دووەم پاشایان 23

1 ئینجا پاشا ناردی و هەموو پیرانی یەهودا و ئۆرشەلیمی کۆکردەوە.

O rei enviou, e eles reuniram a ele todos os anciãos de Judá e de Jerusalém.

2 لەگەڵ هەموو گەلی یەهودا و دانیشتووانی ئۆرشەلیم، کاهین و پێغەمبەرەکان و هەموو گەل لە گەورەوە هەتا بچووک چوونە پەرستگای یەزدان. لەبەردەمیان تەواوی وشەکانی پەڕتووکی پەیمانی خوێندەوە، ئەوەی لە پەرستگای یەزدان دۆزرایەوە.

O rei subiu à casa de Javé, e com ele todos os homens de Judá e todos os habitantes de Jerusalém - com os sacerdotes, os profetas e todo o povo, tanto pequeno como grande; e leu em suas audiências todas as palavras do livro do pacto que foi encontrado na casa de Javé.

3 پاشا لەلای کۆڵەکەکە ڕاوەستا و لەبەردەم یەزدان پەیمانی دا کە دوای یەزدان بکەوێت و بە هەموو دڵ و گیانییەوە فەرمان و یاسا و فەرزەکانی بەجێبهێنێت، بۆ ئەوەی وشەکانی ئەم پەیمانەی لەم پەڕتووکەدا نووسراوە پەیڕەو بکرێت، هەموو گەلیش پابەندی پەیمانەکە بوون.

O rei ficou ao lado da coluna e fez um pacto perante Iavé para caminhar depois de Iavé e guardar seus mandamentos, seus testemunhos e seus estatutos com todo o seu coração e toda a sua alma, para confirmar as palavras deste pacto que foram escritas neste livro; e todo o povo concordou com o pacto.

4 ئینجا پاشا فەرمانی دا بە حیلقیای سەرۆک کاهین و کاهینەکانی کۆمەڵی دووەم و دەرگاوانەکان کە هەموو ئەو قاپوقاچاغانەی بۆ بەعل و ئەشێرا و هەموو هێزەکانی ئاسمان دروستکراون، لە پەرستگای یەزدان ببەنە دەرەوە و لە دەرەوەی ئۆرشەلیم لە کێڵگەکانی دۆڵی قدرۆن بیانسووتێنن و خۆڵەمێشەکەشی ببەنە بێت‌ئێل.

O rei ordenou a Hilquias, o sumo sacerdote, e aos sacerdotes da segunda ordem, e aos guardas do umbral, que tirassem do templo de Javé todos os vasos que foram feitos para Baal, para o Asherah, e para todo o exército do céu; e ele os queimou fora de Jerusalém nos campos do Cedron, e levou suas cinzas para Betel.

5 کاهینە بتپەرستەکانیشی نەهێشت کە پاشاکانی یەهودا دایاننابوون تاکو لە نزرگەکانی سەر بەرزایی و لە شارۆچکەکانی یەهودا و دەوروبەری ئۆرشەلیم بخوور بسووتێنن، ئەوانەی بۆ بەعل و خۆر و مانگ و کەلووەکان و هەموو ئەستێرەکانی ئاسمان بخووریان دەسووتاند.

Ele se livrou dos sacerdotes idólatras que os reis de Judá tinham ordenado para queimar incenso nos lugares altos das cidades de Judá e nos lugares ao redor de Jerusalém; aqueles que também queimavam incenso para Baal, para o sol, para a lua, para os planetas, e para todo o exército do céu.

6 ئەو ستوونە ئەشێرایەشی لە پەرستگای یەزدانەوە بردە دۆڵی قدرۆن لە دەرەوەی ئۆرشەلیم و لەوێ سووتاندی، کوتای هەتا بووە خۆڵ، خۆڵەکەشی بەسەر گۆڕی مردووانی خەڵکەکە بە با کرد.

Ele trouxe o Asherah da casa de Iavé, fora de Jerusalém, para o riacho Kidron, e o queimou no riacho Kidron, e o espancou até o pó, e lançou seu pó sobre os túmulos do povo comum.

