پەندەکانی سلێمان 16

1 پلانەکانی دڵ هی مرۆڤە، بەڵام وەڵامدانەوەی زمان لە یەزدانەوەیە.

Les préparations du cœur sont à l'homme; mais le discours de la langue est de par l'Eternel.

2 هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی بێگەردن، بەڵام یەزدان پاڵنەرەکان هەڵدەسەنگێنێت.

Chacune des voies de l'homme lui semble pure; mais l'Eternel pèse les esprits.

3 کارەکانت بە یەزدان بسپێرە، پلانەکانت جێگیر دەبێت.

Remets tes affaires à l'Eternel, et tes pensées seront bien ordonnées.

4 یەزدان بۆ مەبەستی خۆی هەموو شتێکی دروستکردووە، تەنانەت بەدکاریش بۆ ڕۆژی بەڵا.

L'Eternel a fait tout pour soi-même; et même le méchant pour le jour de la calamité.

5 یەزدان قێزی لە هەموو دڵ بەفیزێکە، بێگومان سزادانی لەسەر تێناپەڕێت.

L'Eternel a en abomination tout homme hautain de cœur; de main en main il ne demeurera point impuni.

6 بە خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی کەفارەت بۆ تاوان دەکرێت، بە لەخواترسیش دوورکەوتنەوە لە خراپە.

Il y aura propitiation pour l'iniquité par la miséricorde et la vérité; et on se détourne du mal par la crainte de l'Eternel.

7 ئەگەر ڕەفتاری مرۆڤ مایەی ڕەزامەندی یەزدان بێت، وا دەکات تەنانەت دوژمنەکانیشی لەگەڵیدا ئاشت ببنەوە.

Quand l'Eternel prend plaisir aux voies de l'homme, il apaise envers lui ses ennemis mêmes.

8 باشترە کەمت هەبێت بە ڕاستودروستییەوە لەوەی داهاتێکی زۆری بە ناڕەوا.

Il vaut mieux un peu de bien avec justice, qu'un gros revenu là où l'on n'a point de droit.

9 دڵی مرۆڤ پلان بۆ ڕێگای خۆی دادەنێت، بەڵام یەزدان هەنگاوەکانی ئاراستە دەکات.

Le cœur de l'homme délibère de sa voie; mais l'Eternel conduit ses pas.

10 قسەی پاشا وەک سروشە، دەبێ لە دادوەریدا دەمی ناپاکی نەکات.

Il y a divination aux lèvres du Roi, et sa bouche ne se fourvoiera point du droit.

11 قەپان و تەرازووی دادپەروەر لە یەزدانەوەیە، هەموو کێشێکی ناو کیسە کاری ئەوە.

La balance et le trébuchet justes sont de l'Eternel, et tous les poids du sachet sont son œuvre.

12 قێزی پاشایان لە خراپەکردنە، چونکە بە ڕاستودروستی تەخت دەچەسپێت.

Ce doit être une abomination aux Rois de faire injustice, parce que le trône est établi par la justice.

13 ڕەزامەندی پاشایان لێوی ڕاستودروستە، کەسی ڕاستگۆیان خۆشدەوێت.

Les Rois [doivent prendre] plaisir aux lèvres de justice, et aimer celui qui profère des choses justes.

14 تووڕەیی پاشا وەک فریشتەی مەرگە، بەڵام کەسی دانا هێمنی دەکاتەوە.

Ce sont autant de messagers de mort que la colère du Roi; mais l'homme sage l'apaisera.

15 ڕووناکی ڕووی پاشا ژیانی تێدایە، ڕەزامەندیشی وەک هەورە بارانی بەهارە.

C'est vie que le visage serein du Roi, et sa faveur est comme la nuée portant la pluie de la dernière saison.

16 دەستکەوتنی دانایی چەند لە زێڕ باشترە، دەستکەوتنی تێگەیشتنیش لە زیو پەسەندترە.

Combien est-il plus précieux que le fin or, d'acquérir de la sagesse; et combien est-il plus excellent que l'argent, d'acquérir de la prudence?

