پەندەکانی سلێمان 14
| ژنی دانا ماڵی خۆی بنیاد دەنێت، گێلیش بە دەستی خۆی کاولی دەکات. | 1 |
Every wise woman builds her house, but a foolish one tears it down with her own hands.
| ئەوەی ڕاستەڕێیەکەی خۆی بگرێت لەخواترسە، بەڵام ئەوەی ڕێگای خۆی خوار بکاتەوە سووکایەتی پێ دەکات. | 2 |
He who walks in uprightness fears the LORD, but the one who is devious in his ways despises Him.
| گێل بە قسەکانی خۆی تووشی گۆچانی سزادان دەبێت، بەڵام دانایان لێوەکانیان دەیانپارێزن. | 3 |
The proud speech of a fool brings a rod to his back, but the lips of the wise protect them.
| کە مانگا نەبێت ئاخوڕ بەتاڵە، دروێنەی زۆریش بە هێزی گایە. | 4 |
Where there are no oxen, the manger is empty, but an abundant harvest comes through the strength of the ox.
| شایەتی دەستپاک درۆ ناکات، بەڵام شایەتی درۆزن درۆ بڵاو دەکاتەوە. | 5 |
An honest witness does not deceive, but a dishonest witness pours forth lies.
| گاڵتەجاڕ داوای دانایی دەکات و نایدۆزێتەوە، بەڵام زانیاری بۆ تێگەیشتوو ئاسانە. | 6 |
A mocker seeks wisdom and finds none, but knowledge comes easily to the discerning.
| لەبەردەم کەسی گێل دووربکەوە، چونکە لە لێوەکانی زانیاری نابیستیت. | 7 |
Stay away from a foolish man; you will gain no knowledge from his speech.
| دانایی ژیر تێگەیشتنی ڕێگای خۆیەتی، بەڵام گێلایەتی گێلەکان فریودانە. | 8 |
The wisdom of the prudent is to discern his way, but the folly of fools deceives them.
| گێلەکان گاڵتە بە تاوان دەکەن، بەڵام لەنێو سەرڕاستان ڕەزامەندی خودا دەدۆزرێتەوە. | 9 |
Fools mock the making of amends, but goodwill is found among the upright.
| هەر دڵێک تاڵیێتی گیانی خۆی دەزانێت، کەسیش لە خۆشییەکەیدا بەشداری ناکات. | 10 |
The heart knows its own bitterness, and no stranger shares in its joy.
| ماڵی بەدکارەکان کاول دەبێت، بەڵام ڕەشماڵی سەرڕاستان گەشە دەکات. | 11 |
The house of the wicked will be destroyed, but the tent of the upright will flourish.
| ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە. | 12 |
There is a way that seems right to a man, but its end is the way of death.
| بگرە لە پێکەنینیشدا دڵ تەنگ دەبێت، لەوانەیە کۆتایی خۆشیش خەم بێت. | 13 |
Even in laughter the heart may ache, and joy may end in sorrow.
| کەسی ڕاڕا لە ڕێگای خۆی تێر دەبێت، پیاوچاکیش لەوەی کە هەیەتی. | 14 |
The backslider in heart receives the fill of his own ways, but a good man is rewarded for his ways.
| ساویلکە بە هەموو قسەیەک بڕوا دەکات، بەڵام ژیر دەڕوانێتە هەنگاوەکانی خۆی. | 15 |
The simple man believes every word, but the prudent man watches his steps.
| کەسی دانا لە خودا دەترسێت و لە خراپە لادەدات، بەڵام گێل سەرگەرمە و پشت ئەستوورە. | 16 |
A wise man fears and turns from evil, but a fool is careless and reckless.
| کەسی هەڵەشە ڕەفتاری گێلانە دەکات، پیاوی تەڵەکەبازیش مایەی ڕقە. | 17 |
A quick-tempered man acts foolishly, and a devious man is hated.
| ساویلکەکان میراتگری گێلایەتین، بەڵام ژیرەکان سەریان بە زانیاری دەڕازێنرێتەوە. | 18 |
The simple inherit folly, but the prudent are crowned with knowledge.
