پەندەکانی سلێمان 18

1 کەسی دوورەپەرێز دوای ئارەزووی خۆی کەوتووە، بە ڕووی هەموو داناییەکی تەواودا دەتەقێتەوە.

Whoever has a will to withdraw from a friend, seeks occasions; he shall be reproached at all times.

2 گێل خۆشی لە تێگەیشتن نابینێت، بەڵکو بە پەخشکردنی ئەوەی لە دڵیدایە.

The foolish do not accept words of prudence, unless you say what is already turning in his heart.

3 بە هاتنی خراپەکار سووکایەتیش دێت، لەگەڵ شەرمەزاریش ڕیسوایی.

The impious, when he has arrived within the depths of sin, thinks little of it. But ill repute and disgrace follow him.

4 قسەی دەمی مرۆڤ ئاوێکی قووڵە، بەڵام سەرچاوەی دانایی کانیاوێکی هەڵقوڵاوە.

Words from the mouth of a man are deep waters. And the fountain of wisdom is a torrent overflowing.

5 نە لایەنگری خراپەکار باشە، نە بێبەشکردنی ڕاستودروست لە دادپەروەری.

It is not good to accept the character of the impious, so as to turn away from true judgment.

6 لێوەکانی کەسی گێل دەیهێننە ناو ناکۆکییەوە، دەمی بانگی لێدان دەکات.

The lips of the foolish meddle in disputes. And his mouth provokes conflicts.

7 دەمی گێل دەبێتە هۆی لەناوچوونی، لێوەکانیشی تەڵەن بۆ گیانی.

The mouth of the foolish is his destruction, and his own lips are the ruin of his soul.

8 قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.

The words of the double-tongued seem simple. And they reach even to the interior of the gut. Fear casts down the lazy, but the souls of the effeminate shall go hungry.

9 ئەوەی سست بێت لە کارەکەی برای وەستای وێرانکردنە.

Whoever is dissolute and slack in his work is the brother of him who wastes his own works.

10 ناوی یەزدان قوللەیەکی بەهێزە، کەسی ڕاستودروست بۆ ئەوێ ڕادەکات و پەناگیر دەبێت.

The name of the Lord is a very strong tower. The just one rushes to it, and he shall be exalted.

11 سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، وەک شوورایەکی بڵندە بە خەیاڵی ئەو.

The substance of the wealthy is the city of his strength, and it is like a strong wall encircling him.

12 پێش شکستهێنان دڵی مرۆڤ بەفیزە، بەڵام پێش ڕێزلێنان بێفیزە.

The heart of a man is exalted before it is crushed and humbled before it is glorified.

13 ئەوەی وەڵامی شتێک بداتەوە پێش بیستنی دەبێتە مایەی گێلایەتی و شەرمەزاری بۆی.

Whoever responds before he listens, demonstrates himself to be foolish and deserving of confusion.

14 ڕۆحی مرۆڤ بەرگەی نەخۆشی دەگرێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو کێ بەرگەی دەگرێت؟

The spirit of a man sustains his weakness. Yet who can sustain a spirit that is easily angered?

15 دڵی پیاوی تێگەیشتوو زانیاری وەردەگرێت، گوێی دانایانیش داوای زانینی لێ دەکات.

A prudent heart shall possess knowledge. And the ear of the wise seeks doctrine.

16 دیاری مرۆڤ ڕێگای خۆش دەکات و بەرەو ئامادەبوونی گەورە پیاوانی دەبات.

A man’s gift expands his way and makes space for him before leaders.

17 ئەوەی یەکەم جار سکاڵا بکات لەوە دەچێت ڕاست بێت، هەتا نزیکەکەی دێت و لێی دەکۆڵێتەوە.

The just is the first accuser of himself; his friend arrives and shall investigate him.

18 تیروپشک ناکۆکی دەبڕێنێتەوە و بەهێزەکان لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

Casting a lot suppresses contentions and passes judgment, even among the powerful.

19 خراپە دەرهەق بە برا، ئاشتکردنەوەی لە شاری قەڵابەند سەختترە، ناکۆکیش وەک شمشیرەی دەروازەی قەڵایە.

A brother who is helped by a brother is like a reinforced city, and judgments are like the bars of cities.

20 لە بەروبوومی دەمی مرۆڤ سکی تێردەبێت، لە دروێنەی لێوەکانی خۆی تێر دەخوات.

From the fruit of a man’s mouth shall his belly be filled. And the harvest of his own lips shall satisfy him.

21 مردن و ژیان بە دەست زمانە، ئەوەی حەزی لێی بێت بەروبوومەکەی دەخوات.

Death and life are in the power of the tongue. Whoever values it shall eat from its fruits.

22 ئەوەی ژنێکی دەست بکەوێت خێرێکی دەست دەکەوێت، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت.

He who has found a good wife has found goodness, and he shall draw contentment from the Lord. He who expels a good wife expels goodness. But he who holds on to an adulteress is foolish and impious.

23 هەژار بۆ بەزەیی دەپاڕێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند بە ڕەقی وەڵام دەداتەوە.

The poor will speak with supplications. And the rich will express themselves roughly.

24 پیاو برادەری زۆر بێت خۆی گرفتار دەکات، بەڵام دۆستێک هەیە لە برا نزیکترە.

A man amiable to society shall be more friendly than a brother.