پەندەکانی سلێمان 24

1 ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

Ne porte pas envie aux hommes méchants, Et ne désire pas être avec eux;

2 چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

Car leur cœur médite la ruine, Et leurs lèvres parlent d’iniquité.

3 بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

C’est par la sagesse qu’une maison s’élève, Et par l’intelligence qu’elle s’affermit;

4 بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

C’est par la science que les chambres se remplissent De tous les biens précieux et agréables.

5 پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

Un homme sage est plein de force, Et celui qui a de la science affermit sa vigueur;

6 بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

Car tu feras la guerre avec prudence, Et le salut est dans le grand nombre des conseillers.

7 دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

La sagesse est trop élevée pour l’insensé; Il n’ouvrira pas la bouche à la porte.

8 ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

Celui qui médite de faire le mal S’appelle un homme plein de malice.

9 پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

La pensée de la folie n’est que péché, Et le moqueur est en abomination parmi les hommes.

10 ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

Si tu faiblis au jour de la détresse, Ta force n’est que détresse.

11 ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

Délivre ceux qu’on traîne à la mort, Ceux qu’on va égorger, sauve-les!

12 ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

Si tu dis: Ah! Nous ne savions pas!… Celui qui pèse les cœurs ne le voit-il pas? Celui qui veille sur ton âme ne le connaît-il pas? Et ne rendra-t-il pas à chacun selon ses œuvres?

13 ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

Mon fils, mange du miel, car il est bon; Un rayon de miel sera doux à ton palais.

14 هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

De même, connais la sagesse pour ton âme; Si tu la trouves, il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.

15 وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

Ne tends pas méchamment des embûches à la demeure du juste, Et ne dévaste pas le lieu où il repose;

16 چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

Car sept fois le juste tombe, et il se relève, Mais les méchants sont précipités dans le malheur.

17 بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

Ne te réjouis pas de la chute de ton ennemi, Et que ton cœur ne soit pas dans l’allégresse quand il chancelle,

18 نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

De peur que l’Éternel ne le voie, que cela ne lui déplaise, Et qu’il ne détourne de lui sa colère.

19 مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

Ne t’irrite pas à cause de ceux qui font le mal, Ne porte pas envie aux méchants;

20 چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

Car il n’y a point d’avenir pour celui qui fait le mal, La lampe des méchants s’éteint.

21 ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

Mon fils, crains l’Éternel et le roi; Ne te mêle pas avec les hommes remuants;

22 چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

Car soudain leur ruine surgira, Et qui connaît les châtiments des uns et des autres?

23 هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

Voici encore ce qui vient des sages: Il n’est pas bon, dans les jugements, d’avoir égard aux personnes.

24 ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

Celui qui dit au méchant: Tu es juste! Les peuples le maudissent, les nations le maudissent.

25 بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

Mais ceux qui le châtient s’en trouvent bien, Et le bonheur vient sur eux comme une bénédiction.

26 وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

Il baise les lèvres, Celui qui répond des paroles justes.

27 کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

Soigne tes affaires au-dehors, Mets ton champ en état, Puis tu bâtiras ta maison.

28 بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

Ne témoigne pas à la légère contre ton prochain; Voudrais-tu tromper par tes lèvres?

29 مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

Ne dis pas: Je lui ferai comme il m’a fait, Je rendrai à chacun selon ses œuvres.

30 بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

J’ai passé près du champ d’un paresseux, Et près de la vigne d’un homme dépourvu de sens.

31 چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

Et voici, les épines y croissaient partout, Les ronces en couvraient la face, Et le mur de pierres était écroulé.

32 تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

J’ai regardé attentivement, Et j’ai tiré instruction de ce que j’ai vu.

33 کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, Un peu croiser les mains pour dormir!…

34 ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.

Et la pauvreté te surprendra, comme un rôdeur, Et la disette, comme un homme en armes.