پەندەکانی سلێمان 12

1 ئەوەی حەز لە تەمبێکردن بکات حەز لە زانیاری دەکات، بەڵام ئەوەی ڕقی لە سەرزەنشت بێت دەبەنگە.

Qui aime la réprimande aime la science; mais qui hait les remontrances est un sot.

2 پیاوچاک ڕەزامەندی یەزدان بەدەستدەهێنێت، بەڵام کەسی تەڵەکەباز تاوانبار دەکرێت.

L’Homme bon s’attire la bienveillance de l’Eternel, l’homme artificieux sa réprobation:

3 مرۆڤ بە بەدکاری ناچەسپێت، ڕیشەی ڕاستودروستانیش نالەقێت.

On ne se maintient pas par l’iniquité; mais les justes jettent des racines inébranlables.

4 ئافرەتی خانەدان تاجی سەری مێردەکەیەتی، بەڵام ئافرەتی شەرمەزار وەک کلۆرییە لەناو ئێسقانەکانی.

Une femme vertueuse est la couronne de son époux; une dévergondée, c’est la carie dans ses os.

5 پلانی ڕاستودروستان دادپەروەرییە، بەڵام ڕاوێژی بەدکاران هەڵخەڵەتێنەرە.

Les justes ne rêvent que justice, les méchants ne combinent que tromperies.

6 قسەی بەدکاران بۆسەی خوێنڕشتنە، دەمی سەرڕاستان فریایان دەکەوێت.

Les méchants ne parlent que de dresser des embûches meurtrières; mais la bouche des justes ne s’applique qu’à sauver.

7 بەدکاران وەردەگەڕێنەوە و نامێنن، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان دەچەسپێت.

Une secousse, et les méchants ne sont plus! Mais la demeure des justes est stable.

8 مرۆڤ بەپێی وریاییەکەی ستایش دەکرێت، بەڵام ئەوەی دڵخراپە ڕیسوا دەبێت.

En proportion de son intelligence, l’homme mérite des éloges; mais les cœurs obliques sont un objet de mépris.

9 باشترە ساکار بیت و خزمەتکارت هەبێت لەوەی خۆت گەورە دەربخەیت بەڵام نانت نەبێت.

Mieux vaut être dédaigné et posséder un esclave, que de faire le grand et manquer de pain.

10 کەسی ڕاستودروست بایەخ بە ئاژەڵەکەی دەدات، بەڵام بەزەیی بەدکاران دڵڕەقییە.

Le juste a le souci du bien-être de ses bêtes; mais les entrailles des méchants ne connaissent pas la pitié.

11 ئەوەی ئیش لە زەوی خۆیدا بکات، تێر نان دەبێت، بەڵام ئەوەی دوای هیچوپووچی بکەوێت، تێنەگەیشتووە.

Celui qui cultive sa terre a du pain à satiété; celui qui poursuit des frivolités manque de sens.

12 بەدکار حەز لە قازانجی خراپەکاران دەکات، ڕیشەی ڕاستودروستان بەروبووم دەدات.

L’Impie convoite ce qui devient un piège pour les méchants; mais la racine des justes est généreuse en fruits.

13 خراپەکار دەکەوێتە تەڵەی زمانە یاخییەکەی، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە تەنگانە دەرباز دەبێت.

Les lèvres criminelles constituent un piège funeste; mais le juste échappe à la peine.

14 مرۆڤ لە بەروبوومی دەمی تێر چاکە دەبێت، پاداشتی ماندووبوونی دەستەکانی وەردەگرێتەوە.

L’Homme doit à l’usage de la parole le bien dont il jouit; on paie à chacun le prix de ses œuvres.

15 ڕێگای گێل لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام دانا گوێگری ئامۆژگارییە.

La voie de l’insensé paraît droite à ses yeux; mais écouter des conseils, c’est être sage.

16 گێل دەستبەجێ تووڕەیی دەردەبڕێت، بەڵام داپۆشەری سووکایەتی ژیرە.

Le sot, sur l’heure, manifeste son dépit; un habile homme sait dévorer un affront.

17 ئەو شایەتەی کە بە ڕاستگۆیی دەدوێت، ڕاستودروستی ڕادەگەیەنێت، بەڵام شایەتی ناڕاست درۆ دەکات.

Celui qui est épris de loyauté expose fidèlement les faits; le témoin mensonger les dénature.

18 قسەی هەڵەشانە وەک زەبری شمشێرە، بەڵام زمانی دانایان چاکبوونەوەیە.

Il en est dont la parole blesse comme des coups d’épée, mais, le langage des sages est un baume bienfaisant.

19 لێوی ڕاستگۆ هەتاهەتایە دەچەسپێت، بەڵام زمانی درۆ هەتا چاوتروکانێکە.

La vérité est éternelle; le mensonge dure un clin d’œil.

20 ساختە لە دڵی ئەوانەیە کە پیلانی خراپە دەنێنەوە، بەڵام دڵخۆشی بۆ ڕاوێژکارانی ئاشتییە.

Dans le cœur de ceux qui méditent le mal s’il n’y a que perfidie; chez ceux qui donnent des conseils salutaires, il n’y a que joie.

21 کەسی ڕاستودروست تووشی هیچ ناخۆشییەک نابێت، بەڵام بەدکاران پڕ دەبن لە خراپە.

Aucune calamité ne surprend le juste; mais les méchants sont accablés de maux.

22 قێزی یەزدان لە لێوی درۆیە، بەڵام ئەوانەی بە ڕاستگۆیی کار دەکەن جێی ڕەزامەندی ئەون.

L’Eternel a horreur des lèvres mensongères; mais il aime ceux qui agissent avec loyauté.

23 مرۆڤی ژیر زانیارییەکەی دەپارێزێت، دڵی گێلەکانیش گێلایەتی دەردەبڕێت.

Un homme avisé ne fait pas montre de son savoir; les esprits sots crient leur sottise.

24 دەستی تێکۆشەر فەرمانڕەوایەتی دەکات، بەڵام دەستی تەمبەڵ لەژێر بێگاریدا دەبێت.

La main diligente assure le pouvoir; la main négligente paie tribut.

25 نیگەرانی لە دڵی مرۆڤدا دەیچەمێنێتەوە، بەڵام قسەی خۆش شادمانی دەکات.

Le souci abat le cœur de l’homme; mais une bonne parole y ramène la joie.

26 کەسی ڕاستودروست ڕاوێژی چاک دەداتە هاوڕێکەی، بەڵام ڕێگای خراپەکاران گومڕایان دەکات.

Supérieur à tous est le juste; les méchants suivent un chemin qui les égare.

27 مرۆڤی تەمبەڵ نێچیری خۆی ناگرێت، بەڵام مرۆڤی تێکۆشەر نرخی سامانەکەی دەدات.

La paresse évite de mettre son gibier sur le feu; mais l’activité est un trésor précieux pour l’homme.

28 لە ڕێچکەی ڕاستودروستی ژیان هەیە، ڕێگای ڕێڕەوەکانی بەرەو نەمرییە.

Sur le chemin de la vertu se trouve la vie, et son sentier aboutit à l’immortalité.