پەندەکانی سلێمان 12

1 ئەوەی حەز لە تەمبێکردن بکات حەز لە زانیاری دەکات، بەڵام ئەوەی ڕقی لە سەرزەنشت بێت دەبەنگە.

Si amas el conocimiento, amarás la disciplina. ¡Todo el que aborrece la corrección es un necio!

2 پیاوچاک ڕەزامەندی یەزدان بەدەستدەهێنێت، بەڵام کەسی تەڵەکەباز تاوانبار دەکرێت.

El Señor bendice a los que hacen el bien, pero condena a los que conspiran para hacer el mal.

3 مرۆڤ بە بەدکاری ناچەسپێت، ڕیشەی ڕاستودروستانیش نالەقێت.

La maldad no brinda seguridad, pero los que viven en justicia tienen sus raíces profundas y no serán removidos.

4 ئافرەتی خانەدان تاجی سەری مێردەکەیەتی، بەڵام ئافرەتی شەرمەزار وەک کلۆرییە لەناو ئێسقانەکانی.

Una buena esposa es corona para su esposo, pero la mujer que trae vergüenza es como descomposición en sus huesos.

5 پلانی ڕاستودروستان دادپەروەرییە، بەڵام ڕاوێژی بەدکاران هەڵخەڵەتێنەرە.

Las personas que hacen el bien, hacen planes justos, pero el consejo de los malvados es engañoso.

6 قسەی بەدکاران بۆسەی خوێنڕشتنە، دەمی سەرڕاستان فریایان دەکەوێت.

Las palabras de los malvados son como una emboscada con violencia, pero las palabras de las personas honestas los salvarán.

7 بەدکاران وەردەگەڕێنەوە و نامێنن، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان دەچەسپێت.

Los malvados son destriudos y olvidados. Pero la familia de los que hacen el bien permanece firme.

8 مرۆڤ بەپێی وریاییەکەی ستایش دەکرێت، بەڵام ئەوەی دڵخراپە ڕیسوا دەبێت.

Las personas son estimadas cuando hablan con sensatez, pero los que tienen mentes perversas son aborrecidos.

9 باشترە ساکار بیت و خزمەتکارت هەبێت لەوەی خۆت گەورە دەربخەیت بەڵام نانت نەبێت.

Mejor es ser humilde y trabajar para ti mismo, que ser un hombre jactancioso y no tener nada para comer.

10 کەسی ڕاستودروست بایەخ بە ئاژەڵەکەی دەدات، بەڵام بەزەیی بەدکاران دڵڕەقییە.

Los justos cuidan de sus animales, pero el cuidado de los malvados es crueldad.

11 ئەوەی ئیش لە زەوی خۆیدا بکات، تێر نان دەبێت، بەڵام ئەوەی دوای هیچوپووچی بکەوێت، تێنەگەیشتووە.

Si cultivas la tierra, tendrás abundancia de dinero, pero si vas detrás de cosas inútiles, eres un tonto.

12 بەدکار حەز لە قازانجی خراپەکاران دەکات، ڕیشەی ڕاستودروستان بەروبووم دەدات.

Las personas malvadas buscan el grano robado, pero las personas justas lo producen ellas mismas.

13 خراپەکار دەکەوێتە تەڵەی زمانە یاخییەکەی، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە تەنگانە دەرباز دەبێت.

Los malvados quedan atrapados por sus propias palabras pecaminosas, pero las personas que hacen el bien se libran de los problemas.

14 مرۆڤ لە بەروبوومی دەمی تێر چاکە دەبێت، پاداشتی ماندووبوونی دەستەکانی وەردەگرێتەوە.

Tus palabras te traerán recompensa, y tu trabajo regresará a bendecirte.

15 ڕێگای گێل لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام دانا گوێگری ئامۆژگارییە.

Los necios creen que van por el camino correcto, pero si eres sabio escucharás el consejo.

16 گێل دەستبەجێ تووڕەیی دەردەبڕێت، بەڵام داپۆشەری سووکایەتی ژیرە.

Los necios se enojan con facilidad; pero si eres prudente, ignorarás los insultos.

17 ئەو شایەتەی کە بە ڕاستگۆیی دەدوێت، ڕاستودروستی ڕادەگەیەنێت، بەڵام شایەتی ناڕاست درۆ دەکات.

Quien dice la verdad es honesto, pero un testigo falso dirá mentiras.

18 قسەی هەڵەشانە وەک زەبری شمشێرە، بەڵام زمانی دانایان چاکبوونەوەیە.

Las palabras apresuradas pueden ser tan cortantes como un cuchillo, pero las palabras de los sabios traen sanidad.

19 لێوی ڕاستگۆ هەتاهەتایە دەچەسپێت، بەڵام زمانی درۆ هەتا چاوتروکانێکە.

Las palabras de verdad duran para siempre, pero las mentiras se olvidan pronto.

20 ساختە لە دڵی ئەوانەیە کە پیلانی خراپە دەنێنەوە، بەڵام دڵخۆشی بۆ ڕاوێژکارانی ئاشتییە.

En la mente de los que maquinan maldad solo hay engaño; pero los que piensan en hacer el bien viven con alegría.

21 کەسی ڕاستودروست تووشی هیچ ناخۆشییەک نابێت، بەڵام بەدکاران پڕ دەبن لە خراپە.

A los que hacen el bien no les pasara ningún mal, pero los malvados están llenos de problemas.

22 قێزی یەزدان لە لێوی درۆیە، بەڵام ئەوانەی بە ڕاستگۆیی کار دەکەن جێی ڕەزامەندی ئەون.

El Señor aborrece a los mentirosos, pero se alegra con los fieles.

23 مرۆڤی ژیر زانیارییەکەی دەپارێزێت، دڵی گێلەکانیش گێلایەتی دەردەبڕێت.

Si eres prudente, no presumes de tu conocimiento; pero los tontos anuncian su estupidez.

24 دەستی تێکۆشەر فەرمانڕەوایەتی دەکات، بەڵام دەستی تەمبەڵ لەژێر بێگاریدا دەبێت.

El trabajo duro aporta liderazgo, pero la pereza trae esclavitud.

25 نیگەرانی لە دڵی مرۆڤدا دەیچەمێنێتەوە، بەڵام قسەی خۆش شادمانی دەکات.

Si vives con ansiedad, te sentirás sobrecargado; pero una palabra de aliento te reconfortará.

26 کەسی ڕاستودروست ڕاوێژی چاک دەداتە هاوڕێکەی، بەڵام ڕێگای خراپەکاران گومڕایان دەکات.

Las personas que hacen el bien cuidan de sus amigos, pero la forma en que viven los malvados lleva a sus amigos a la perdición.

27 مرۆڤی تەمبەڵ نێچیری خۆی ناگرێت، بەڵام مرۆڤی تێکۆشەر نرخی سامانەکەی دەدات.

Los perezosos no atrapan su presa, pero si trabajas duro te volverás rico.

28 لە ڕێچکەی ڕاستودروستی ژیان هەیە، ڕێگای ڕێڕەوەکانی بەرەو نەمرییە.

El camino de los justos lleva a la vida, nunca te conducirá a la muerte.