مەرقۆس 7

1 فەریسی و هەندێک لە مامۆستایانی تەورات کە لە ئۆرشەلیمەوە هاتبوون لەلای عیسا کۆبوونەوە.

One day the Pharisees and some of the teachers of the Law who had come from Jerusalem gathered round Jesus.

2 بینییان هەندێک لە قوتابییەکانی بە دەستی پیس نان دەخۆن، واتە بێ دەست شوشتن،

They had noticed that some of his disciples ate their food with their hands “defiled,” by which they meant unwashed.

3 چونکە فەریسی و هەموو جولەکەکان نان ناخۆن ئەگەر بە باشی دەستیان نەشۆن، لەبەر ئەوەی پەیوەست بوون بە نەریتی پیرانەوە،

(For the Pharisees, and indeed all strict Jews, will not eat without first scrupulously washing their hands, holding in this to the traditions of their ancestors.

4 هەروەها کاتێک لە بازاڕ دێنەوە نان ناخۆن هەتا خۆیان نەشۆن. زۆر دابونەریتی دیکەش هەیە کە جێبەجێی دەکەن، وەکو شوشتنی کاسە و چاپەست و دۆلکەی مس.

When they come from market, they will not eat without first sprinkling themselves; and there are many other customs which they have inherited and hold to, such as the ceremonial washing of cups, and jugs, and copper pans).

5 فەریسی و مامۆستایانی تەوراتیش لە عیسایان پرسی: «بۆچی قوتابییەکانت لەسەر نەریتی پیران ناڕۆن و بە دەستی پیس نان دەخۆن؟»

So the Pharisees and the teachers of the Law asked Jesus this question – ‘How is it that your disciples do not follow the traditions of our ancestors, but eat their food with defiled hands?’

6 ئەویش پێی فەرموون: «ئیشایای پێغەمبەر سەبارەت بە ئێوەی دووڕوو پێشبینی باشی کردووە، وەک نووسراوە: «[ئەم گەلە هەر بە دەم ڕێزم لێ دەگرن، بەڵام دڵیان لێم دوورە.

His answer was, ‘It was well said by Isaiah when he prophesied about you hypocrites in the words – “This is a people who honour me with their lips, while their hearts are far removed from me;

7 بەخۆڕایی دەمپەرستن، تەنها ڕاسپاردەی مرۆڤانە فێری خەڵک دەکەن.]

but vainly do they worship me, For they teach but human precepts.”

8 ئێوە ڕاسپاردەی خوداتان پشتگوێ خستووە و دەستتان بە نەریتی مرۆڤەوە گرتووە.»

You neglect God’s commandments and hold to human traditions.

9 دیسان پێی فەرموون: «باش ڕاسپاردەی خودا ڕەت دەکەنەوە، بۆ ئەوەی پارێزگاری لە نەریتی خۆتان بکەن.

Wisely do you set aside God’s commandments,’ he exclaimed, ‘to keep your own traditions!

10 ئەوەتا موسا گوتوویەتی: [ڕێزی دایک و باوکتان بگرن]، [ئەوەی نەفرەت لە دایکی یان باوکی بکات، دەبێت بکوژرێت.]

For while Moses said “Honour your father and your mother,” and “Let anyone who abuses their father or mother suffer death,”

11 بەڵام ئێوە دەڵێن:”ئەگەر یەکێک بە دایک یان باوکی بڵێت: ئەوەی لە منەوە سوودت لێی وەردەگرت، دەیکەمە قوربانی،“کە دیارییە بۆ خودا،

you say “If a person says to their father or mother ‘Whatever of mine might have been of service to you is Corban’” (which means “Set apart for God”) –

12 ئیتر نایەڵن هیچ شتێک بۆ دایک یان باوکی بکات.

why, then you do not allow them to do anything further for their father or mother!

13 بەو نەریتەتان کە لە یەکتری وەردەگرن، دەسەڵاتی ڕاسپاردەی خودا ڕەت دەکەنەوە. زۆر شتی دیکەی وەک ئەمە دەکەن.»

In this way you nullify the words of God by your traditions, which you hand down; and you do many similar things.’

14 دیسان عیسا خەڵکەکەی بانگکرد و پێی فەرموون: «هەموو گوێم لێ بگرن و تێبگەن.

Then Jesus called the people to him again, and said, ‘Listen to me, all of you, and mark my words.

15 شت نییە لە دەرەوەی مرۆڤەوە بێتە ناوی و گڵاوی بکات. بەڵام ئەوەی لە مرۆڤەوە دێتە دەرەوە، ئەوە مرۆڤ گڵاو دەکات.

There is nothing external to a person, which by going into them can defile them; but the things that come out of a person are the things that defile them.’

16 ئەوەی گوێی هەیە بۆ بیستن با گوێ بگرێت. »

17 کاتێک خەڵکەکەی بەجێهێشت و هاتە ماڵەوە، قوتابییەکانی بۆ نموونەکە پرسیاریان لێکرد.

When Jesus went indoors, away from the crowd, his disciples began questioning him about this saying.

18 پێی فەرموون: «ئایا ئێوەش تێنەگەیشتوون؟ ئایا تێناگەن کە هەرچی لە دەرەوەی مرۆڤەوە دێتە ناویەوە ناتوانێت گڵاوی بکات؟

‘What, do even you understand so little?’ exclaimed Jesus. ‘Don’t you see that there is nothing external to a person, which by going into a person, can defile them,

19 چونکە ناچێتە دڵییەوە، بەڵکو سکی، پاشان دەچێتە دەرەوەی جەستەی.» بەمەش ڕایگەیاند کە هەموو خواردنێک پاکە.

because it does not pass into his heart, but into his stomach, and is afterwards got rid of?’ – in saying this Jesus pronounced all food clean.

