پەندەکانی سلێمان 24

1 ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

Не зави́дуй злим лю́дям, не бажай бути з ними,

2 چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

бо їхнє серце говорить про зди́рство, а у́ста їхні мовлять про зло.

3 بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

Дім будується мудрістю, і розумом ста́виться міцно.

4 بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

А через пізна́ння кімна́ти напо́внюються усіля́ким має́тком цінни́м та приє́мним.

5 پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

Мудрий сильніший від сильного, а люди́на розумна — від повносилого.

6 بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

Тому́ то провадь війну мудрими ра́дами, бо спасі́ння — в числе́нності ра́дників.

7 دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

Для безумного мудрість за надто висока, — своїх уст не розкриє при брамі.

8 ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

Хто чини́ти лихе заміря́є, того́ звуть лукавим.

9 پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

Замір глупо́ти — то гріх, а насмі́шник — оги́да люди́ні.

10 ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

Якщо ти в день недолі знеси́лився, то мала́ твоя сила.

11 ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

Рятуй узятих на смерть, також тих, хто на стра́чення хи́литься, — хіба не підтри́маєш їх?

12 ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

Якщо скажеш: „Цього́ ми не знали!“— чи ж Той, хто серця́ випробо́вує, знати не буде? Він Сторож твоєї душі, і Він знає про це, і пове́рне люди́ні за чином її.

13 ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

Їж, си́ну мій, мед, бо він добрий, а мед щільнико́вий — солодкий він на піднебі́нні твоїм, —

14 هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

отак мудрість пізнай для своєї душі: якщо зна́йдеш її, то ти маєш майбу́тність, і надія твоя не пони́щиться!

15 وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

Не чату́й на поме́шкання праведного, ти безбожнику, не огра́блюй мешка́ння його,

16 چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

бо праведний сім раз впаде́ — та зведе́ться, а безбожний в погибіль впаде́!

17 بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

Не тішся, як ворог твій па́дає, а коли він спіткне́ться, — хай серце твоє не радіє,

18 نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

щоб Господь не побачив, і це не було в Його о́чах лихим, і щоб Він не звернув Свого гніву від нього на тебе!

19 مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

Не пались на злочинців, не заздри безбожним,

20 چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

бо злому не буде майбу́тности, світильник безбожних погасне.

21 ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

Бійся, сину мій, Господа та царя́, не водися з непе́вними,

22 چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

бо погибіль їхня на́гло постане, а біду від обох тих хто знає?

23 هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

І оце ось походить від мудрих: Звертати увагу в суді́ на обличчя — не добре.

24 ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

Хто буде казати безбожному: „Праведний ти!“того проклина́тимуть люди, і гніватись будуть на того наро́ди.

25 بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

А тим, хто картає його, буде миле оце́, і при́йде на них благослове́ння добра!

26 وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

Мов у губи цілує, хто відповідає правдиве.

27 کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

Приготуй свою працю надво́рі, й оброби собі поле, а по́тім збудуєш свій дім.

28 بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

Не будь ложним сві́дком на свого ближнього, і не підгово́рюй уста́ми своїми.

29 مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

Не кажи: „Як зробив він мені, так зроблю́ я йому, — верну́ люди́ні за чином її!“

30 بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

Я прохо́див край поля люди́ни лінивої, та край виноградника недоу́мкуватого, —

31 چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

і о́сь все воно позаро́стало те́рням, будяка́ми покрита поверхня його, камі́нний же мур його був поруйно́ваний.

32 تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

І бачив я те, і увагу звернув, і взяв я поу́ку собі:

33 کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

„Ще тро́хи поспа́ти, подріма́ти ще тро́хи, руки трохи зложи́ти, щоб поле́жати, —

34 ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.

і прихо́дить, немов мандрівни́к, незамо́жність твоя, і ну́жда твоя, як озбро́єний муж!“