< پەندەکانی سلێمان 24 >
ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت، | 1 |
No tengas envidia de los hombres malvados; ni ansia de estar con ellos;
چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن. | 2 |
porque su corazón maquina rapiñas, y sus labios hablan para dañar.
بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت، | 3 |
Con la sabiduría se edifica una casa, y con la prudencia se afirma.
بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان. | 4 |
Con la inteligencia se hinchen sus cámaras de todo lo más precioso y deseable.
پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت. | 5 |
El hombre sabio está lleno de fuerza; el que tiene sabiduría aumenta su poder.
بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە. | 6 |
Pues con prudentes medidas puedes ganar la guerra, y donde hay muchos consejeros allí está la victoria.
دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە. | 7 |
Cosa demasiado alta es para el necio la sabiduría; no abrirá él en el foro su boca.
ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت. | 8 |
Quien medita cómo hacer daño será llamado intrigante.
پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە. | 9 |
El afán del insensato consiste en pecar, y abominable para los hombres es el maldiciente.
ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت! | 10 |
Si desfalleces en el día de la prueba, tu fortaleza es poca cosa.
ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە. | 11 |
Libra a los que son llevados a la muerte; a los que andan vacilando al degolladero, sálvalos.
ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟ | 12 |
Si dijeres: “¿Cómo saberlo?” ¿Acaso no lo ve Aquel que pesa los corazones? Bien lo sabe Aquel que vela sobre tu vida; Él retribuirá a cada cual según sus obras.
ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە، | 13 |
Come, hijo mío, miel, porque es buena, y el panal, que es dulce para tu paladar.
هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت. | 14 |
Tal será para tu alma la sabiduría; si la hallares, el porvenir será tuyo, y tu esperanza no será frustrada.
وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی، | 15 |
No pongas, malvado, asechanzas a la morada del justo, ni devastes el lugar de su reposo.
چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت. | 16 |
El justo se levanta, aunque caiga siete veces, los impíos, empero, se pierden en el mal.
بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت، | 17 |
No te goces en la caída de tu enemigo; si sucumbe no se alegre tu corazón,
نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە. | 18 |
no sea que al verlo Yahvé se ofenda y aparte de sobre él su enojo.
مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە، | 19 |
No te irrites a causa de los impíos, ni envidies a los malhechores.
چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە. | 20 |
Porque no hay porvenir para el malo; la lámpara de los impíos se apagará.
ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە، | 21 |
Hijo mío, teme a Yahvé y al rey, y no te asocies con los revoltosos;
چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟ | 22 |
porque de repente vendrá sobre ellos su ruina, y la desventura de ambos, ¿quién la conoce?
هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە. | 23 |
También estas son sentencias de los sabios: Es cosa mala hacer acepción de personas en el juicio.
ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن. | 24 |
Quien dice al delincuente: “Tú tienes razón”, será maldito del pueblo y detestado de la gente.
بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت. | 25 |
Y aquellos que lo condenan, serán alabados, y sobre ellos vienen ricas bendiciones.
وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە. | 26 |
Los labios besa quien responde palabras rectas.
کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ. | 27 |
Haz con esmero tu trabajo de afuera, aplicándolo a tu campo, y luego podrás edificar tu casa.
بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە. | 28 |
No seas de ligero testigo contra tu prójimo; ¿quieres acaso engañarlo con tus labios?
مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.» | 29 |
No digas: “Como él me trató, así haré con él, le daré el pago según sus obras.”
بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش. | 30 |
Pasé junto al campo del perezoso, y junto a la viña del insensato;
چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو. | 31 |
y he aquí que espinas brotaban por todas partes, ortigas cubrían su superficie y la cerca de piedra estaba destruida.
تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت: | 32 |
Lo vi y me puse a reflexionar; lo miré y aprendí esta lección:
کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، | 33 |
Un poco dormir, un poco dormitar, cruzar un poco las manos para descansar,
ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. | 34 |
y sobrevendrá cual salteador la miseria, y como hombre armado, la necesidad.