پەندەکانی سلێمان 20

1 شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە.

Il vino è schernitore, la bevanda alcoolica è turbolenta, e chiunque se ne lascia sopraffare non è savio.

2 هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات.

Il terrore che incute il re è come il ruggito d’un leone; chi lo irrita pecca contro la propria vita.

3 وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت.

E’ una gloria per l’uomo l’astenersi dalle contese, ma chiunque è insensato mostra i denti.

4 لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت.

Il pigro non ara a causa del freddo; alla raccolta verrà a cercare, ma non ci sarà nulla.

5 پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت.

I disegni nel cuor dell’uomo sono acque profonde, ma l’uomo intelligente saprà attingervi.

6 زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟

Molta gente vanta la propria bontà; ma un uomo fedele chi lo troverà?

7 کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت.

I figliuoli del giusto, che cammina nella sua integrità, saranno beati dopo di lui.

8 پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات.

Il re, assiso sul trono dove rende giustizia, dissipa col suo sguardo ogni male.

9 کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟

Chi può dire: “Ho nettato il mio cuore, sono puro dal mio peccato?”

10 دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان.

Doppio peso e doppia misura sono ambedue in abominio all’Eterno.

11 تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە.

Anche il fanciullo dà a conoscere con i suoi atti se la sua condotta sarà pura e retta.

12 گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە.

L’orecchio che ascolta e l’occhio che vede, li ha fatti ambedue l’Eterno.

13 حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە.

Non amare il sonno, che tu non abbia a impoverire; tieni aperti gli occhi, e avrai pane da saziarti.

14 کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات.

“Cattivo! cattivo!” dice il compratore; ma, andandosene, si vanta dell’acquisto.

15 زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە.

C’è dell’oro e abbondanza di perle, ma le labbra ricche di scienza son cosa più preziosa.

16 ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە.

Prendigli il vestito, giacché ha fatta cauzione per altri; fatti dare dei pegni, poiché s’è reso garante di stranieri.

17 بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو.

Il pane frodato è dolce all’uomo; ma, dopo, avrà la bocca piena di ghiaia.

18 پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە.

I disegni son resi stabili dal consiglio; fa’ dunque la guerra con una savia direzione.

19 دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە.

Chi va sparlando palesa i segreti; perciò non t’immischiare con chi apre troppo le labbra.

20 ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە.

Chi maledice suo padre e sua madre, la sua lucerna si spegnerà nelle tenebre più fitte.

21 میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت.

L’eredità acquistata troppo presto da principio, alla fine non sarà benedetta.

22 مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات.

Non dire: “Renderò il male”; spera nell’Eterno, ed egli ti salverà.

23 یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە.

Il peso doppio è in abominio all’Eterno, e la bilancia falsa non è cosa buona.

24 هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟

I passi dell’uomo li dirige l’Eterno; come può quindi l’uomo capir la propria via?

25 تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات.

E’ pericoloso per l’uomo prender leggermente un impegno sacro, e non riflettere che dopo aver fatto un voto.

26 پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت.

Il re savio passa gli empi al vaglio, dopo aver fatto passare la ruota su loro.

27 چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش.

Lo spirito dell’uomo è una lucerna dell’Eterno che scruta tutti i recessi del cuore.

28 خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت.

La bontà e la fedeltà custodiscono il re; e con la bontà egli rende stabile il suo trono.

29 شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە.

La gloria dei giovani sta nella loro forza, e la bellezza dei vecchi, nella loro canizie.

30 برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون.

Le battiture che piagano guariscono il male; e così le percosse che vanno al fondo delle viscere.