پەندەکانی سلێمان 16

1 پلانەکانی دڵ هی مرۆڤە، بەڵام وەڵامدانەوەی زمان لە یەزدانەوەیە.

Do homem são os planejamentos do coração, mas a reposta da boca [vem] do SENHOR.

2 هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی بێگەردن، بەڵام یەزدان پاڵنەرەکان هەڵدەسەنگێنێت.

Todos os caminhos do homem são puros aos seus [próprios] olhos; mas o SENHOR pesa os espíritos.

3 کارەکانت بە یەزدان بسپێرە، پلانەکانت جێگیر دەبێت.

Confia tuas obras ao SENHOR, e teus pensamentos serão firmados.

4 یەزدان بۆ مەبەستی خۆی هەموو شتێکی دروستکردووە، تەنانەت بەدکاریش بۆ ڕۆژی بەڵا.

O SENHOR fez tudo para seu propósito; e até ao perverso para o dia do mal.

5 یەزدان قێزی لە هەموو دڵ بەفیزێکە، بێگومان سزادانی لەسەر تێناپەڕێت.

O SENHOR abomina todo orgulhoso de coração; certamente não ficará impune.

6 بە خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی کەفارەت بۆ تاوان دەکرێت، بە لەخواترسیش دوورکەوتنەوە لە خراپە.

Com misericórdia e fidelidade a perversidade é reconciliada; e com o temor ao SENHOR se desvia do mal.

7 ئەگەر ڕەفتاری مرۆڤ مایەی ڕەزامەندی یەزدان بێت، وا دەکات تەنانەت دوژمنەکانیشی لەگەڵیدا ئاشت ببنەوە.

Quando os caminhos do homem são agradáveis ao SENHOR, ele faz até seus inimigos terem paz com ele.

8 باشترە کەمت هەبێت بە ڕاستودروستییەوە لەوەی داهاتێکی زۆری بە ناڕەوا.

Melhor é o pouco com justiça, do que a abundância de rendas com injustiça.

9 دڵی مرۆڤ پلان بۆ ڕێگای خۆی دادەنێت، بەڵام یەزدان هەنگاوەکانی ئاراستە دەکات.

O coração do homem planeja seu caminho, mas é o SENHOR que dirige seus passos.

10 قسەی پاشا وەک سروشە، دەبێ لە دادوەریدا دەمی ناپاکی نەکات.

Nos lábios do rei estão palavras sublimes; sua boca não transgride quando julga.

11 قەپان و تەرازووی دادپەروەر لە یەزدانەوەیە، هەموو کێشێکی ناو کیسە کاری ئەوە.

O peso e a balança justos pertencem ao SENHOR; a ele pertencem todos os pesos da bolsa.

12 قێزی پاشایان لە خراپەکردنە، چونکە بە ڕاستودروستی تەخت دەچەسپێت.

Os reis abominam fazer perversidade, porque com justiça é que se confirma o trono.

13 ڕەزامەندی پاشایان لێوی ڕاستودروستە، کەسی ڕاستگۆیان خۆشدەوێت.

Os lábios justos são do agrado dos reis, e eles amam ao que fala palavras direitas.

14 تووڕەیی پاشا وەک فریشتەی مەرگە، بەڵام کەسی دانا هێمنی دەکاتەوە.

A ira do rei é como mensageiros de morte; mas o homem sábio a apaziguará.

15 ڕووناکی ڕووی پاشا ژیانی تێدایە، ڕەزامەندیشی وەک هەورە بارانی بەهارە.

No brilho do rosto do rei há vida; e seu favor é como uma nuvem de chuva tardia.

16 دەستکەوتنی دانایی چەند لە زێڕ باشترە، دەستکەوتنی تێگەیشتنیش لە زیو پەسەندترە.

Obter sabedoria é tão melhor do que o ouro! E obter sabedoria é mais excelente do que a prata.

17 ڕێگای سەرڕاستان دوورکەوتنەوەیە لە خراپە، ئەوەی ڕێگای خۆی بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت.

