پەندەکانی سلێمان 21

1 دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات.

As a rush of water, so is the king's heart in God's hand: he turns it wherever he may desire to point out.

2 هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت.

Every man seems to himself righteous; but the Lord directs the hearts.

3 کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە.

To do justly and to speak truth, are more pleasing to God than the blood of sacrifices.

4 چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن.

A high-minded man is stout-hearted in [his] pride; and the lamp of the wicked is sin.

5 بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە.

6 کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە.

He that gathers treasures with a lying tongue pursues vanity [on] to the snares of death.

7 زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن.

Destruction shall lodge with the ungodly; for they refuse to do justly.

8 ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە.

To the froward God sends froward ways; for his works are pure and right.

9 باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی.

[It is] better to dwell in a corner on the house-top, than in plastered [rooms] with unrighteousness, and in an open house.

10 کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت.

The soul of the ungodly shall not be pitied by any man.

11 بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت.

When an intemperate man is punished the simple becomes wiser: and a wise man understanding will receive knowledge.

12 خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات.

A righteous man understands the hearts of the ungodly: and despises the ungodly for their wickedness.

13 ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە.

He that stops his ears from hearing the poor, himself also shall cry, and there shall be none to hear [him].

14 دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند.

A secret gift calms anger: but he that forbears to give stirs up strong wrath.

15 ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە.

[It is] the joy of the righteous to do judgement: but a holy [man] is abominable with evil-doers.

16 پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە.

A man that wanders out of the way of righteousness, shall rest in the congregation of giants.

17 ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت.

A poor man loves mirth, loving wine and oil in abundance;

18 بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان.

and a transgressor is the abomination of a righteous man.

19 باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە.

[It is] better to dwell in a wilderness than with a quarrelsome and talkative and passionate woman.

20 گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت.

A desirable treasure will rest on the mouth of the wise; but foolish men will swallow it up.

21 ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە.

The way of righteousness and mercy will find life and glory.

22 پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات.

A wise man assaults strong cities, and demolishes the fortress in which the ungodly trusted.

23 ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت.

He that keeps his mouth and his tongue keeps his soul from trouble.

24 لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات.

A bold and self-willed and insolent [man] is called a pest: and he that remembers injuries is a transgressor.

25 ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە،

Desires kill the sluggard; for his hands do not choose to do anything.

26 بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت.

An ungodly man entertains evil desires all the day: but the righteous is unsparingly merciful and compassionate.

27 قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات!

The sacrifices of the ungodly are abomination to the Lord, for they offer them wickedly.

28 شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت.

A false witness shall perish; but an obedient man will speak cautiously.

29 پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی.

An ungodly man impudently withstands with his face; but the upright man himself understands his ways.

30 دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت.

There is no wisdom, there is no courage, there is no counsel against the ungodly.

31 ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە.

A horse is prepared for the day of battle; but help is of the Lord.