پەندەکانی سلێمان 18

1 کەسی دوورەپەرێز دوای ئارەزووی خۆی کەوتووە، بە ڕووی هەموو داناییەکی تەواودا دەتەقێتەوە.

Quem se isola busca seu [próprio] desejo; ele se volta contra toda sabedoria.

2 گێل خۆشی لە تێگەیشتن نابینێت، بەڵکو بە پەخشکردنی ئەوەی لە دڵیدایە.

O tolo não tem prazer no entendimento, mas sim em revelar sua [própria] opinião.

3 بە هاتنی خراپەکار سووکایەتیش دێت، لەگەڵ شەرمەزاریش ڕیسوایی.

Na vinda do perverso, vem também o desprezo; e com a desonra [vem] a vergonha.

4 قسەی دەمی مرۆڤ ئاوێکی قووڵە، بەڵام سەرچاوەی دانایی کانیاوێکی هەڵقوڵاوە.

A boca do homem são [como] águas profundas; e o manancial de sabedoria [como] um ribeiro transbordante.

5 نە لایەنگری خراپەکار باشە، نە بێبەشکردنی ڕاستودروست لە دادپەروەری.

Não é bom favorecer ao perverso para prejudicar ao justo num julgamento.

6 لێوەکانی کەسی گێل دەیهێننە ناو ناکۆکییەوە، دەمی بانگی لێدان دەکات.

Os lábios do tolo entram em briga, e sua boca chama pancadas.

7 دەمی گێل دەبێتە هۆی لەناوچوونی، لێوەکانیشی تەڵەن بۆ گیانی.

A boca do tolo é sua [própria] destruição, e seus lábios [são] armadilha para sua alma.

8 قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.

As palavras do fofoqueiro são como alimentos deliciosos, que descem até o interior do ventre.

9 ئەوەی سست بێت لە کارەکەی برای وەستای وێرانکردنە.

O preguiçoso em fazer sua obra é irmão do causador de prejuízo.

10 ناوی یەزدان قوللەیەکی بەهێزە، کەسی ڕاستودروست بۆ ئەوێ ڕادەکات و پەناگیر دەبێت.

O nome do SENHOR é uma torre forte; o justo correrá até ele, e ficará seguro.

11 سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، وەک شوورایەکی بڵندە بە خەیاڵی ئەو.

Os bens do rico são [como] uma cidade fortificada, e como um muro alto em sua imaginação.

12 پێش شکستهێنان دڵی مرۆڤ بەفیزە، بەڵام پێش ڕێزلێنان بێفیزە.

Antes da ruína o coração humano é orgulhoso; e antes da honra [vem] a humildade.

13 ئەوەی وەڵامی شتێک بداتەوە پێش بیستنی دەبێتە مایەی گێلایەتی و شەرمەزاری بۆی.

Quem responde antes de ouvir [age] como tolo e causa vergonha para si.

14 ڕۆحی مرۆڤ بەرگەی نەخۆشی دەگرێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو کێ بەرگەی دەگرێت؟

O espírito do homem o sustentará quando doente; mas o espírito abatido, quem o levantará?

15 دڵی پیاوی تێگەیشتوو زانیاری وەردەگرێت، گوێی دانایانیش داوای زانینی لێ دەکات.

O coração do prudente adquire conhecimento; e o ouvido dos sábios busca conhecimento.

16 دیاری مرۆڤ ڕێگای خۆش دەکات و بەرەو ئامادەبوونی گەورە پیاوانی دەبات.

O presente do homem alarga seu caminho, e o leva perante a face dos grandes.

17 ئەوەی یەکەم جار سکاڵا بکات لەوە دەچێت ڕاست بێت، هەتا نزیکەکەی دێت و لێی دەکۆڵێتەوە.

Aquele que primeiro mostra sua causa [parece ser] justo; mas [somente até] que outro venha, e o investigue.

18 تیروپشک ناکۆکی دەبڕێنێتەوە و بەهێزەکان لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

O sorteio cessa disputas, e separa poderosos [de se confrontarem].

19 خراپە دەرهەق بە برا، ئاشتکردنەوەی لە شاری قەڵابەند سەختترە، ناکۆکیش وەک شمشیرەی دەروازەی قەڵایە.

O irmão ofendido [é mais difícil] que uma cidade fortificada; e as brigas são como ferrolhos de uma fortaleza.

20 لە بەروبوومی دەمی مرۆڤ سکی تێردەبێت، لە دروێنەی لێوەکانی خۆی تێر دەخوات.

Do fruto da boca do homem seu ventre se fartará; dos produtos de seus lábios se saciará.

21 مردن و ژیان بە دەست زمانە، ئەوەی حەزی لێی بێت بەروبوومەکەی دەخوات.

A morte e a vida estão no poder da língua; e aquele que a ama comerá do fruto dela.

22 ئەوەی ژنێکی دەست بکەوێت خێرێکی دەست دەکەوێت، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.

Quem encontrou esposa, encontrou o bem; e obteve o favor do SENHOR.

23 هەژار بۆ بەزەیی دەپاڕێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند بە ڕەقی وەڵام دەداتەوە.

O pobre fala com súplicas; mas o rico responde com durezas.

24 پیاو برادەری زۆر بێت خۆی گرفتار دەکات، بەڵام دۆستێک هەیە لە برا نزیکترە.

O homem [que tem] amigos pode ser prejudicado [por eles]; porém há um amigo mais chegado que um irmão.