پەندەکانی سلێمان 19

1 هەژارێک ڕێگای تەواوەتی گرتبێت باشترە لەوەی زمان خوار و گێلە.

Better is the poor who walks in his integrity than he who is perverse in his lips and is a fool.

2 دڵگەرمی بەبێ زانیاری باش نییە و ئەوەی پەلە بە پێیەکانی بکات بە هەڵەدا دەچێت.

It isn't good to have zeal without knowledge; nor being hasty with one's feet and missing the way.

3 مرۆڤ بە گێلایەتییەکەی ڕێگای خۆی وێران دەکات، کەچی دڵی لە دژی یەزدان هەڵدەچێت.

The foolishness of man subverts his way; his heart rages against YHWH.

4 دەوڵەمەندیێتی برادەری زۆر پەیدا دەکات، بەڵام هەژار برادەرەکەشی لێی جیا بووەتەوە.

Wealth adds many friends, but the poor is separated from his friend.

5 شایەتی درۆزن بێ سزا نابێت، ئەوەی درۆ پەخش دەکات دەرباز نابێت.

A false witness shall not be unpunished. He who pours out lies shall not go free.

6 زۆر کەس هەوڵی بەدەستهێنانی ڕەزامەندی میر دەدەن، هەمووش دۆستی پیاوی بەخشندەن.

Many will seek the favor of a ruler, and everyone is a friend to a man who gives gifts.

7 پیاو هەژار بێت براکانی خۆشی ڕقیان لێی دەبێتەوە، لەوەش زیاتر هاوڕێیەکانی لێی دوور دەکەونەوە! بە پاڕانەوەکانی دوایان دەکەوێت، بەڵام بێ سوودە.

All the relatives of the poor shun him: how much more do his friends avoid him. He pursues them with pleas, but they are gone.

8 ئەوەی دانایی دەست بکەوێت خۆی خۆشدەوێت، ئەوەی بایەخ بە تێگەیشتن بدات چاکە دەدۆزێتەوە.

He who gets wisdom loves his own soul. He who keeps understanding shall find good.

9 شایەتی درۆزن بێ سزا نابێت، ئەوەی درۆ پەخش بکات لەناودەچێت.

A false witness shall not be unpunished. He who utters lies shall perish.

10 گێل خۆشگوزەرانیی لێ ناوەشێتەوە، لەوەش زیاتر دەسەڵاتداربوونی کۆیلە بەسەر میرانەوە.

Delicate living is not appropriate for a fool, much less for a servant to have rule over princes.

11 وریایی مرۆڤ تووڕەبوونی خاودەکاتەوە، شانازیشی لێبوردنە لە یاخیبوون.

The discretion of a man makes him slow to anger. It is his glory to overlook an offense.

12 هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، بەڵام ڕەزامەندییەکەی وەک شەونمە بەسەر گیاوە.

The king's wrath is like the roaring of a lion, but his favor is like dew on the grass.

13 کوڕی گێل ماڵوێرانی باوکیەتی، ناکۆکی ژنیش دڵۆپەکردنی بەردەوامە.

A foolish son is the calamity of his father. A wife's quarrels are a continual dripping.

14 ماڵ و سامان میراتی باوکانە، بەڵام ژنی وریا لەلایەن یەزدانەوەیە.

House and riches are an inheritance from fathers, but a prudent wife is from YHWH.

15 تەمبەڵی خەوی قووڵ دەهێنێت، کەسی سست برسی دەبێت.

Slothfulness casts into a deep sleep. The idle soul shall suffer hunger.

16 ئەوەی ڕاسپاردە بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت، بەڵام ئەوەی بە سووکی بڕوانێتە ڕێگای خۆی لەناودەچێت.

He who keeps the commandment keeps his soul, but he who is contemptuous in his ways shall die.

17 ئەوەی بەزەیی بە هەژاردا بێتەوە قەرز بە یەزدان دەدات، ئەویش پاداشتی چاکەکەی دەداتەوە.

He who has pity on the poor lends to YHWH; he will reward him.

18 کوڕەکەت تەمبێ بکە ئەوەندەی ئومێدی تێدایە، مەبە هۆکاری مردنی.

Discipline your son, for there is hope; do not be a willing party to his death.

19 ئەوەی زۆر تووڕە بێت بەرگەی ئەنجامەکەی دەگرێت، چونکە ئەگەر جارێک فریای بکەویت دەبێت دووبارەی بکەیتەوە.

A hot-tempered man must pay the penalty, for if you rescue him, you must do it again.

20 گوێ لە ڕاوێژ بگرە و تەمبێکردن وەربگرە، بۆ ئەوەی دانا بیت لە دواڕۆژت.

Listen to counsel and receive instruction, that you may be wise in your latter end.

21 مرۆڤ پلانی زۆری لە دڵدایە، بەڵام تەنها ڕاوێژی یەزدان دەچەسپێت.

There are many plans in a man's heart, but YHWH's counsel will prevail.

22 ئارەزووی مرۆڤ لە خۆشەویستی نەگۆڕە، هەژار لە پیاوی درۆزن باشترە.

That which makes a man to be desired is his kindness. A poor man is better than a liar.

23 لەخواترسی بۆ ژیانە، بە تێری دەنوێت و خراپە بەسەری ناکاتەوە.

The fear of YHWH leads to life, then contentment; he rests and will not be touched by trouble.

24 تەمبەڵ دەست دەخاتە ناو قاپ، تەنانەت بۆ دەمیشی نابات.

The sluggard buries his hand in the dish; he will not so much as bring it to his mouth again.

25 لە گاڵتەجاڕ بدە و ساویلکە ژیر دەبێت، تێگەیشتوو سەرزەنشت بکە زانیاری تێدەگات.

Flog a scoffer, and the simple will learn prudence; rebuke one who has understanding, and he will gain knowledge.

26 ئەوەی باوکی تاڵان بکات و دایکی دەربکات، کوڕێکە مایەی شەرمەزاری و ڕیسوایی.

He who robs his father and drives away his mother, is a son who causes shame and brings reproach.

27 ڕۆڵە، ئەگەر وازت لە گوێگرتن لە ڕاوێژ هێنا، لە وتەکانی زانیاری گومڕا دەبیت.

If you stop listening to instruction, my son, you will stray from the words of knowledge.

28 شایەتی دڵڕەش گاڵتە بە دادپەروەری دەکات، دەمی بەدکارانیش تاوان قووت دەدات.

A corrupt witness mocks justice, and the mouth of the wicked gulps down iniquity.

29 سزا بۆ گاڵتەجاڕەکان ئامادەکراوە، لێدانیش بۆ پشتی گێلەکان.

Penalties are prepared for scoffers, and beatings for the backs of fools.