< پەندەکانی سلێمان 22 >
ناوبانگی چاک لە دەوڵەمەندی گەورە خوازراوترە، ڕێزیش لە زێڕ و زیو باشترە. | 1 |
Tener una buena reputación es mejor que tener mucho dinero. El respeto es mejor que la plata y que el oro.
دەوڵەمەند و هەژار لەمەدا یەکدەگرنەوە، دروستکەری هەردووکیان یەزدانە. | 2 |
Los ricos y los pobres tienen algo en común: el Señor es su creador.
ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە، بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ. | 3 |
Si eres prudente, verás venir el peligro y te apartarás; pero los necios siguen sin cuidado y sufren las consecuencias.
پاداشتی بێفیزی و لەخواترسی دەوڵەمەندی و ڕێزداری و ژیانە. | 4 |
Si eres humilde y respetas al Señor, tu recompense será la riqueza, el honor y la vida.
چقڵ و تەڵە لە ڕێگای پیاوی خواردایە، بەڵام ئەوەی خۆی بپارێزێت لێی دوور دەکەوێتەوە. | 5 |
Solo hay espinas y trampas en el camino de los corruptos. Los que estiman sus vidas se mantendrán lejos de ellos.
منداڵ لەسەر ئەو ڕێگایە ڕابهێنە کە پێویستە بیگرێت، پیریش بێت لێی لا نادات. | 6 |
Enseña a los niños el modo correcto de vivir, y cuando crezcan, seguirán viviendo en rectitud.
دەوڵەمەند بەسەر هەژاردا حوکم دەکات، قەرزاریش کۆیلەی خاوەن قەرزە. | 7 |
El rico gobierna al pobre, y los que piden dinero prestado son esclavos de los prestamistas.
ئەوەی ناڕەوایی بچێنێت دروێنەی خراپە دەکات، کوتەکی تووڕەییشی دەفەوتێت. | 8 |
Los que siembran injusticia, cosecharán desastre. Y los golpes que dan a otros, cesarán.
ئەوەی چاوتێر بێت بەرەکەتدار دەبێت، چونکە لە نانی خۆی دەداتە هەژار. | 9 |
Si eres generoso, serás bendecido por compartir tu comida con los necesitados.
گاڵتەجاڕ دەربکە، ناکۆکی دەڕوات، دووبەرەکی و ڕیسواییش نامێنێت. | 10 |
Deshazte de los burlones y acabarás con el conflicto. Entonces no habrá discusiones ni insultos.
ئەوەی حەزی لە دڵپاکی بێت و قسەی شیرین بێت، پاشا دەبێتە دۆستی. | 11 |
Todo el que estima la sinceridad y habla con cortesía, tendrá al rey como amigo.
چاوی یەزدان چاودێری زانیاری دەکات، بەڵام قسەی ناپاکان سەرەوژێر دەکات. | 12 |
El Señor cuida del conocimiento, pero se opone a las palabras de los mentirosos.
تەمبەڵ دەڵێت: «شێرێک لە دەرەوەیە! ئەگەر بچمە گۆڕەپانەکان دەکوژرێم!» | 13 |
Los perezosos dicen: “Hay un león allá afuera. ¡Si salgo podría morir!”
دەمی ژنی بەدڕەوشت چاڵێکی قووڵە، ئەوەی بەر تووڕەیی یەزدان بکەوێت دەکەوێتە ناوی. | 14 |
Las palabras seductoras de una mujer inmoral son como una trampa peligrosa. Si el Señor está enojado contigo, caerás en la trampa.
گێلی بە دڵی منداڵەوە گرێدراوە، بەڵام گۆچانی تەمبێکردن دووری دەخاتەوە لێی. | 15 |
Los niños son ignorantes por naturaleza. La corrección física les ayudará a entrar en razón.
ئەوەی زۆرداری لە هەژار بکات بۆ ئەوەی بۆ خۆی زیاد بکات و ئەوەی بە دەوڵەمەند ببەخشێت، بێگومان هەردووکیان بەرەو نەبوونییە. | 16 |
Si oprimes al pobre para hacerte rico, o si eres generoso con el rico, terminarás siendo pobre tú mismo.
گوێ شل بکە و قسەی دانایان ببیستە، دڵت بدە زانیاری من، | 17 |
Atiende y escucha las palabras de los sabios. Medita cuidadosamente en mis enseñanzas,
چونکە جوانە ئەگەر لە ناختدا هەڵیبگریت و تێکڕا لەسەر لێوەکانت بچەسپێن. | 18 |
porque es bueno que guardes estas palabras en tu mente para que estés listo para compartirlas.
بۆ ئەوەی پشتبەستنت بە یەزدان بێت، ئەمڕۆ تۆ فێر دەکەم، بەڵێ تۆ. | 19 |
Hoy te explico hoy para que confíes en el Señor. ¡Sí, a ti!
ئایا سی پەندم بۆ نەنووسیوی سەبارەت بە ڕاوێژ و زانیاری، | 20 |
¿Acaso no he escrito para ti treinta consejos de sabiduría?
بۆ ئەوەی دروستی قسەی ڕاستیت فێر بکەم، هەتا وەڵامە ڕاستییەکان بدەیتەوە ئەوانەی کە تۆیان ناردووە؟ | 21 |
Son para aclararte lo recto y verdadero, a fin de que puedas dar una explicación veraz a aquellos a que te enviaron.
هەژار تاڵان مەکە لەبەر هەژارییەکەی و نەبوون وردوخاش مەکە لە دادگا، | 22 |
Pues no debes robarle al pobre solo porque es pobre; y no deberías sofocar en la corte a los de menos recursos,
چونکە یەزدان بەرگری لە کێشەکەیان دەکات و ئەوانەی تاڵانیان دەکەن گیانیان تاڵان دەکات. | 23 |
porque el Señor peleará su caso, y recuperará lo que les hayan robado.
مەبە برادەری کەسی تووڕە، هاوڕێیەتی کەسی هەڵچوو مەکە، | 24 |
No te hagas amigo de quien se enoja fácilmente. No se asocies con personas irascibles,
نەوەک لە ڕێچکەی ئەوان ڕابێیت، خۆت تووشی تەڵە بکەیت. | 25 |
para que no aprendas a ser como ellos y no destruyas tu vida.
لەوانە مەبە کە تەوقە دەکەن، دەستەبەری قەرزی خەڵک مەکە. | 26 |
No te comprometas con apretón de manos a ser fiador de otro,
ئەگەر نەتبوو بیدەیتەوە، بۆچی نوێنەکەی ژێرت ببردرێت. | 27 |
porque si no puedes pagar, ¿por qué tendrían que embargar tu cama?
سنووری کۆن مەگوازەوە، ئەوەی باوباپیرانت دایانناوە. | 28 |
No muevas los hitos fronterizos que establecieron tus antepasados.
ئایا ئەو کەسەت بینیوە بە دەستوبردە لە کارەکەی؟ لەبەردەم پاشاکان ڕادەوەستێت، نەک لەبەردەم خەڵکی بێ ناوبانگ. | 29 |
Si ves a alguien con talento en su trabajo, notarás que trabajará para reyes y no para la gente común.