پەندەکانی سلێمان 21

1 دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات.

[Como] ribeiros de águas é o coração do rei na mão do SENHOR, ele o conduz para onde quer.

2 هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت.

Todo caminho do homem é correto aos seus [próprios] olhos; mas o SENHOR pesa os corações.

3 کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە.

Praticar justiça e juízo é mais aceitável ao SENHOR do que sacrifício.

4 چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن.

Olhos orgulhosos e coração arrogante: a lavoura dos perversos é pecado.

5 بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە.

Os planos de quem trabalha com empenho somente [levam] à abundância; mas [os de] todo apressado somente à pobreza.

6 کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە.

Trabalhar [para obter] tesouros com língua mentirosa é algo inútil [e] fácil de se perder; os que [assim fazem] buscam a morte.

7 زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن.

A violência [praticada] pelos perversos os destruirá, porque se negam a fazer o que é justo.

8 ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە.

O caminho do homem transgressor [é] problemático; porém a obra do puro é correta.

9 باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی.

É melhor morar num canto do terraço do que numa casa espaçosa com uma mulher briguenta.

10 کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت.

A alma do perverso deseja o mal; seu próximo não lhe agrada em seus olhos.

11 بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت.

Castigando ao zombador, o ingênuo se torna sábio; e ensinando ao sábio, ele ganha conhecimento.

12 خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات.

O justo considera prudentemente a casa do perverso; ele transtorna os perversos para a ruína.

13 ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە.

Quem tapa seu ouvido ao clamor do pobre, ele também clamará, mas não será ouvido.

14 دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند.

O presente em segredo extingue a ira; e a dádiva no colo [acalma] o forte furor.

15 ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە.

Alegria para o justo é fazer justiça; mas [isso é] pavor para os que praticam maldade.

16 پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە.

O homem que se afasta do caminho do entendimento repousará no ajuntamento dos mortos.

17 ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت.

Quem ama o prazer sofrerá necessidade; aquele que ama o vinho e o azeite nunca enriquecerá.

18 بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان.

O resgate [em troca] do justo é o perverso; e no lugar do reto [fica] o transgressor.

19 باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە.

É melhor morar em terra deserta do que com uma mulher briguenta e que se irrita facilmente.

20 گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت.

[Há] tesouro desejável e azeite na casa do sábio; mas o homem tolo é devorador.

21 ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە.

Quem segue a justiça e a bondade achará vida, justiça e honra.

22 پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات.

O sábio passa por cima da cidade dos fortes e derruba a fortaleza em que confiam.

23 ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت.

Quem guarda sua boca e sua língua guarda sua alma de angústias.

24 لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات.

“Zombador” é o nome do arrogante e orgulhoso; ele trata [os outros] com uma arrogância irritante.

25 ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە،

O desejo do preguiçoso o matará, porque suas mãos se recusam a trabalhar;

26 بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت.

Ele fica desejando suas cobiças o dia todo; mas o justo dá, e não deixa de dar.

27 قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات!

O sacrifício dos perversos é abominável; quanto mais quando a oferta é feita com má intenção.

28 شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت.

A testemunha mentirosa perecerá; porém o homem que ouve [a verdade] falará com sucesso.

29 پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی.

O homem perverso endurece seu rosto, mas o correto confirma o seu caminho.

30 دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت.

Não há sabedoria, nem entendimento, nem conselho contra o SENHOR.

31 ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە.

O cavalo é preparado para o dia da batalha, mas a vitória [vem] do SENHOR.