پەندەکانی سلێمان 23
| کە دانیشتی لەگەڵ فەرمانڕەوایەک نان بخۆیت، باش وردبەرەوە لەوەی لەپێشتە، | 1 |
Cuando te sientes a comer con un gobernante, ten cuidado con lo que te sirven,
| چەقۆیەکیش لەناو گەرووت دابنێ، ئەگەر تۆ نەوسنی. | 2 |
y ponte límites si tienes mucha hambre.
| ئارەزووی خواردنە خۆشەکانی مەکە، چونکە ئەم نانە بە مەبەستی هەڵخەڵەتاندنە. | 3 |
No seas glotón en sus finos banquetes, porque lo ofrecen con motivaciones engañosas.
| خۆت ماندوو مەکە بۆ ئەوەی دەوڵەمەند بیت، بە تێگەیشتنەوە وازی لێ بهێنە. | 4 |
No te desgastes tratando de volverte rico. ¡Sé sabio y no te afanes en ello!
| چاو لە دەوڵەمەندی دەبڕیت و نییە، چونکە بێگومان باڵ دەگرێت، وەک هەڵۆ بەرەو ئاسمان دەفڕێت. | 5 |
La riqueza desaparece en un abrir y cerrar de ojos, abriendo repentinamente alas, y volando al cielo como el águila.
| نانی کەسی بەرچاوتەنگ مەخۆ، ئارەزووی خواردنە خۆشەکانی مەکە. | 6 |
No aceptes ir a comer con personas mezquinas, ni codicies sus finos banquetes,
| لەبەر ئەوەی جۆرە کەسێکە هەردەم بیری لەلای تێچوونەکانە، پێت دەڵێت: «بخۆ و بنۆشە.» بەڵام دڵی لەگەڵت نییە. | 7 |
porque tal como son sus pensamientos, así son ellos. Ellos dicen: “¡Ven, come y bebe!” Pero en sus mentes no tienen ningún interés en ti.
| ئەو پارووەی خواردووتە دەیڕشێنیتەوە و قسە شیرینەکانت بە با دەدەیت. | 8 |
Vomitarás cada pedazo que hayas comido, y las palabras de aprecio se habrán consumido.
| قسە بۆ گێل مەکە، چونکە گاڵتەی بە دانایی قسەکانت دێت. | 9 |
No hables con los tontos porque ellos se burlarán de tus palabras sabias.
| سنوورە کۆنەکان مەگوازەوە، هەروەها مەچووە ناو کێڵگەی هەتیوان، | 10 |
No muevas las fronteras antiguas, y no invadas los campos que pertenecen a huérfanos,
| چونکە ئەوەی دەیانپارێزێت بە توانایە، ئەو بەرگری لە کێشەکەیان دەکات لە دژی تۆ. | 11 |
porque su Protector es poderoso y él peleará su caso contra ti.
| دڵت ئاراستەی فێربوون بکە و گوێشت بەرەو قسەی زانیاری. | 12 |
Enfoca tu mente en la instrucción; escucha las palabras de conocimiento.
| ڕێگری لە تەمبێکردنی منداڵ مەکە، ئەگەر بە گۆچان لێی بدەیت نامرێت. | 13 |
No evites disciplinar a tus hijos, pues un golpe no los matará.
| تۆ بە گۆچان لێی بدەیت، گیانی لە مردن دەرباز دەبێت. (Sheol h7585) | 14 |
Si corriges con castigo físico a tu hijo, lo salvarás de la muerte. (Sheol h7585)
| ڕۆڵە، ئەگەر دڵت دانایە، منیش دڵم خۆش دەبێت. | 15 |
Hijo mío, si piensas con sabiduría me harás feliz;
| ناخم شادمان دەبێت، کە لێوەکانت ڕاستییەکان دەڵێن. | 16 |
Me deleitaré cuando hables con rectitud.
| دڵت ئیرەیی بە گوناهباران نەبات، بەڵکو بە درێژایی ڕۆژ بە پەرۆش بە بۆ لەخواترسی. | 17 |
No mires a los pecadores con envidia, sino recuerda siempre honrar al Señor,
| بێگومان دواڕۆژت دەبێت، ئومێدی تۆ نابڕێت. | 18 |
porque ciertamente hay un futuro para ti, y tu esperanza no será destruida.
| ڕۆڵە، تۆ گوێ بگرە و دانا بە، دڵت بەرەو ڕێگای ڕاستی ئاراستە بکە. | 19 |
Presta atención, hijo mío, y sé sabio. Asegúrate de enfocar tu mente en seguir el camino recto.
