پەندەکانی سلێمان 24

1 ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

Ne soyez pas envieux des hommes mauvais, ni le désir d'être avec eux;

2 چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

pour la violence du complot de leurs cœurs et leurs lèvres parlent de méchanceté.

3 بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

C'est par la sagesse que l'on construit une maison; par l'entendement, il est établi;

4 بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

par connaissance les chambres sont remplies avec tous les trésors rares et magnifiques.

5 پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

Un homme sage a un grand pouvoir. Un homme bien informé accroît sa force,

6 بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

car c'est par des conseils avisés que tu fais la guerre, et la victoire est dans de nombreux conseillers.

7 دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

La sagesse est trop élevée pour un fou. Il n'ouvre pas sa bouche dans la porte.

8 ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

Celui qui complote pour faire le mal sera appelé un magouilleur.

9 پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

Les projets de la folie sont des péchés. Le moqueur est détesté par les hommes.

10 ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

Si vous chancelez au moment de la détresse, votre force est faible.

11 ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

Sauvez ceux qui sont conduits à la mort! En effet, retenez ceux qui titubent vers le massacre!

12 ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

Si vous dites: « Voici, nous ne savions pas cela, » Celui qui pèse les cœurs ne le considère-t-il pas? Celui qui garde ton âme, ne le sait-il pas? Ne doit-il pas rendre à chacun selon son travail?

13 ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

Mon fils, mange du miel, car il est bon, les excréments du rayon de miel, qui sont doux à votre goût;

14 هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

Ainsi tu connaîtras la sagesse pour ton âme. Si vous l'avez trouvé, il y aura une récompense: Votre espoir ne sera pas coupé.

15 وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

Ne fais pas d'embuscades, méchant, contre la demeure des justes. Ne détruisez pas son lieu de repos;

16 چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

car le juste tombe sept fois et se relève, mais les méchants sont renversés par la calamité.

17 بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

Ne te réjouis pas quand ton ennemi tombe. Ne laissez pas votre cœur se réjouir quand il sera renversé,

18 نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

de peur que Yahvé ne le voie et que cela ne lui déplaise, et il détourne de lui sa colère.

19 مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

Ne vous inquiétez pas à cause des méchants, ne soyez pas envieux des méchants;

20 چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

car il n'y aura pas de récompense pour l'homme mauvais. La lampe des méchants sera éteinte.

21 ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

Mon fils, crains Yahvé et le roi. Ne vous joignez pas à ceux qui sont rebelles,

22 چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

car leur calamité se lève soudainement. Qui sait quelle destruction peut venir de ces deux-là?

23 هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

Ce sont là des paroles de sages: Faire preuve de partialité dans le jugement n'est pas bon.

24 ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

Celui qui dit au méchant: « Tu es juste, » les peuples le maudiront, et les nations l'abhorreront -

25 بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

mais il ira bien avec ceux qui condamnent les coupables, et une riche bénédiction viendra sur eux.

26 وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

Une réponse honnête est comme un baiser sur les lèvres.

27 کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

Préparez votre travail à l'extérieur, et préparez vos champs. Ensuite, construisez votre maison.

28 بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

Ne sois pas un témoin contre ton prochain sans raison. Ne trompez pas avec vos lèvres.

29 مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

Ne dites pas: « Je lui ferai ce qu'il m'a fait »; Je rendrai à l'homme ce qu'il a fait. »

30 بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

Je suis passé par le champ du paresseux, par la vigne de l'homme dépourvu d'intelligence.

31 چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

Voici, elle était couverte d'épines. Sa surface était couverte d'orties, et son mur de pierre a été démoli.

32 تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

Alors j'ai vu, et j'ai bien réfléchi. J'ai vu, et reçu des instructions:

33 کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

un peu de sommeil, un peu d'assoupissement, un petit pliage des mains pour dormir,

34 ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.

alors ta pauvreté viendra comme un voleur et votre volonté en tant qu'homme armé.