پەندەکانی سلێمان 24

1 ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

Ne porte point d'envie aux hommes malins, et ne désire point d'être avec eux.

2 چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

Car leur cœur pense à piller, et leurs lèvres parlent de nuire.

3 بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

La maison sera bâtie par la sagesse, et sera affermie par l'intelligence.

4 بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

Et par la science les cabinets seront remplis de tous les biens précieux et agréables.

5 پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

L'homme sage [est accompagné] de force, et l'homme qui a de l'intelligence renforce la puissance.

6 بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

Car par la prudence tu feras la guerre avantageusement, et la délivrance consiste dans le nombre des conseillers.

7 دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

Il n'y a point de sagesse qui ne soit trop haute pour le fou; il n'ouvrira point sa bouche à la porte.

8 ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

Celui qui pense à faire mal, on l'appellera, Songe-malice.

9 پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

Le discours de la folie n'est que péché, et le moqueur est en abomination à l'homme.

10 ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

Si tu as perdu courage dans la calamité, ta force s'est diminuée.

11 ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

Si tu te retiens pour ne délivrer point ceux qui sont traînés à la mort, et qui sont sur le point d'être tués,

12 ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

Parce que tu diras: Voici, nous n'en avons rien su; celui qui pèse les cœurs ne l'entendra-t-il point? et celui qui garde ton âme, ne le saura-t-il point? et ne rendra-t-il point à chacun selon son œuvre?

13 ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

Mon fils, mange le miel, car il est bon; et le rayon de miel, car il est doux à ton palais.

14 هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

Ainsi sera à ton âme la connaissance de la sagesse, quand tu l'auras trouvée; et il y aura une [bonne] issue, et ton attente ne sera point retranchée.

15 وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

Méchant, n'épie point le domicile du juste, et ne détruis point son gîte.

16 چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

Car le juste tombera sept fois, et sera relevé; mais les méchants tombent dans le mal.

17 بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

Quand ton ennemi sera tombé, ne t'en réjouis point; et quand il sera renversé, que ton cœur ne s'en égaye point;

18 نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

De peur que l'Eternel ne [le] voie, et que cela ne lui déplaise, tellement qu'il détourne de dessus lui sa colère [sur toi.]

19 مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

Ne te dépite point à cause des gens malins; ne porte point d'envie aux méchants;

20 چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

Car il n'y aura point de [bonne] issue pour le méchant, et la lampe des méchants sera éteinte.

21 ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

Mon fils, crains l'Eternel, et le Roi; et ne te mêle point avec des gens remuants.

22 چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

Car leur calamité s'élèvera tout d'un coup; et qui sait l'inconvénient qui arrivera à ces deux-là?

23 هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

Ces choses aussi sont pour les sages. Il n'est pas bon d'avoir égard à l'apparence des personnes en jugement.

24 ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

Celui qui dit au méchant: Tu es juste, les peuples le maudiront, et les nations l'auront en détestation.

25 بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

Mais pour ceux qui le reprennent, ils en retireront de la satisfaction, et la bénédiction que les biens accompagnent se répandra sur eux.

26 وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

Celui qui répond avec justesse fait plaisir [à celui qui l'écoute.]

27 کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

Range ton ouvrage dehors, et l'apprête au champ qui est à toi, et puis bâtis ta maison.

28 بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

Ne sois point témoin contre ton prochain, sans qu'il en soit besoin; car voudrais-tu t'en faire croire par tes lèvres?

29 مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

Ne dis point: comme il m'a fait, ainsi lui ferai-je; je rendrai à cet homme selon ce qu'il m'a fait.

30 بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

J'ai passé près du champ de l'homme paresseux, et près de la vigne de l'homme dépourvu de sens;

31 چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

Et voilà, tout y était monté en chardons, et les orties avaient couvert le dessus, et sa cloison de pierres était démolie.

32 تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

Et ayant vu cela, je le mis dans mon cœur, je le regardai, j'en reçus de l'instruction.

33 کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

Un peu de dormir, un peu de sommeil, un peu de ploiement de bras pour demeurer couché,

34 ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.

Et ta pauvreté viendra [comme] un passant; et ta disette, comme un soldat.