دەرچوون 21

1 «ئەمانەش ئەو یاسایانەیە کە لەبەردەمیان دایدەنێیت:

你要在眾人前立定這些法度：

2 «ئەگەر کۆیلەیەکی عیبرانیتان کڕی ئەوا شەش ساڵ خزمەت دەکات و ساڵی حەوتەم بەخۆڕایی ئازاد دەبێت.

假使你買了一個希伯來人作奴隸，他只勞作六年，第七年應自由離去，無須贖金。

3 ئەگەر بە تەنها هاتبوو ئەوا بە تەنها ئازاد دەبێت، بەڵام ئەگەر مێردی ژنێک بوو ئەوا ژنەکەشی لەگەڵی ئازاد دەبێت.

他若單身而來，也應單身而去；他若娶了妻子而來的，也應讓他的妻子與他同去。

4 ئەگەر گەورەکەی ژنێکی پێدابێت و ژنەکە کوڕ یان کچی بۆی بووبێت، ئەوا ژن و منداڵەکان بۆ گەورەکەی دەبن و ئەو بە تەنها ئازاد دەبێت.

若主人給他娶了妻子，妻子也生了子女，妻子和子女都應歸於主人，他仍要單身離去。

5 «بەڵام ئەگەر کۆیلەکە بە ڕاستی بڵێت:”گەورەکەم و ژنەکەم و منداڵەکانم خۆشدەوێت و ئازاد نابم،“

若是那奴隸聲明說：我愛我的主人和妻子子女，我不願離去作自由人。

6 ئەوا گەورەکەی پێویستە بیباتە پێش خودا. ئینجا نزیکی دەکاتەوە لە دەرگاکە یان لەلایەکی چوارچێوەی دەرگاکە، گەورەکەی بە درێشە گوێی کون دەکات، ئەویش هەتاهەتایە خزمەتی دەکات.

他的主人應領他到天主前，然後領他到門口或門框前，用錐子穿透他的耳朵，如此他可常久服侍主人。

7 «ئەگەر پیاوێک کچەکەی خۆی فرۆشت وەک کۆیلە، ئەوا وەک پیاوێکی کۆیلە ئازاد نابێت.

假使有人將女兒賣作婢女，她不可像男僕那樣離去。

8 ئەگەر کچەکە نەبێتە جێی ڕەزامەندی گەورەکەی، کە نیشانی کردووە بۆ خۆی، ئەوا دەبێت ڕێ بە کچەکە بدات بکڕدرێتەوە. ئیتر مافی فرۆشتنی نییە بە خەڵکێکی بێگانە، چونکە لەگەڵ کچەکە بێوەفا بووە.

若主人已定她為自己的妻子，以後又厭惡了她，應許她贖身，但因主人對她失了信，不能把她賣給外方人民。

9 ئەگەر کچەکەی نیشان کرد بۆ کوڕەکەی ئەوا پێویستە وەک کچی خۆی هەڵسوکەوتی لەگەڵ بکات.

若主人定了她作自己兒子的妻子，就應以待女兒的法律待她。

10 ئەگەر ژنێکی دیکەی هێنا، ئەوا پێویستە خواردن و بەرگ و جووتبوونی لەگەڵ ئەو کەم نەکاتەوە.

若主人為自己另娶了一個，對前妻的飲食、衣服與合歡之誼，不可減少。

11 ئەگەر یەکێک لەو سێیانەی بۆ نەکرد، ئەوا کەنیزەکە بەخۆڕایی ئازاد دەبێت.

若對她不實行這三條，她可以離去，無贖金或代價。殺人或傷人的賠償法

12 «ئەوەی لە کەسێک بدات و بمرێت، ئەوا دەبێت بکوژرێت.

凡打人至死的，應受死刑。

13 بەڵام ئەوەی مەبەستی نەبوو، بەڵکو خودا هێشتی ڕوو بدات، ئەوا من شوێنێکت بۆ دیاری دەکەم هەتا هەڵبێت بۆ ئەوێ.

但若不是有意殺人，而是天主許他的手行的，我給你指定一個他可以逃避的地方。

14 بەڵام ئەگەر یەکێک فێڵ لە برادەرەکەی بکات و بە ئەنقەست بیکوژێت، ئەوا لەلای قوربانگاکەمەوە دەیبەیت بۆ کوشتن.

假使有人向人行兇，蓄意謀殺，應將他由我的祭壇前抓來處死。

15 «ئەوەی لە دایک و باوکی بدات، ئەوا دەبێت بکوژرێت.

凡打父親或母親的，應受死刑。

16 «ئەوەی کەسێک بڕفێنێت و بیفرۆشێت یان لەلای بیبیننەوە، ئەوا دەبێت بکوژرێت.

凡拐帶人口的，無論已將人賣了，或者還在他手中，都應受死刑。

17 «ئەوەی نەفرەت لە باوکی یان دایکی بکات، دەبێت بکوژرێت.

凡咒罵父親或母親的，應受死刑。

18 «کاتێک دوو پیاو ناکۆکییان دەبێت و یەکێکیان بە بەرد یان بە مست لە برادەرەکەی بدات و نەمرد بەڵکو لە جێگا کەوت،

假使兩人吵架，一人用石頭或鋤頭打了另一人，被打的人未死，卻應臥床休養，

19 ئەگەر هەستایەوە و لە دەرەوە بە گۆچانەکەی ڕۆیشت، ئەوا ئەوەی لێیداوە بێتاوان دەبێت، تەنها قەرەبووی ئەو کاتەی بۆ بکاتەوە و خەرجی چارەسەرییەکەی بدات، هەتا بە تەواوی چاک دەبێتەوە.

