پەندەکانی سلێمان 21

1 دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات.

The king’s heart is in the hand of the LORD, as the rivers of water: he turns it wherever he will.

2 هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت.

Every way of a man is right in his own eyes: but the LORD ponders the hearts.

3 کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە.

To do justice and judgment is more acceptable to the LORD than sacrifice.

4 چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن.

An high look, and a proud heart, and the plowing of the wicked, is sin.

5 بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە.

The thoughts of the diligent tend only to plenty; but of every one that is hasty only to want.

6 کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە.

The getting of treasures by a lying tongue is a vanity tossed to and fro of them that seek death.

7 زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن.

The robbery of the wicked shall destroy them; because they refuse to do judgment.

8 ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە.

The way of man is fraudulent and strange: but as for the pure, his work is right.

9 باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی.

It is better to dwell in a corner of the housetop, than with a brawling woman in a wide house.

10 کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت.

The soul of the wicked desires evil: his neighbor finds no favor in his eyes.

11 بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت.

When the scorner is punished, the simple is made wise: and when the wise is instructed, he receives knowledge.

12 خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات.

The righteous man wisely considers the house of the wicked: but God overthrows the wicked for their wickedness.

13 ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە.

Whoever stops his ears at the cry of the poor, he also shall cry himself, but shall not be heard.

14 دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند.

A gift in secret pacifies anger: and a reward in the bosom strong wrath.

15 ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە.

It is joy to the just to do judgment: but destruction shall be to the workers of iniquity.

16 پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە.

The man that wanders out of the way of understanding shall remain in the congregation of the dead.

17 ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت.

He that loves pleasure shall be a poor man: he that loves wine and oil shall not be rich.

18 بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان.

The wicked shall be a ransom for the righteous, and the transgressor for the upright.

19 باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە.

It is better to dwell in the wilderness, than with a contentious and an angry woman.

20 گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت.

There is treasure to be desired and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man spends it up.

21 ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە.

He that follows after righteousness and mercy finds life, righteousness, and honor.

22 پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات.

A wise man scales the city of the mighty, and casts down the strength of the confidence thereof.

23 ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت.

Whoever keeps his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.

24 لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات.

Proud and haughty scorner is his name, who deals in proud wrath.

25 ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە،

The desire of the slothful kills him; for his hands refuse to labor.

26 بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت.

He covets greedily all the day long: but the righteous gives and spares not.

27 قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات!

The sacrifice of the wicked is abomination: how much more, when he brings it with a wicked mind?

28 شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت.

A false witness shall perish: but the man that hears speaks constantly.

29 پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی.

A wicked man hardens his face: but as for the upright, he directs his way.

30 دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت.

There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.

31 ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە.

The horse is prepared against the day of battle: but safety is of the LORD.