پەندەکانی سلێمان 20

1 شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە.

C’est une chose luxurieuse que le vin; et l’ivresse est tumultueuse: quiconque y met son plaisir ne sera pas sage.

2 هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات.

Comme le rugissement du lion, ainsi est la terreur du roi: celui qui le provoque pèche contre son âme.

3 وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت.

C’est un honneur pour l’homme, de se séparer des contestations; mais tous les insensés s’immiscent dans des affaires ignominieuses.

4 لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت.

À cause du froid, le paresseux n’a pas voulu labourer; il mendiera donc pendant l’été, et il ne lui sera rien donné.

5 پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت.

Comme une eau profonde, ainsi est le conseil dans le cœur de l’homme; mais l’homme sage l’épuisera.

6 زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟

Beaucoup d’hommes sont appelés miséricordieux; mais un homme fidèle, qui le trouvera?

7 کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت.

Le juste qui marche dans sa simplicité laissera après lui des enfants bienheureux.

8 پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات.

Le roi qui est assis sur le trône de la justice dissipe tout le mal par son regard.

9 کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟

Qui peut dire: Mon cœur est pur, je suis pur de péché?

10 دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان.

Un poids et un poids, une mesure et une mesure, l’un et l’autre sont abominables auprès de Dieu.

11 تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە.

Par ses inclinations un enfant est connu: si ses œuvres sont pures et droites.

12 گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە.

L’oreille qui entend et l’œil qui voit, le Seigneur a fait l’un et l’autre.

13 حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە.

N’aime pas le sommeil, de peur que la détresse ne t’accable; ouvre les yeux et rassasie-toi de pain.

14 کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات.

C’est mauvais, c’est mauvais, dit tout acheteur; et après qu’il se sera retiré, alors il se glorifiera.

15 زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە.

Il y a de l’or et une multitude de pierreries; mais c’est un vase précieux que les lèvres savantes.

16 ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە.

Prends le vêtement de celui qui s’est fait caution pour un étranger; et parce qu’il a répondu pour des étrangers, emporte un gage de lui.

17 بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو.

Un pain de mensonge est doux à l’homme; mais, ensuite, sa bouche sera remplie de gravier.

18 پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە.

Les pensées s’affermissent par les conseils, et c’est par de sages directions que doivent être conduites les guerres.

19 دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە.

Quant à celui qui révèle les secrets, qui marche frauduleusement, et qui dilate ses lèvres, ne te lie pas avec lui.

20 ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە.

Celui qui maudit son père et sa mère, sa lampe s’éteindra au milieu des ténèbres.

21 میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت.

L’héritage vers lequel on se précipite dès le premier instant sera à la fin privé de bénédiction.

22 مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات.

Ne dis point: Je rendrai le mal; attends le Seigneur, et il te délivrera.

23 یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە.

C’est une abomination auprès du Seigneur, qu’un poids et un poids: la balance trompeuse n’est pas bonne.

24 هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟

Par le Seigneur sont dirigés les pas de l’homme; mais qui des hommes peut comprendre sa voie?

25 تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات.

C’est une ruine pour l’homme de dévorer les saints, et après des vœux, de se rétracter.

26 پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت.

Un roi sage dissipe les impies, et courbe sur eux un arc de triomphe.

27 چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش.

Le souffle de l’homme est une lampe du Seigneur, laquelle découvre les parties intimes du corps.

28 خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت.

La miséricorde et la vérité gardent le roi, et par la clémence est affermi son trône.

29 شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە.

La joie des jeunes hommes, c’est leur force; et la dignité des vieillards, les cheveux blancs.

30 برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون.

La lividité d’une blessure fera disparaître le mal; et les plaies dans les parties les plus intimes du corps le feront disparaître aussi.