پەندەکانی سلێمان 22

1 ناوبانگی چاک لە دەوڵەمەندی گەورە خوازراوترە، ڕێزیش لە زێڕ و زیو باشترە.

Un bon nom est plus désirable que de grandes richesses, et la faveur de l'amour vaut mieux que l'argent et l'or.

2 دەوڵەمەند و هەژار لەمەدا یەکدەگرنەوە، دروستکەری هەردووکیان یەزدانە.

Les riches et les pauvres ont ceci en commun: Yahvé est le créateur de tous ces éléments.

3 ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە، بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ.

Un homme prudent voit le danger et se cache; mais les simples passent, et en souffrent.

4 پاداشتی بێفیزی و لەخواترسی دەوڵەمەندی و ڕێزداری و ژیانە.

Le résultat de l'humilité et de la crainte de Yahvé c'est la richesse, l'honneur et la vie.

5 چقڵ و تەڵە لە ڕێگای پیاوی خواردایە، بەڵام ئەوەی خۆی بپارێزێت لێی دوور دەکەوێتەوە.

Des épines et des pièges sont sur le chemin des méchants; celui qui garde son âme se tient loin d'eux.

6 منداڵ لەسەر ئەو ڕێگایە ڕابهێنە کە پێویستە بیگرێت، پیریش بێت لێی لا نادات.

Formez un enfant dans la voie qu'il doit suivre, et quand il sera vieux, il ne s'en détournera pas.

7 دەوڵەمەند بەسەر هەژاردا حوکم دەکات، قەرزاریش کۆیلەی خاوەن قەرزە.

Les riches dominent les pauvres. L'emprunteur est le serviteur du prêteur.

8 ئەوەی ناڕەوایی بچێنێت دروێنەی خراپە دەکات، کوتەکی تووڕەییشی دەفەوتێت.

Celui qui sème la méchanceté récolte le malheur, et le bâton de sa fureur sera détruit.

9 ئەوەی چاوتێر بێت بەرەکەتدار دەبێت، چونکە لە نانی خۆی دەداتە هەژار.

Celui qui a l'œil généreux sera béni, car il partage sa nourriture avec les pauvres.

10 گاڵتەجاڕ دەربکە، ناکۆکی دەڕوات، دووبەرەکی و ڕیسواییش نامێنێت.

Chassez les moqueurs, et les querelles disparaîtront; oui, les querelles et les insultes cesseront.

11 ئەوەی حەزی لە دڵپاکی بێت و قسەی شیرین بێت، پاشا دەبێتە دۆستی.

Celui qui aime la pureté du cœur et qui parle avec grâce est l'ami du roi.

12 چاوی یەزدان چاودێری زانیاری دەکات، بەڵام قسەی ناپاکان سەرەوژێر دەکات.

Les yeux de Yahvé veillent sur la connaissance, mais il contrarie les paroles des infidèles.

13 تەمبەڵ دەڵێت: «شێرێک لە دەرەوەیە! ئەگەر بچمە گۆڕەپانەکان دەکوژرێم!»

Le paresseux dit: « Il y a un lion dehors! Je serai tué dans les rues! »

14 دەمی ژنی بەدڕەوشت چاڵێکی قووڵە، ئەوەی بەر تووڕەیی یەزدان بکەوێت دەکەوێتە ناوی.

La bouche de la femme adultère est une fosse profonde. Celui qui est sous la colère de Yahvé y tombera.

15 گێلی بە دڵی منداڵەوە گرێدراوە، بەڵام گۆچانی تەمبێکردن دووری دەخاتەوە لێی.

La folie est liée au cœur d'un enfant; le bâton de la discipline l'éloigne de lui.

16 ئەوەی زۆرداری لە هەژار بکات بۆ ئەوەی بۆ خۆی زیاد بکات و ئەوەی بە دەوڵەمەند ببەخشێت، بێگومان هەردووکیان بەرەو نەبوونییە.

Celui qui opprime le pauvre pour son propre accroissement et celui qui donne au riche, les deux viennent à la pauvreté.

17 گوێ شل بکە و قسەی دانایان ببیستە، دڵت بدە زانیاری من،

Tourne ton oreille, et écoute les paroles des sages. Applique ton cœur à mon enseignement.

18 چونکە جوانە ئەگەر لە ناختدا هەڵیبگریت و تێکڕا لەسەر لێوەکانت بچەسپێن.

Car c'est une chose agréable que de les garder en soi, s'ils sont tous prêts sur vos lèvres.

19 بۆ ئەوەی پشتبەستنت بە یەزدان بێت، ئەمڕۆ تۆ فێر دەکەم، بەڵێ تۆ.

Je vous enseigne aujourd'hui, même à vous, afin que votre confiance soit en Yahvé.

20 ئایا سی پەندم بۆ نەنووسیوی سەبارەت بە ڕاوێژ و زانیاری،

Ne vous ai-je pas écrit trente excellentes choses de conseils et de connaissances,

21 بۆ ئەوەی دروستی قسەی ڕاستیت فێر بکەم، هەتا وەڵامە ڕاستییەکان بدەیتەوە ئەوانەی کە تۆیان ناردووە؟

Pour vous enseigner la vérité, des paroles sûres, pour donner des réponses solides à ceux qui t'ont envoyé?

22 هەژار تاڵان مەکە لەبەر هەژارییەکەی و نەبوون وردوخاش مەکە لە دادگا،

N'exploitez pas le pauvre parce qu'il est pauvre; et n'écrasez pas les nécessiteux au tribunal;

23 چونکە یەزدان بەرگری لە کێشەکەیان دەکات و ئەوانەی تاڵانیان دەکەن گیانیان تاڵان دەکات.

car Yahvé plaidera leur cause, et pillent la vie de ceux qui les pillent.

24 مەبە برادەری کەسی تووڕە، هاوڕێیەتی کەسی هەڵچوو مەکە،

Ne te lie pas d'amitié avec un homme colérique. Ne vous associez pas à quelqu'un qui nourrit de la colère,

25 نەوەک لە ڕێچکەی ئەوان ڕابێیت، خۆت تووشی تەڵە بکەیت.

de peur que vous n'appreniez ses méthodes et ensorceler votre âme.

26 لەوانە مەبە کە تەوقە دەکەن، دەستەبەری قەرزی خەڵک مەکە.

Ne sois pas de ceux qui frappent les mains, de ceux qui servent de garantie pour les dettes.

27 ئەگەر نەتبوو بیدەیتەوە، بۆچی نوێنەکەی ژێرت ببردرێت.

Si vous n'avez pas les moyens de payer, pourquoi devrait-il retirer votre lit de dessous vous?

28 سنووری کۆن مەگوازەوە، ئەوەی باوباپیرانت دایانناوە.

Ne déplacez pas l'ancienne borne frontière. que vos pères ont mis en place.

29 ئایا ئەو کەسەت بینیوە بە دەستوبردە لە کارەکەی؟ لەبەردەم پاشاکان ڕادەوەستێت، نەک لەبەردەم خەڵکی بێ ناوبانگ.

Vois-tuun homme habile dans son travail? Il servira les rois. Il ne servira pas les hommes obscurs.