7 ماڵی پیاوە لەشفرۆشەکانیشی ڕووخاند کە لەناو پەرستگای یەزدان بوون، ئەوەی کە ژنان لەوێ پەردەیان بۆ بتە ئەشێراکە دەچنی.

Ele quebrou as casas das prostitutas do santuário masculino que estavam na casa de Yahweh, onde as mulheres teceram enforcamentos para o Asherah.

8 یۆشیا هەموو کاهینەکانی لە شارۆچکەکانی یەهوداوە هێنا و ئەو نزرگانەی سەر بەرزایی گڵاوکرد کە کاهینەکان لەوێ بخووریان دەسووتاند، لە گەڤەعەوە هەتا بیری شابەع. نزرگەکانی دەروازەکانیشی ڕووخاند، ئەوەی لە بەردەم دەروازەی یەشوعی فەرمانڕەوای شارەکە بوو کە دەکەوتە لای چەپی دەروازەی شارەکە.

Ele trouxe todos os sacerdotes para fora das cidades de Judá, e sujou os altos lugares onde os sacerdotes tinham queimado incenso, de Geba a Beersheba; e derrubou os altos lugares dos portões que estavam na entrada do portão de Josué, o governador da cidade, que estavam à esquerda de um homem no portão da cidade.

9 هەرچەندە کاهینی نزرگەکانی سەر بەرزایی بۆیان نەبوو بچنە قوربانگای یەزدان لە ئۆرشەلیم، بەڵام لەگەڵ براکانیان نانی فەتیرەیان خوارد.

No entanto, os sacerdotes dos altos não subiram ao altar de Javé em Jerusalém, mas comeram pães ázimos entre seus irmãos.

10 ئینجا تۆفەتی دۆڵی بەن‌هینۆمی گڵاوکرد بۆ ئەوەی کەس کوڕەکەی یان کچەکەی بۆ مۆلەخ وەک قوربانی نەسووتێنێت.

Ele contaminou Topheth, que fica no vale dos filhos de Hinnom, para que nenhum homem pudesse fazer seu filho ou sua filha passar pelo fogo para Molech.

11 ئەو پەیکەری ئەسپانەش کە پاشاکانی پێشووی یەهودا بۆ خۆر تەرخانیان کردبوو، لە دەروازەی پەرستگای یەزدان ڕایماڵین. لە حەوشەکەی نزیک ژوورەکەی ناتان‌مەلەخی کاربەدەست بوون. پاشان یۆشیا گالیسکە تەرخانکراوەکانیشی بە ئاگر سووتاند، کە بۆ پەرستنی خۆر بەکاردەهێنران.

Ele tirou os cavalos que os reis de Judá tinham dedicado ao sol, na entrada da casa de Yahweh, pelo quarto de Nathan Melech, o oficial que estava na corte; e ele queimou as carruagens do sol com fogo.

12 ئەو قوربانگایانەشی تێکدا کە پاشاکانی یەهودا لە سەربانی ژووری سەرەوەی ئاحاز دروستیان کردبوو، هەروەها ئەو قوربانگایانەی کە مەنەشە لە هەردوو حەوشەکەی پەرستگای یەزدان بنیادی نابوون. پاشا لەوێش دووری خستنەوە، وردوخاشی کردن و دار و بەردەکەیان لە دۆڵی قدرۆن بە با کرد.

O rei quebrou os altares que estavam no telhado da sala superior de Ahaz, que os reis de Judá tinham feito, e os altares que Manassés tinha feito nas duas cortes da casa de Yahweh, e os derrubou dali, e jogou seu pó no riacho Kidron.

13 ئەو نزرگانەی سەر بەرزاییش کە لە ڕۆژهەڵاتی ئۆرشەلیمن لەلای باشووری گردی گەندەڵین، ئەوانەی کە سلێمانی پاشای ئیسرائیل بنیادی نان بۆ عەشتۆرەتی خواژنە قێزەونی سەیدائییەکان و کەمۆشی خوداوەندی قێزەونی مۆئابییەکان و مۆلەخی خوداوەندی قێزەونی عەمۆنییەکان، پاشا هەموویانی گڵاوکرد.

O rei profanou os lugares altos que estavam diante de Jerusalém, que estavam à direita da montanha da corrupção, que Salomão, rei de Israel, tinha construído para Astoreth a abominação dos sidônios, e para Chemosh a abominação dos moabitas, e para Milcom a abominação dos filhos de Amon.