| بەدکاران لەبەردەم پیاوچاکان دەچەمێنەوە، خراپەکارانیش لە بەردەرگای کەسی ڕاستودروست. | 19 |
The evil bow before the good, and the wicked at the gates of the righteous.
| هەژار تەنانەت دراوسێکەشی ڕقی لێی دەبێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند دۆستی زۆرە. | 20 |
The poor man is hated even by his neighbor, but many are those who love the rich.
| ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات گوناه دەکات، بەڵام خۆزگە دەخوازرێ بەوەی لەگەڵ هەژاران میهرەبانە. | 21 |
He who despises his neighbor sins, but blessed is he who shows kindness to the poor.
| ئایا وێڵ نابن ئەوانەی پیلانی خراپە دادەڕێژن؟ بەڵام خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لەگەڵ ئەوانەیە کە پلانی چاکە دادەڕێژن. | 22 |
Do not those who contrive evil go astray? But those who plan goodness find loving devotion and faithfulness.
| لە هەموو ماندووبوونێک سوود هەیە، بەڵام تەنها قسەی لێوان بێت بەرەو نەبوونییە. | 23 |
There is profit in all labor, but mere talk leads only to poverty.
| دەوڵەمەندی تاجی دانایانە، بەڵام گێلایەتی نادانایان دەڕازێنێتەوە. | 24 |
The crown of the wise is their wealth, but the effort of fools is folly.
| شایەتی ڕاستگۆ دەربازکەری خەڵکە، بەڵام ئەوەی درۆ بڵاو دەکاتەوە تەفرەدەرە. | 25 |
A truthful witness saves lives, but one who utters lies is deceitful.
| ئەوەی لە یەزدان بترسێت دڵنیاییەکی بەهێزی هەیە، بۆ کوڕەکانیشی دەبێتە پەناگا. | 26 |
He who fears the LORD is secure in confidence, and his children shall have a place of refuge.
| لەخواترسی کانی ژیانە، بۆ دوورکەوتنەوە لە داوی مردن. | 27 |
The fear of the LORD is a fountain of life, turning a man from the snares of death.
| زۆری گەل شکۆمەندییە بۆ پاشا، بەڵام نەمانی گەل شکستی میرە. | 28 |
A large population is a king’s splendor, but a lack of subjects is a prince’s ruin.
| ئەوەی درەنگ تووڕە بێت باش تێدەگات، بەڵام ئەوەی هەڵەشە بێت گێلایەتی دەردەخات. | 29 |
A patient man has great understanding, but a quick-tempered man promotes folly.
| دڵی ئارام ژیان بە جەستە دەبەخشێت، بەڵام ئیرەیی ئێسک کلۆر دەکات. | 30 |
A tranquil heart is life to the body, but envy rots the bones.
| ئەوەی ستەم لە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، بەڵام ئەوەی لەگەڵ نەدار میهرەبانە ڕێز لە خودا دەگرێت. | 31 |
Whoever oppresses the poor taunts their Maker, but whoever is kind to the needy honors Him.
| خراپەکار بە خراپەکانی خۆی دەکەوێنرێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە مردنیشی پەناگای هەیە. | 32 |
The wicked man is thrown down by his own sin, but the righteous man has a refuge even in death.
| دانایی لەناو دڵی کەسی تێگەیشتوو دەحەسێتەوە، هەروەها گێلەکان تەنانەت ناواخنیشیان دەزانرێت. | 33 |
Wisdom rests in the heart of the discerning; even among fools she is known.
| ڕاستودروستی نەتەوە بەرز دەکاتەوە، بەڵام گوناه شەرمەزاری گەلانە. | 34 |
Righteousness exalts a nation, but sin is a disgrace to any people.
| ڕەزامەندی پاشا بۆ خزمەتکاری وریایە، بەڵام تووڕەبوونی لە خزمەتکاری شەرمەزارە. | 35 |
A king delights in a wise servant, but his anger falls on the shameful.
