پەندەکانی سلێمان 26

1 وەک بەفر لە هاوین و باران لە کاتی دروێنەدا، ئاواش ڕێزلێنان لە گێل ناوەشێتەوە.

Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe: sic indecens est stulto gloria.

2 وەک چۆلەکەی فڕیو و پەڕەسێلکەی باڵگرتوو، ئاواشە نەفرەت بەبێ هۆ نایێت.

Sicut avis ad alia transvolans, et passer quo libet vadens: sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.

3 قامچی بۆ ئەسپ و لغاو بۆ گوێدرێژە، کوتەکیش بۆ پشتی گێلەکانە.

Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.

4 وەڵامی گێل مەدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی، نەوەک تۆش وەک ئەوت لێ بێت.

Ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.

5 وەڵامی گێل بدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی، نەوەک لەبەرچاوی خۆی ببێت بە دانا.

Responde stulto iuxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

6 وەک بڕینەوەی قاچەکانی خۆیەتی و نۆشینی ستەمە، ئەوەی بە دەستی گێل پەیام بنێرێت.

Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuncium stultum.

7 وەک شۆڕبوونەوەی قاچەکانی گۆجە، پەند لە دەمی گێلەکان.

Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias: sic indecens est in ore stultorum parabola.

8 وەک گرێدانی بەرد بە بەردەقانییەوە، ئەوەی ڕێز لە گێل دەگرێت.

Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii: ita qui tribuit insipienti honorem.

9 وەک دڕکە لە دەستی سەرخۆش، پەند لە دەمی گێلەکان.

Quomodo si spina nascatur in manu temulenti: sic parabola in ore stultorum.

10 وەک تیرهاوێژێکە کوێرانە لە خەڵک بگرێت، بەکرێگری گێل و ڕێبوار.

Iudicium determinat causas: et qui imponit stulto silentium, iras mitigat.

11 وەک سەگ بگەڕێتەوە سەر ڕشانەوەکەی، گێلیش گێلایەتییەکەی دووبارەی دەکاتەوە.

Sicut canis, qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens, qui iterat stultitiam suam.

12 کەست بینیوە لەبەرچاوی خۆی دانا بێت؟ گێل لەو زیاتر ئومێدی پێ دەکرێت.

Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.

13 تەمبەڵ دەڵێت: «شێر لەسەر ڕێگایە، نەڕەشێر لەنێو گۆڕەپانەکانە.»

Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus:

14 دەرگا لەسەر ڕێزە دەسووڕێتەوە، تەمبەڵیش لەناو نوێنەکەی.

sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.

15 تەمبەڵ دەست دەخاتە ناو قاپ، زەحمەتە بۆی بیباتە ناو دەمی.

Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.

16 تەمبەڵ لەبەرچاوی خۆی داناترە لە حەوت کەس کە وەڵامی ژیرانە دەدەنەوە.

Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.

17 وەک گرتنی سەگێکە بە گوێیەکانی ئەوەی ڕێبوارە و خۆی دەخاتە ناو ناکۆکییەکەوە کە هی ئەو نییە.

Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens, et commiscetur rixæ alterius.

18 وەک شێتێک پشکۆ و تیری مەرگ بهاوێژێت،

Sicut noxius est qui mittit sagittas, et lanceas in mortem:

19 ئاوایە ئەوەی فێڵ لە دراوسێکەی بکات و بڵێت: «تەنها گاڵتەم کرد!»

ita vir, fraudulenter nocet amico suo: et cum fuerit deprehensus, dicit: Ludens feci.

20 دار نەبێت ئاگر دەکوژێتەوە، دەمشڕ نەبێت دووبەرەکی نامێنێت.

Cum defecerint ligna, extinguetur ignis: et susurrone subtracto, iurgia conquiescent.

21 خەڵووز بۆ پشکۆ و دار بۆ ئاگرە، پیاوی شەڕانگێزیش بۆ ورووژاندنی ناکۆکییە.

Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.

22 قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.

Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

23 وەک گۆزەی گڵینی داپۆشراوە بە خڵتی زیو قسەی شیرین لە دڵێکی خراپەوە.

Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.

24 قین لە دڵ بە لێوەکانی خۆی دەشارێتەوە، بەڵام لە ناخیدا فڕوفێڵ دادەنێتەوە.

Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.

25 ئەگەر قسەی شیرینی کرد باوەڕی پێ مەکە، چونکە حەوت شتی قێزەون لە دڵیدایە.

Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei: quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius.

26 هەرچەندە بە فێڵ قینی خۆی بشارێتەوە، خراپەی لەناو کۆمەڵدا ئاشکرا دەبێت.

Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia eius in consilio.

27 ئەوەی چاڵێک هەڵکەنێت خۆی تێی دەکەوێت، ئەوەی بەردێک گلۆر بکاتەوە بەرەو خۆی دەگەڕێتەوە.

Qui fodit foveam, incidet in eam: et qui volvit lapidem, revertetur ad eum.

28 زمانی درۆ ڕقی لەوانە دەبێتەوە کە برینداریان دەکات، زمانی لووسیش وێرانکاری دەکات.

Lingua fallax non amat veritatem: et os lubricum operatur ruinas.