他以後若能起床，能扶杖出外，打他的人，可免處分，但應賠償他失業的損失，把他完成醫好。

20 «ئەگەر کەسێک بە دار لە کۆیلەکەی یان کارەکەرەکەی بدات و لەژێر دەستیدا بمرێت، ئەوا سزا دەدرێت،

假使有人用棍杖打奴僕或婢女被打死在他手中，必受嚴罰。

21 بەڵام ئەگەر لەدوای ڕۆژێک یان دووان چاک بووەوە، ئەوا سزا نادرێت، چونکە موڵکی خۆیەتی.

但若奴婢還活了一兩天，便不受處分，因為他是用銀錢買來的。

22 «ئەگەر چەند پیاوێک شەڕیان کرد و بە ڕێککەوت لە ژنێکی سکپڕیان دا و بەهۆیەوە منداڵەکەی پێش کاتی خۆی لەدایک بوو، بەڵام زیانی کوشندەی نەبوو، ئەوا بێگومان بەگوێرەی دادگا سزای ماددی دەدرێن، بەپێی ئەوەی مێردی ژنەکە لەسەریان دادەنێت.

假使人們打假，撞傷了孕婦，以致流產，但沒有別的損害，傷人者為這罪應按女人的丈夫所提出的，判官所斷定的，繳納罰款。

23 بەڵام ئەگەر زیانی کوشندەی هەبێت، ئەوا گیان لە جێی گیان دەبێت،

若有損害，就應以命償命，

24 چاو بە چاو، ددان بە ددان، دەست بە دەست، پێ بە پێ،

以眼還眼，以牙還牙，以手還手，以腳還腳，

25 سووتان لە جێی سووتان، برین لە جێی برین و لێدان لە جێی لێدان.

以烙還烙，以傷還傷，以疤還疤。

26 «کاتێک یەکێک لە چاوی کۆیلەکەی یان چاوی کارەکەرەکەی دا و کوێری کرد، ئەوا ئازادی دەکات لە جیاتی چاوی.

假使有人打壞奴僕或婢女的一隻眼睛，為了他的眼睛應讓他自由離去。

27 ئەگەر ددانی کۆیلەکەی یان کارەکەرەکەی کەوت، ئەوا ئازادی دەکات لە جیاتی ددانی.

若有人打掉奴隸或婢女的一隻牙，為了他的牙應讓他自由離去。牲畜傷人賠償法

28 «ئەگەر گایەک قۆچی لە پیاوێک یان لە ژنێک دا و مرد، ئەوا گایەکە بەردباران دەکرێت و گۆشتەکەشی ناخورێت، بەڵام خاوەنی گایەکە بێتاوان دەبێت.

牛無論牴死男或女，應用石頭砸死這牛，並且不許吃牠的肉，牛主不受懲罰。

29 بەڵام ئەگەر گایەکە پێشتر قۆچوەشێن بێت، خاوەنەکەی ئاگادار کرابێتەوە بەڵام لە پشتیرەکە بەندی نەکردبێت، پیاوێک یان ژنێکی کوشت، ئەوا گایەکە بەردباران دەکرێت و خاوەنەکەشی دەکوژرێت.

但若這隻牛以前牴過人，牛主也受過警告，而仍不加防範，這牛無論牴死男女，牛應砸死，牛主也應受死刑。

30 ئەگەر نرخ بخرێتە سەری، ئەوا بۆ کڕینەوەی ژیانی خۆی هەرچی بکەوێتە سەر دەبێت بیدات.

若是給他提出了贖價，他應照所提出的一切數目繳納贖命罰金。

31 ئەگەر قۆچ لە کوڕێک یان لە کچێک بدات، ئەوا هەمان ئەو حوکمەی لەسەر جێبەجێ دەکرێت.

牛若牴死了男女兒童，也應照這法律處理。

32 ئەگەر گایەکە قۆچ لە کۆیلەیەک یان کارەکەرێک بدات، ئەوا گەورەکەی سی شاقل زیو دەدات و گایەکەش بەردباران دەکرێت.

牛若牴死了一個奴僕或婢女，應給僕婢的主人三十銀「協刻耳，」牛應砸死。傷害牲畜賠償法

33 «کاتێک کەسێک سەری بیرێک دەکاتەوە یان بیرێک لێدەدات و سەرەکەی دانەپۆشێت، گایەک یان گوێدرێژێک بکەوێتە ناوی،

假使有人敞著旱井，或挖掘旱井時，不加掩蓋，無論牛或驢陷在裏面，

34 ئەوا خاوەن بیرەکە قەرەبوو دەداتەوە و زیو دەداتە خاوەنەکەی، ئاژەڵە مردارەوەبووەکەش یان تۆپیوەکە بۆ ئەو دەبێت.

井主應賠償，應給牛主銀錢，死的牲畜歸自己。

35 «ئەگەر گای کەسێک لە گای برادەرەکەی دا و کوشتی، ئەوا گایە زیندووەکە دەفرۆشن و نرخەکەی بەش دەکەن، هەروەها گایە مردارەوەبووەکەش دابەش دەکەن.

假使一人的牛牴死別人的牛，應把活牛賣了，銀錢平分，死牛也平分。

36 ئەگەر زانراش کە گایەکە پێشتر قۆچوەشێن بووە و خاوەنەکەی لە پشتیرەکە بەندی نەکردووە، ئەوا خاوەن گا قۆچوەشێنەکە دەبێت گایەک لە جێی گایەک بدات و تەنها گایە مردارەوەبووەکەش وەربگرێت.

但若查明這隻牛從前牴死過牛，牛主又不加以防範，牛主應該賠償，以牛還牛，死牛歸自己。偷竊賠償法