14 یۆشیا بەردە تەرخانکراوەکانی شکاند و ستوونە ئەشێراکانی بڕییەوە، شوێنەکانی بە ئێسکی خەڵک پڕکردەوە.

Ele quebrou em pedaços os pilares, cortou os postes de Asherah e encheu seus lugares com ossos de homens.

15 هەروەها ئەو قوربانگایەی لە بێت‌ئێلە، ئەو نزرگەیەی سەر بەرزایی کە یارۆڤعامی کوڕی نەڤات دروستی کرد، ئەوەی بەهۆیەوە ئیسرائیلی تووشی گوناه کرد، یۆشیا ئەو قوربانگایە و ئەو نزرگەیەی سەر بەرزاییشی ڕووخاند، نزرگەکەی سووتاند و کوتای هەتا بووە خۆڵ، ستوونە ئەشێراکەشی سووتاند.

Além disso, o altar que estava em Betel e o lugar alto que Jeroboão, filho de Nebat, que fez Israel pecar, tinha feito, mesmo aquele altar e o lugar alto que ele quebrou; e ele queimou o lugar alto e bateu nele até o pó, e queimou o Asherah.

16 ئینجا یۆشیا ئاوڕی دایەوە و ئەو گۆڕانەی بینی کە لەوێ لە چیاکە بوون، ناردی و ئێسکەکانی لە گۆڕەکانەوە برد و لەسەر قوربانگاکە سووتاندنی و گڵاوی کرد، بەپێی ئەو فەرمایشتەی یەزدان کە پیاوەکەی خودا بانگەوازی پێی کرد، ئەوەی بانگەوازی بەم فەرمایشتە کرد.

Enquanto Josias se transformava, ele espiou os túmulos que estavam lá na montanha; e enviou, e tirou os ossos dos túmulos, e os queimou sobre o altar, e o contaminou, segundo a palavra de Javé que o homem de Deus proclamou, que proclamou estas coisas.

17 ئینجا پاشا پرسیاری کرد: «ئەو کێلی گۆڕە چییە لەوێ دەیبینم؟» پیاوانی شارەکەش گوتیان: «ئەوە گۆڕی ئەو پیاوەی خودایە کە لە یەهوداوە هات و هەموو ئەو شتانەی ڕاگەیاند کە تۆ لە دژی قوربانگاکەی بێت‌ئێل کردت.»

Então ele disse: “Que monumento é esse que eu vejo?”. Os homens da cidade lhe disseram: “É o túmulo do homem de Deus que veio de Judá e proclamou estas coisas que você fez contra o altar de Betel”.

18 پاشا گوتی: «لێیگەڕێن، کەس ئێسکەکانی نەجوڵێنێت.» جا وازیان لە ئێسکەکانی ئەو هێنا لەگەڵ ئێسکەکانی ئەو پێغەمبەرەی کە لە سامیرەوە هاتبوو.

Ele disse: “Deixe-o estar! Que ninguém lhe mexa os ossos”. Então eles deixaram seus ossos em paz, com os ossos do profeta que saiu de Samaria.

19 هەروەها یۆشیا هەموو نزرگەکانی سەر بەرزایی کە شارۆچکەکانی سامیرە بوون، ئەوانەی پاشاکانی ئیسرائیل بۆ پەستکردنی یەزدان دروستیان کردبوو، تێکی دان و هەموو ئەوەی پێکردن کە لە بێت‌ئێل کردبووی.

Todas as casas também dos lugares altos que estavam nas cidades de Samaria, que os reis de Israel tinham feito para provocar a ira de Iavé, Josias tirou, e fez a eles de acordo com todos os atos que ele tinha feito em Betel.

20 هەموو کاهینەکانی نزرگەکانی سەر بەرزاییش کە لەوێ بوون لەسەر قوربانگاکان سەری بڕین، ئێسکی مرۆڤی لەسەر قوربانگاکان سووتاند و پاشان گەڕایەوە ئۆرشەلیم.

Ele matou todos os sacerdotes dos altos que estavam ali, nos altares, e queimou ossos de homens sobre eles; e retornou a Jerusalém.

