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات.

La malédiction de l’Éternel est dans la maison du méchant, Mais il bénit la demeure des justes;

34 هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات، بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان.

Il se moque des moqueurs, Mais il fait grâce aux humbles;

35 داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن، بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن.

Les sages hériteront la gloire, Mais les insensés ont la honte en partage.