20 ئینجا فەرمووی: «ئەوەی لە مرۆڤ دەردەچێت، ئەوەیە مرۆڤ گڵاو دەکات،

‘It is what comes out from a person,’ he added, ‘that defiles them,

21 چونکە لە ناوەوە، لە دڵی مرۆڤەوە، بیری خراپ دەردەچێت: بەدڕەوشتی، دزی، کوشتن،

for it is from within, out of the hearts of people, that there come evil thoughts – sexual immorality, theft, murder, adultery,

22 داوێنپیسی، چاوچنۆکی، خراپەکاری، هەڵخەڵەتاندن، بەڕەڵایی، چاوپیسی، کفر، لووتبەرزی، گێلی.

greed, wickedness, deceit, indecency, envy, slander, haughtiness, folly;

23 هەموو ئەم خراپانە لە ناخی مرۆڤەوە دەردەچن و گڵاوی دەکەن.»

all these wicked things come from within, and do defile a person.’

24 عیسا ئەوێی بەجێهێشت و چوو بۆ هەرێمی سور. چووە ماڵێک و نەیویست کەس بزانێت، بەڵام نەیتوانی خۆی بشارێتەوە.

On leaving that place, Jesus went to the district of Tyre and Sidon. He went into a house, and did not wish anyone to know it, but could not escape notice.

25 لەبەر ئەوەی ژنێک کچەکەی ڕۆحی پیسی تێدابوو، کاتێک هەواڵی ئەوی بیست یەکسەر هات و لەبەرپێی کەوت.

For a woman, whose little daughter had a foul spirit in her, heard of him immediately, and came and threw herself at his feet –

26 ژنەکەش یۆنانی بوو، لە ڕەگەزی فینیکیای سوریا بوو، داوای لێکرد ڕۆحە پیسەکە لە کچەکەی دەربکات.

the woman was a foreigner, from Syrian Phoenicia – and she begged him to drive the demon out of her daughter.

27 ئەویش پێی فەرموو: «جارێ با منداڵان تێر بن، چونکە ناشێت نانی منداڵان ببڕدرێت و فڕێبدرێت بۆ سەگ.»

‘Let the children be satisfied first,’ answered Jesus. ‘For it is not fair to take the children’s food, and throw it to dogs.’

28 بەڵام ژنەکە وەڵامی دایەوە: «گەورەم! سەگیش لەژێر خواندا لە پاشماوەی منداڵان دەخوات.»

‘Yes, Master,’ she replied. ‘Even the dogs under the table do feed on the children’s crumbs.’

29 پێی فەرموو: «لەبەر ئەم قسەیە، بڕۆ، ڕۆحە پیسەکە لە کچەکەت دەرچوو.»

‘For saying that,’ he answered, ‘you may go. The demon has gone out of your daughter.’

30 کاتێک ژنەکە گەڕایەوە ماڵەوە، بینی منداڵەکە لەسەر جێگاکەی پاڵکەوتووە و ڕۆحە پیسەکەی لێ دەرچووبوو.

The woman went home, and found the child lying on her bed, and the demon gone.

31 ئینجا عیسا هەرێمی سوری بەجێهێشت و بە سەیدادا بەرەو دەریاچەی جەلیل هات، بە هەرێمی دە شارەکەدا.

On returning from the district of Tyre, Jesus went, by way of Sidon, to the Sea of Galilee, across the district of the Ten Towns.

32 کەڕێکی لاڵەپەتەیان بۆ هێنا و لێی پاڕانەوە دەستی لەسەر دابنێت.

Some people brought to him a man who was deaf and almost dumb, and they begged Jesus to place his hand on him.

33 عیسا بردییە لایەکەوە، دوور لە خەڵکەکە، پەنجەکانی خستە ناو گوێی کابراوە و تفی دا بە دەستی خۆی و پاشان دەستی لە زمانی دا.

Jesus took him aside from the crowd quietly, put his fingers into the man’s ears, and touched his tongue with saliva.

34 چاوی بەرەو ئاسمان هەڵبڕی و لە ناخەوە ئاهێکی هەڵکێشا و پێی فەرموو: «ئێففەسا!» واتە بکرێوە.

Then, looking up to heaven, he sighed, and said to the man, ‘Ephphatha!’ which means “Be opened.”

35 دەستبەجێ گوێیەکانی کرانەوە و گرێی زمانی شلبووەوە و بە ڕەوانی قسەی کرد.

The man’s ears were opened, the string of his tongue was freed, and he began to talk plainly.

36 ئینجا ڕایسپاردن بە کەس نەڵێن، بەڵام چەند ڕایدەسپاردن ئەوان زیاتر بڵاویان دەکردەوە.

Jesus insisted on their not telling anyone; but the more he insisted, the more perseveringly they made it known,

37 زۆر سەرسام بوون و دەیانگوت: «هەموو شتێکی بە باشی کردووە! وا دەکات کەڕ ببیستێت و لاڵ قسە بکات.»

and a profound impression was made on the people. ‘He has done everything well!’ they exclaimed. ‘He makes even the deaf hear and the dumb speak!’

The Prophet Isaiah