پەندەکانی سلێمان 16

1 پلانەکانی دڵ هی مرۆڤە، بەڵام وەڵامدانەوەی زمان لە یەزدانەوەیە.

To man, belong the preparations of the heart, but, from Yahweh, cometh the answer of the tongue.

2 هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی بێگەردن، بەڵام یەزدان پاڵنەرەکان هەڵدەسەنگێنێت.

All the ways of a man, [may be] pure in his own eyes, but, he that testeth spirits, is Yahweh.

3 کارەکانت بە یەزدان بسپێرە، پلانەکانت جێگیر دەبێت.

Roll, upon Yahweh, thy doings, that thy plans, may be established.

4 یەزدان بۆ مەبەستی خۆی هەموو شتێکی دروستکردووە، تەنانەت بەدکاریش بۆ ڕۆژی بەڵا.

Everything, hath Yahweh made for its own purpose, yea, even the lawless one, for the day of calamity.

5 یەزدان قێزی لە هەموو دڵ بەفیزێکە، بێگومان سزادانی لەسەر تێناپەڕێت.

An abomination to Yahweh, is every one who is haughty in heart, hand to hand, he shall not be held innocent.

6 بە خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی کەفارەت بۆ تاوان دەکرێت، بە لەخواترسیش دوورکەوتنەوە لە خراپە.

By lovingkindness and fidelity, shall iniquity be covered, and, in the revering of Yahweh, is a turning away from wrong.

7 ئەگەر ڕەفتاری مرۆڤ مایەی ڕەزامەندی یەزدان بێت، وا دەکات تەنانەت دوژمنەکانیشی لەگەڵیدا ئاشت ببنەوە.

When, acceptable to Yahweh, are the ways of a man, even his enemies, doth he cause to make peace with him.

8 باشترە کەمت هەبێت بە ڕاستودروستییەوە لەوەی داهاتێکی زۆری بە ناڕەوا.

Better a little with righteousness, than large revenues, without justice.

9 دڵی مرۆڤ پلان بۆ ڕێگای خۆی دادەنێت، بەڵام یەزدان هەنگاوەکانی ئاراستە دەکات.

A man’s heart, deviseth his way, but, Yahweh, directeth his steps.

10 قسەی پاشا وەک سروشە، دەبێ لە دادوەریدا دەمی ناپاکی نەکات.

An oracle, is on the lips of a king, in giving sentence, his mouth must not be unfaithful.

11 قەپان و تەرازووی دادپەروەر لە یەزدانەوەیە، هەموو کێشێکی ناو کیسە کاری ئەوە.

The balance and scales of justice, belong to Yahweh, and, his handiwork, are all the weights of the bag.

12 قێزی پاشایان لە خراپەکردنە، چونکە بە ڕاستودروستی تەخت دەچەسپێت.

The abomination of kings, is to work lawlessness, for, by righteousness, is established a throne.

13 ڕەزامەندی پاشایان لێوی ڕاستودروستە، کەسی ڕاستگۆیان خۆشدەوێت.

The delight of kings, are lips of righteousness, —and, the words of uprightness, he loveth.

14 تووڕەیی پاشا وەک فریشتەی مەرگە، بەڵام کەسی دانا هێمنی دەکاتەوە.

The wrath of a king, [meaneth] messengers of death, but, a man who is wise, will appease it.

15 ڕووناکی ڕووی پاشا ژیانی تێدایە، ڕەزامەندیشی وەک هەورە بارانی بەهارە.

In the light of a king’s countenance, is life, and, his good-pleasure, is like the cloud of harvest-rain.

16 دەستکەوتنی دانایی چەند لە زێڕ باشترە، دەستکەوتنی تێگەیشتنیش لە زیو پەسەندترە.

To acquire wisdom, how much better than gold! and, to get hold of understanding, more choice than silver!

17 ڕێگای سەرڕاستان دوورکەوتنەوەیە لە خراپە، ئەوەی ڕێگای خۆی بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت.

The highway of the upright, is to avoid evil, He preserveth his soul, who guardeth his way.

18 لەپێش شکان لووتبەرزییە، لەپێش ڕووخانیش ڕۆحزلییە.

Before grievous injury, pride! and, before a fall, haughtiness of spirit!

19 باشترە بێفیز بیت و لەگەڵ ستەملێکراوان بیت، لە دابەشکردنی دەستکەوت لەگەڵ لووتبەرزان.

Better is lowliness of spirit, with the patient, than a portion of spoil, with the proud.

20 ئەوەی بایەخ بە ئامۆژگاری بدات چاکەی دەست دەکەوێت، ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت خۆزگەی پێ دەخوازرێت.

He that showeth discretion concerning a matter, shall find good, and, he that trusteth in Yahweh, how happy is he!

21 ئەوەی لە دڵدا دانا بێت پێی دەگوترێت تێگەیشتوو، شیرینی لێوەکانیش فێربوون زیاد دەکات.

The wise in heart, shall be called intelligent, and, sweetness of lips, increaseth persuasiveness.

22 وریایی سەرچاوەی ژیانە بۆ خاوەنەکەی، بەڵام گێلەکان بە گێلایەتی خۆیان سزا دەدرێن.

A well-spring of life, is discretion to its owner, but, the correction of the foolish, is folly.

23 دڵی کەسی دانا ڕێنمایی دەمی دەکات و بەسەر لێوان فێربوون زیاد دەکات.

The heart of the wise, giveth discretion to his mouth, and, upon his lips, increaseth persuasiveness.

24 قسەی جوان شانەی هەنگوینە، بۆ دەروون شیرینە و بۆ ئێسک چاکبوونەوەیە.

A comb of honey, are pleasant words, sweet to the taste and healing to the bone.

25 ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

There is a way that enticeth a man, but, at the latter end thereof, are the ways of death.

26 نەوسی کرێکار بۆ خۆی ڕەنج دەدات، برسیێتییەکەی پاڵی پێوەدەنێت.

The appetite of the toiler, hath toiled for him, for his mouth, hath urged him on.

27 کەسی دڵڕەش کای کۆن بە با دەکات و لەسەر لێوەکانیشی ئاگری کڵپەدارن.

An abandoned man, diggeth up mischief, —and, upon his lips, as it were a fire is scorching.

28 کەسی درۆزن دووبەرەکی دەوروژێنێت و دەمشڕ دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

A perverse man, sendeth forth strife, and, a tattler, separateth intimate friends.

29 کەسی توندڕەو دراوسێی خۆی تەفرە دەدات و بە ڕێگایەکدا دەیبات کە باش نییە.

A ruthless man, enticeth his neighbour, and leadeth him in a way, not good.

30 ئەوەی چاو دەقوچێنێت پیلان بۆ درۆ دادەڕێژێت، ئەوەی لێوی دەکرۆژێت خراپە بە ئەنجام دەگەیەنێت.

Closing his eyes, to devise perverse things, biting his lips, he hath plotted mischief.

31 ڕیش سپیێتی تاجی شانازییە، لە ڕێگای ڕاستودروستییەوە دەستدەکەوێت.

A crown of adorning, is a hoary head, in the way of righteousness, it should be found.

32 ئەوەی درەنگ تووڕە بێت لە پاڵەوان باشترە، ئەوەی بەسەر خۆیدا زاڵ بێت باشترە لەوەی شارێک دەگرێت.

Better he that is slow to anger, than a hero, and he that ruleth his spirit, than he that captureth a city.

33 تیروپشک هەڵدەدرێتە کۆش، بەڵام هەموو بڕیارێکی لەلایەن یەزدانەوەیە.

Into the lap, is cast the lot, but, from Yahweh, is its every decision.