17 ڕێگای سەرڕاستان دوورکەوتنەوەیە لە خراپە، ئەوەی ڕێگای خۆی بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت.

Le chemin relevé des hommes droits, c'est de se détourner du mal; celui-là garde son âme qui prend garde à son train.

18 لەپێش شکان لووتبەرزییە، لەپێش ڕووخانیش ڕۆحزلییە.

L'orgueil va devant l'écrasement; et la fierté d'esprit devant la ruine.

19 باشترە بێفیز بیت و لەگەڵ ستەملێکراوان بیت، لە دابەشکردنی دەستکەوت لەگەڵ لووتبەرزان.

Mieux vaut être humilié d'esprit avec les débonnaires, que de partager le butin avec les orgueilleux.

20 ئەوەی بایەخ بە ئامۆژگاری بدات چاکەی دەست دەکەوێت، ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت خۆزگەی پێ دەخوازرێت.

Celui qui prend garde à la parole, trouvera le bien; et celui qui se confie en l'Eternel, est bienheureux.

21 ئەوەی لە دڵدا دانا بێت پێی دەگوترێت تێگەیشتوو، شیرینی لێوەکانیش فێربوون زیاد دەکات.

On appellera prudent le sage de cœur; et la douceur des lèvres augmente la doctrine.

22 وریایی سەرچاوەی ژیانە بۆ خاوەنەکەی، بەڵام گێلەکان بە گێلایەتی خۆیان سزا دەدرێن.

La prudence est à ceux qui la possèdent une source de vie; mais l'instruction des fous est une folie.

23 دڵی کەسی دانا ڕێنمایی دەمی دەکات و بەسەر لێوان فێربوون زیاد دەکات.

Le cœur sage conduit prudemment sa bouche, et ajoute doctrine sur ses lèvres.

24 قسەی جوان شانەی هەنگوینە، بۆ دەروون شیرینە و بۆ ئێسک چاکبوونەوەیە.

Les paroles agréables sont des rayons de miel, douceur à l'âme, et santé aux os.

25 ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

II y a telle voie qui semble droite à l'homme, mais dont la fin sont les voies de la mort.

26 نەوسی کرێکار بۆ خۆی ڕەنج دەدات، برسیێتییەکەی پاڵی پێوەدەنێت.

L'âme de celui qui travaille, travaille pour lui-même, parce que sa bouche se courbe devant lui.

27 کەسی دڵڕەش کای کۆن بە با دەکات و لەسەر لێوەکانیشی ئاگری کڵپەدارن.

Le méchant creuse le mal, et il y a comme un feu brûlant sur ses lèvres.

28 کەسی درۆزن دووبەرەکی دەوروژێنێت و دەمشڕ دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

L'homme qui use de renversements, sème des querelles, et le rapporteur met le plus grand ami en division.

29 کەسی توندڕەو دراوسێی خۆی تەفرە دەدات و بە ڕێگایەکدا دەیبات کە باش نییە.

L'homme violent attire son compagnon, et le fait marcher par une voie qui n'est pas bonne.

30 ئەوەی چاو دەقوچێنێت پیلان بۆ درۆ دادەڕێژێت، ئەوەی لێوی دەکرۆژێت خراپە بە ئەنجام دەگەیەنێت.

Il fait signe des yeux pour machiner des renversements, et remuant ses lèvres il exécute le mal.

31 ڕیش سپیێتی تاجی شانازییە، لە ڕێگای ڕاستودروستییەوە دەستدەکەوێت.

Les cheveux blancs sont une couronne d'honneur; et elle se trouvera dans la voie de la justice.

32 ئەوەی درەنگ تووڕە بێت لە پاڵەوان باشترە، ئەوەی بەسەر خۆیدا زاڵ بێت باشترە لەوەی شارێک دەگرێت.

Celui qui est tardif à colère, vaut mieux que l'homme fort; et celui qui est le maître de son cœur, vaut mieux que celui qui prend des villes.

33 تیروپشک هەڵدەدرێتە کۆش، بەڵام هەموو بڕیارێکی لەلایەن یەزدانەوەیە.

On jette le sort au giron, mais tout ce qui en doit arriver, est de par l'Eternel.