21 پاشا فەرمانی بە هەموو گەل دا و گوتی: «جەژنی پەسخە بۆ یەزدانی پەروەردگارتان بکەن، وەک ئەوەی لەم پەڕتووکی پەیمانەدا نووسراوە.»

O rei ordenou a todo o povo, dizendo: “Guardai a Páscoa para Javé vosso Deus, como está escrito neste livro do convênio”.

22 جەژنی پەسخەی ئاوا نەکراوە، نە لە سەردەمی ڕابەران کە دادوەریێتی ئیسرائیلیان کردووە و نە لە هەموو سەردەمەکانی پاشاکانی ئیسرائیل و پاشاکانی یەهودا.

Certamente não foi celebrada tal Páscoa desde os dias dos juízes que julgavam Israel, nem em todos os dias dos reis de Israel, nem dos reis de Judá;

23 بەڵام لە ساڵی هەژدەیەمینی یۆشیای پاشا ئەم جەژنەی پەسخە لە ئۆرشەلیم بۆ یەزدان گێڕدرا.

mas no décimo oitavo ano do rei Josias, esta Páscoa foi celebrada a Iavé em Jerusalém.

24 هەروەها یۆشیا هەموو نێوانگر و ڕۆح ئامادەکار و پەیکەر و بت و هەموو پەیکەرە قێزەونەکان کە لە خاکی یەهودا و لە ئۆرشەلیم دەبینران لەناوی بردن، بۆ ئەوەی دەقی ئەو فێرکردنانە پەیڕەو بکات کە لەناو ئەو پەڕتووکە نووسراون کە حیلقیای کاهین لە پەرستگای یەزدان دۆزییەوە.

Além disso, Josias removeu aqueles que tinham espíritos familiares, os feiticeiros e os terafins, e os ídolos, e todas as abominações que foram vistas na terra de Judá e em Jerusalém, para confirmar as palavras da lei que estavam escritas no livro que Hilquias, o sacerdote, encontrou na casa de Yahweh.

25 هیچ پاشایەک لەپێش خۆی وەکو یۆشیا نەبوو، کە بە هەموو دڵ و گیان و هێزییەوە بگەڕێتەوە لای یەزدان، بەپێی هەموو تەوراتی موسا، لەپاش ئەویش کەسی وەک خۆی نەبوو.

Não houve rei como ele antes dele, que se voltou para Javé com todo o seu coração, com toda a sua alma e com todo o seu poder, de acordo com toda a lei de Moisés; e não houve rei como ele que se levantou depois dele.

26 بەڵام گڕی تووڕەییە مەزنەکەی یەزدان دانەمرکایەوە، چونکە تووڕەییەکەی بەسەر یەهوداوە گڕی گرتبوو بەهۆی هەموو ئەو کارانەی کە مەنەشە یەزدانی پێ پەست کردبوو.

Notwithstanding, Javé não se voltou da ferocidade de sua grande ira, com a qual sua ira ardia contra Judá, por causa de toda a provocação com que Manassés o havia provocado.

27 ئیتر یەزدان فەرمووی: «هەروەها یەهوداش لەبەردەمم لادەبەم، هەروەک چۆن ئیسرائیلم لابرد، ئەم شارەش کە هەڵمبژارد، ئۆرشەلیم، لەگەڵ ئەو پەرستگایە ڕەت دەکەمەوە کە گوتم:”ناوی من لەوێ دەبێت“.»

Javé disse: “Eu também tirarei Judá da minha vista, como tirei Israel; e rejeitarei esta cidade que escolhi, até Jerusalém, e a casa da qual eu disse: 'Meu nome estará lá'”.

28 ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی یۆشیا و هەموو ئەوەی کردی لە پەڕتووکی کاروباری ڕۆژانەی پاشاکانی یەهودا تۆمار کراون.

Agora o resto dos atos de Josias, e tudo o que ele fez, não estão escritos no livro das crônicas dos reis de Judá?

29 لە ماوەی پاشایەتی یۆشیا، نێخۆی فیرعەونی میسر چوو لەلای ڕووباری فورات یارمەتی پاشای ئاشور بدات. یۆشیا پاشا چوو بەرەنگاری بێتەوە، بەڵام نێخۆ لە مەگیدۆ ڕووبەڕووی بووەوە و کوشتی.