| لەوانە مەبە کە شەراب زۆر دەخۆنەوە، یان ئەوانەی گۆشت زۆر دەخۆن، | 20 |
No te juntes con los que beben mucho vino, o con los que se sacian de carne.
| چونکە مەیخۆر و زۆر خۆر هەژار دەبن، ئەوەی زۆر بخەوێت پینەوپەڕۆ لەبەر دەکات. | 21 |
Porque los que se emborrachan y comen de más, pierden todo lo que tienen; y pasan el tiempo adormilados, por lo cual solo les quedan trapos para vestir.
| گوێ لە باوکت بگرە کە تۆی خستووەتەوە، دایکت کە پیر بوو گاڵتەی پێ مەکە. | 22 |
Presta atención a tu padre, y no rechaces a tu madre cuando sea vieja.
| ڕاستی بکڕە و مەیفرۆشە، هەروەها دانایی و تەمبێکردن و تێگەیشتن. | 23 |
Invierte en tener la verdad y no la vendas. Invierte en la sabiduría, la instrucción y la inteligencia.
| باوکی کەسی ڕاستودروست زۆر دڵخۆش دەبێت، ئەوەی کوڕێکی دانای ببێت پێی شادمان دەبێت. | 24 |
Los hijos que hacen el bien alegran a sus padres; un hijo sabio trae alegría a su padre.
| با دایک و باوکت شادمان بن، ئەوەی تۆی بووە دڵخۆش بێت. | 25 |
Haz que tu padre y tu madre se alegren; trae alegría a la que te parió.
| ڕۆڵە، دڵی خۆتم بدەرێ، با چاوەکانت لەسەر ڕێگاکانم بێت، | 26 |
Hijo mío, dame toda tu atención, y sigue mi ejemplo con alegría.
| چونکە لەشفرۆش چاڵێکی قووڵە و ژنی داوێنپیس بیرێکی تەنگە. | 27 |
Una prostituta es como quedar atrapado en un foso. La mujer inmoral es como quedar atrapado en un pozo estrecho.
| تەنانەت ئەویش وەک چەتە لە بۆسەدا دەبێت، ناپاک لەنێو خەڵک زۆر دەکات. | 28 |
Tal como un ladrón, ella se recuesta para esperar y agarrar a los hombres por sorpresa, para que sean infieles a sus mujeres.
| واوەیلا بۆ کێیە؟ پەژارەیی بۆ کێیە؟ ناکۆکی بۆ کێیە؟ سکاڵاکردن بۆ کێیە؟ برینی بەخۆڕایی بۆ کێیە؟ چاو سووربوونەوە بۆ کێیە؟ | 29 |
¿Quién estará en problemas? ¿Quién sufrirá dolor? ¿Quién estará en discusión? ¿Quién se quejará? ¿Quién saldrá lastimado sin razón alguna? ¿Quién tendrá los ojos enrojecidos?
| بۆ ئەوانەی بە دیار شەرابەوە لەنگەر دەگرن، ئەوانەی شەرابی تێکەڵاو تاقی دەکەنەوە. | 30 |
Los que pasan mucho tiempo bebiendo vino, los que siempre están probando un nuevo cóctel.
| تەماشای شەراب مەکە بە ڕەنگی سووری، کە لەناو جام پڕشنگی داوە، بە سووکی دەچێتە خوارەوە! | 31 |
No dejes que la apariencia del vino te tiente, ya sea por su color rojo o por sus burbujas en la copa, o por la suavidad con que se asienta.
| لە کۆتاییەکەی وەک مار دەتگەزێت و وەک توولەمار پێتەوەدەدات. | 32 |
Al final morderá como una serpiente, y te causará dolor como víbora.
| چاوەکانت شتی نامۆ دەبینن و وڕێنەی سەیر و سەمەرە دەکەیت. | 33 |
Alucinarás, verás cosas extrañas, y tu mente confundida te hará decir toda clase de locuras.
| وەک یەکێک دەبیت لەناو دڵی دەریا پاڵکەوتبێت، یان وەک یەکێک بەسەر دارئاڵای کەشتییەوە پاڵکەوتبێت. | 34 |
Te tropezarás como si rodaras por el océano. Serás sacudido como quien se recuesta en el mástil de una embarcación, diciendo:
| دەڵێی: «لێیان دام، ئازارم نەبوو! کوتامیان، نەمزانی! کەی بە هۆش خۆم دێمەوە، هەتا بەردەوام بم و بخۆمەوە؟» | 35 |
“La gente me golpeó, pero no me dolió; me dieron azotes, pero no sentí nada. Ahora debo levantarme porque necesito otro trago”.
