پەندەکانی سلێمان 21

1 دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات.

Just as with the dividing of the waters, so also is the heart of the king in the hand of the Lord. He shall bend it whichever way he wills.

2 هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت.

Every way of a man seems right to himself. But the Lord weighs hearts.

3 کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە.

To do mercy and judgment is more pleasing to the Lord than sacrifices.

4 چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن.

To lift up the eyes is to enlarge the heart. The lamp of the impious is sin.

5 بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە.

The intentions of the robust continually bring forth abundance. But all the lazy are continually in need.

6 کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە.

Whoever gathers treasures by a lying tongue is vain and heartless. And he will stumble into the snares of death.

7 زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن.

The robberies of the impious will drag them down, because they were not willing to do judgment.

8 ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە.

The perverse way of a man is foreign. But whoever is pure: his work is upright.

9 باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی.

It is better to sit in a corner of the attic, than with a contentious woman and in a shared house.

10 کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت.

The soul of the impious desires evil; he will not take pity on his neighbor.

11 بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت.

When the pestilent is punished, a little one will become wiser. And if he pursues what is wise, he will receive knowledge.

12 خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات.

The just thinks carefully about the house of the impious, so that he may draw the impious away from evil.

13 ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە.

Whoever blocks his ears to the outcry of the poor shall also cry out himself, and he will not be heeded.

14 دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند.

A surprise gift extinguishes anger. And a gift concealed in the bosom extinguishes the greatest indignation.

15 ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە.

It is gladness for the just to do judgment; and it is dread for those who work iniquity.

16 پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە.

A man who wanders astray from the way of doctrine will linger in the company of the giants.

17 ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت.

Whoever loves a feast will be in deprivation. Whoever loves wine and fatness will not be enriched.

18 بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان.

The impious is given over instead of the just, and the iniquitous is given over in place of the upright.

19 باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە.

It is better to live in a deserted land, than with a quarrelsome and emotional woman.

20 گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت.

There is desirable treasure, as well as oil, in the habitations of the just. And the imprudent man will waste it.

21 ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە.

Whoever follows justice and mercy shall discover life, justice, and glory.

22 پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات.

The wise has ascended the city of the strong, and he has torn down the bulwark of its confidence.

23 ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت.

Whoever guards his mouth and his tongue guards his soul from anguish.

24 لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات.

A proud and arrogant one is also called ignorant, if he, in anger, acts according to pride.

25 ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە،

Desires kill the lazy, for his hands are not willing to work at all.

26 بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت.

He covets and desires all day long. But whoever is just shall distribute and shall not cease.

27 قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات!

The sacrifices of the impious are abominable, because they are offered out of wickedness.

28 شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت.

A lying witness will perish. An obedient man shall speak of victory.

29 پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی.

The impious man insolently hardens his face. But whoever is upright corrects his own way.

30 دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت.

There is no wisdom, there is no prudence, there is no counsel, which is against the Lord.

31 ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە.

The horse is prepared for the day of battle. But the Lord bestows salvation.