پەندەکانی سلێمان 20

1 شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە.

O vinho é zombador, a bebida forte é causadora de alvoroços; e todo aquele que errar por causa deles não é sábio.

2 هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات.

O temor ao rei é como um rugido de leão; e quem se ira contra ele peca contra sua [própria] alma.

3 وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت.

É honroso ao homem terminar a disputa; mas todo tolo nela se envolve.

4 لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت.

O preguiçoso não lavra no inverno; [por isso] ele mendigará durante a ceifa, pois nada terá.

5 پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت.

O conselho no coração do homem [é como] águas profundas; mas o homem prudente [consegue] tirá-lo para fora.

6 زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟

Muitos homens, cada um deles afirma ter bondade; porém o homem fiel, quem o encontrará?

7 کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت.

O justo caminha em sua integridade; bem-aventurados [serão] seus filhos depois dele.

8 پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات.

O rei, ao se sentar no trono do juízo, com seus olhos dissipa todo mal.

9 کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟

Quem poderá dizer: “Purifiquei meu coração; estou limpo de meu pecado”?

10 دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان.

Dois pesos e duas medidas, ambos são abominação ao SENHOR.

11 تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە.

Até o jovem é conhecido pelas suas ações, se sua obra for pura e correta.

12 گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە.

O ouvido que ouve e o olho que vê, o SENHOR os fez ambos.

13 حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە.

Não ames ao sono, para que não empobreças; abre teus olhos, e te fartarás de pão.

14 کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات.

[Preço] ruim, [preço] ruim, diz o comprador; mas quando vai embora, então se gaba.

15 زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە.

Há ouro, e muitos rubis; mas os lábios do conhecimento são joia preciosa.

16 ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە.

Toma a roupa daquele que fica por fiador de estranho; toma como penhor daquele [que fica por fiador] da estranha.

17 بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو.

O pão da mentira é agradável ao homem; mas depois sua boca se encherá de pedregulhos.

18 پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە.

Os planos são confirmados por meio do conselho; e com conselhos prudentes faze a guerra.

19 دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە.

Quem anda fofocando revela segredos; por isso não te envolvas com aquele que fala demais com seus lábios.

20 ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە.

Aquele que amaldiçoar a seu pai ou a sua mãe terá sua lâmpada apagada em trevas profundas.

21 میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت.

A herança ganha apressadamente no princípio, seu fim não será abençoado.

22 مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات.

Não digas: Devolverei o mal; Espera pelo SENHOR, e ele te livrará.

23 یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە.

O SENHOR abomina pesos falsificados; e balanças enganosas não são boas.

24 هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟

Os passos do homem pertencem ao SENHOR; como, pois, o homem entenderá seu caminho?

25 تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات.

Armadilha ao homem é prometer precipitadamente algo como sagrado, e [somente] depois pensar na seriedade dos votos[ que fez].

26 پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت.

O rei sábio espalha os perversos, e os atropela.

27 چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش.

O espírito humano é uma lâmpada do SENHOR, que examina todo o interior do ventre.

28 خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت.

A bondade e a fidelidade protegem o rei; e com bondade seu trono é sustentado.

29 شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە.

A beleza dos jovens é sua força; e a honra dos velhos é [seus] cabelos brancos.

30 برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون.

Os golpes das feridas purificam os maus; como também as pancadas no interior do corpo.