A estrada dos corretos se afasta do mal; e guarda sua alma quem vigia seu caminho.

18 لەپێش شکان لووتبەرزییە، لەپێش ڕووخانیش ڕۆحزلییە.

Antes da destruição vem a arrogância, e antes da queda vem a soberba de espírito.

19 باشترە بێفیز بیت و لەگەڵ ستەملێکراوان بیت، لە دابەشکردنی دەستکەوت لەگەڵ لووتبەرزان.

É melhor ser humilde de espírito com os mansos, do que repartir despojos com os arrogantes.

20 ئەوەی بایەخ بە ئامۆژگاری بدات چاکەی دەست دەکەوێت، ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت خۆزگەی پێ دەخوازرێت.

Aquele que pensa prudentemente na palavra encontrará o bem; e quem confia no SENHOR é bem-aventurado.

21 ئەوەی لە دڵدا دانا بێت پێی دەگوترێت تێگەیشتوو، شیرینی لێوەکانیش فێربوون زیاد دەکات.

O sábio de coração será chamado de prudente; e a doçura dos lábios aumentará a instrução.

22 وریایی سەرچاوەی ژیانە بۆ خاوەنەکەی، بەڵام گێلەکان بە گێلایەتی خۆیان سزا دەدرێن.

Manancial de vida é o entendimento, para queles que o possuem; mas a instrução dos tolos é loucura.

23 دڵی کەسی دانا ڕێنمایی دەمی دەکات و بەسەر لێوان فێربوون زیاد دەکات.

O coração do sábio dá prudência à sua boca; e sobre seus lábios aumentará a instrução.

24 قسەی جوان شانەی هەنگوینە، بۆ دەروون شیرینە و بۆ ئێسک چاکبوونەوەیە.

Favo de mel são as palavras suaves: doces para a alma, e remédio para os ossos.

25 ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

Há um caminho que parece direito ao homem, porém seu fim são caminhos de morte.

26 نەوسی کرێکار بۆ خۆی ڕەنج دەدات، برسیێتییەکەی پاڵی پێوەدەنێت.

A alma do trabalhador faz ele trabalhar para si, porque sua boca o obriga.

27 کەسی دڵڕەش کای کۆن بە با دەکات و لەسەر لێوەکانیشی ئاگری کڵپەدارن.

O homem maligno cava o mal, e em seus lábios [há] como que um fogo ardente.

28 کەسی درۆزن دووبەرەکی دەوروژێنێت و دەمشڕ دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

O homem perverso levanta contenda, e o difamador faz [até] grandes amigos se separarem.

29 کەسی توندڕەو دراوسێی خۆی تەفرە دەدات و بە ڕێگایەکدا دەیبات کە باش نییە.

O homem violento ilude a seu próximo, e o guia por um caminho que não é bom.

30 ئەوەی چاو دەقوچێنێت پیلان بۆ درۆ دادەڕێژێت، ئەوەی لێوی دەکرۆژێت خراپە بە ئەنجام دەگەیەنێت.

Ele fecha seus olhos para imaginar perversidades; ele aperta os lábios para praticar o mal.

31 ڕیش سپیێتی تاجی شانازییە، لە ڕێگای ڕاستودروستییەوە دەستدەکەوێت.

Cabelos grisalhos são uma coroa de honra, [caso] se encontrem no caminho de justiça.

32 ئەوەی درەنگ تووڕە بێت لە پاڵەوان باشترە، ئەوەی بەسەر خۆیدا زاڵ بێت باشترە لەوەی شارێک دەگرێت.

Melhor é o que demora para se irritar do que o valente; e [melhor é] aquele que domina seu espírito do que aquele que toma uma cidade.

33 تیروپشک هەڵدەدرێتە کۆش، بەڵام هەموو بڕیارێکی لەلایەن یەزدانەوەیە.

A sorte é lançada no colo, mas toda decisão pertence ao SENHOR.