پەندەکانی سلێمان 18

1 کەسی دوورەپەرێز دوای ئارەزووی خۆی کەوتووە، بە ڕووی هەموو داناییەکی تەواودا دەتەقێتەوە.

He that separateth himself [from God] seeketh his own desires: at every sound wisdom is he enraged.

2 گێل خۆشی لە تێگەیشتن نابینێت، بەڵکو بە پەخشکردنی ئەوەی لە دڵیدایە.

A fool hath no delight in understanding, but in laying open what is in his heart.

3 بە هاتنی خراپەکار سووکایەتیش دێت، لەگەڵ شەرمەزاریش ڕیسوایی.

When the wicked cometh, then cometh also contempt, and with dishonorable acts, disgrace.

4 قسەی دەمی مرۆڤ ئاوێکی قووڵە، بەڵام سەرچاوەی دانایی کانیاوێکی هەڵقوڵاوە.

Like deep waters are the words of a [wise] man's mouth, and a bubbling brook is the well-spring of wisdom.

5 نە لایەنگری خراپەکار باشە، نە بێبەشکردنی ڕاستودروست لە دادپەروەری.

It is not good to favor the person of the wicked, to wrest [the cause of the] righteous in judgment.

6 لێوەکانی کەسی گێل دەیهێننە ناو ناکۆکییەوە، دەمی بانگی لێدان دەکات.

The lips of the fool come with contention, and his mouth calleth for blows.

7 دەمی گێل دەبێتە هۆی لەناوچوونی، لێوەکانیشی تەڵەن بۆ گیانی.

The mouth of the fool is a destruction to himself, and his lips are the snare of his soul.

8 قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.

The words of a whisperer are as wounds, and they go down indeed into the innermost parts of the body.

9 ئەوەی سست بێت لە کارەکەی برای وەستای وێرانکردنە.

He also that showeth himself slothful in his work is a brother to the destroyer.

10 ناوی یەزدان قوللەیەکی بەهێزە، کەسی ڕاستودروست بۆ ئەوێ ڕادەکات و پەناگیر دەبێت.

The name of the Lord is a strong tower, whereunto the righteous runneth, and is placed in safety.

11 سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، وەک شوورایەکی بڵندە بە خەیاڵی ئەو.

The rich man's wealth is his strong town, and as a towering wall in his own conceit.

12 پێش شکستهێنان دڵی مرۆڤ بەفیزە، بەڵام پێش ڕێزلێنان بێفیزە.

Before downfall the heart of man becometh haughty, and before honor goeth humility.

13 ئەوەی وەڵامی شتێک بداتەوە پێش بیستنی دەبێتە مایەی گێلایەتی و شەرمەزاری بۆی.

When one returneth an answer before he understandeth [the question], it is folly unto him and shame.

14 ڕۆحی مرۆڤ بەرگەی نەخۆشی دەگرێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو کێ بەرگەی دەگرێت؟

The spirit of a man will readily bear his disease; but a depressed spirit who can bear:

15 دڵی پیاوی تێگەیشتوو زانیاری وەردەگرێت، گوێی دانایانیش داوای زانینی لێ دەکات.

The heart of the man of understanding will obtain knowledge, and the ear of the wise seeketh knowledge.

16 دیاری مرۆڤ ڕێگای خۆش دەکات و بەرەو ئامادەبوونی گەورە پیاوانی دەبات.

A man's gift maketh room for him, and before great men will it lead him.

17 ئەوەی یەکەم جار سکاڵا بکات لەوە دەچێت ڕاست بێت، هەتا نزیکەکەی دێت و لێی دەکۆڵێتەوە.

He that is first in his cause seemeth just; but when his neighbor cometh, then will it be investigated.

18 تیروپشک ناکۆکی دەبڕێنێتەوە و بەهێزەکان لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

The lot causeth disputes to cease, and it decideth between the mighty.

19 خراپە دەرهەق بە برا، ئاشتکردنەوەی لە شاری قەڵابەند سەختترە، ناکۆکیش وەک شمشیرەی دەروازەی قەڵایە.

A brother offended is harder [to be won] than a strong town; and quarrels [among brothers] are like the bars of a castle.

20 لە بەروبوومی دەمی مرۆڤ سکی تێردەبێت، لە دروێنەی لێوەکانی خۆی تێر دەخوات.

From the fruit of a man's mouth is his body satisfied; with the product of his lips doth he satisfy himself.

21 مردن و ژیان بە دەست زمانە، ئەوەی حەزی لێی بێت بەروبوومەکەی دەخوات.

Death and life are in the power of the tongue, and they that love it will eat its fruit.

22 ئەوەی ژنێکی دەست بکەوێت خێرێکی دەست دەکەوێت، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.

Whoso hath found a wife hath found happiness, and hath obtained favor from the Lord.

23 هەژار بۆ بەزەیی دەپاڕێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند بە ڕەقی وەڵام دەداتەوە.

The poor speaketh entreatingly; but the rich answereth roughly.

24 پیاو برادەری زۆر بێت خۆی گرفتار دەکات، بەڵام دۆستێک هەیە لە برا نزیکترە.

A man's many companions are hurtful to him; but there is many a friend that cleaveth closer than a brother.