Em seus dias, o Faraó Neco, rei do Egito, subiu contra o rei da Assíria até o rio Eufrates; e o rei Josias foi contra ele, mas o Faraó Neco o matou em Megido quando o viu.

30 خزمەتکارەکانی بە مردوویی لە مەگیدۆوە خستیانە ناو گالیسکەوە و هێنایانە ئۆرشەلیم، لە گۆڕەکەی خۆیدا ناشتیان. ئینجا گەلی خاکەکە یەهۆئاحازی کوڕی یۆشیایان برد و دەستنیشانیان کرد، لە جێی باوکی کردیانە پاشا.

Seus servos o levaram morto em uma carruagem de Megido, o levaram para Jerusalém e o sepultaram em sua própria tumba. O povo da terra tomou Jeoacaz, filho de Josias, e o ungiram, e o fizeram rei no lugar de seu pai.

31 یەهۆئاحاز گەنجێکی بیست و سێ ساڵان بوو کە بوو بە پاشا، سێ مانگ لە ئۆرشەلیم پاشایەتی کرد، ناوی دایکی حەموتەلی کچی یەرمیا بوو، خەڵکی لیڤنا بوو.

Jehoahaz tinha vinte e três anos de idade quando começou a reinar; e reinou três meses em Jerusalém. O nome de sua mãe era Hamutal, filha de Jeremias de Libnah.

32 لەبەرچاوی یەزدان خراپەکاری کرد، هەروەک ئەوەی باوباپیرانی کردیان.

Ele fez o que era mau aos olhos de Iavé, de acordo com tudo o que seus pais tinham feito.

33 جا نێخۆی فیرعەون لە ڕیڤلە لە خاکی حەمات بەندی کرد، تاکو لە ئۆرشەلیم پاشایەتی نەکات. هەروەها سەرانەی بەسەر یەهودا سەپاند، سەد تالنت زیو و تالنتێک زێڕ.

O Faraó Neco o pôs em prisão em Ribla, na terra de Hamath, para que ele não reinasse em Jerusalém; e colocou a terra a um tributo de cem talentos de prata e um talento de ouro.

34 هەروەها نێخۆی فیرعەون ئەلیاقیمی کوڕی یۆشیای لە جێی یۆشیای باوکی کردە پاشا و ناوەکەی گۆڕی بۆ یەهۆیاقیم، یەهۆئاحازیشی بردە میسر و لەوێ مرد.

O Faraó Neco fez de Eliaquim o filho de Josias rei no lugar de seu pai, e mudou seu nome para Jeoiaquim; mas ele levou Jeoiaquim embora, e veio para o Egito e morreu lá.

35 یەهۆیاقیم بۆ ئەوەی زێڕ و زیوەکە بداتە فیرعەون کە داوای لێی کردبوو باجی خستە سەر خاکەکە بۆ کۆکردنەوەی زێڕ و زیو لە خەڵکەکە بەگوێرەی توانایان، ئەو زێڕ و زیوە بدەنە نێخۆی فیرعەون.

Jehoiaquim deu a prata e o ouro ao Faraó; mas ele tributou a terra para dar o dinheiro de acordo com o mandamento do Faraó. Ele exigiu a prata e o ouro do povo da terra, de todos de acordo com sua avaliação, para dá-la ao Faraó Necoh.

36 یەهۆیاقیم گەنجێکی بیست و پێنج ساڵان بوو کە بوو بە پاشا، یازدە ساڵ لە ئۆرشەلیم پاشایەتی کرد، ناوی دایکی زەڤیدای کچی پەدایا بوو، خەڵکی ڕومە بوو.

Jehoiakim tinha vinte e cinco anos de idade quando começou a reinar, e reinou onze anos em Jerusalém. O nome de sua mãe era Zebidah, filha de Pedaías de Rumah.

37 لەبەرچاوی یەزدان خراپەکاری کرد، هەروەک ئەوەی باوباپیرانی کردیان.

Ele fez o que era mau aos olhos de Iavé, de acordo com tudo o que seus pais haviam feito.