یەکەم کۆرنسۆس 15

1 ئەی خوشک و برایانم، دەمەوێ ئەو مزگێنییەتان بیربخەمەوە کە پێم ڕاگەیاندن، ئەوەی وەرتانگرت و هەتا ئێستا لەسەری چەسپاون.

And I make known to you, my brethren, the gospel which I preached to you, and which ye received, and in which ye stand,

2 بەهۆی ئەم مزگێنییەوە ئێوە ڕزگارتان دەبێت، ئەگەر دەستتان بەو پەیامەوە گرت کە پێم ڕاگەیاندن. ئەگینا بێ سوود باوەڕتان هێناوە.

and by which ye have life. In what terms I preached to you, ye remember; unless ye have believed in vain.

3 ئەوەم پێدان کە یەکەمین و گرنگترینە و منیش وەرمگرتبوو: کە مەسیح لە پێناوی گوناهەکانمان مرد بەگوێرەی نووسراوە پیرۆزەکان،

For I delivered to you from the first, as I had received it; that the Messiah died on account of our sins, as it is written:

4 ئەو نێژرا و لە ڕۆژی سێیەم هەستایەوە بەگوێرەی نووسراوە پیرۆزەکان،

and that he was buried and arose on the third day, as it is written:

5 ئینجا بۆ پەترۆس و دوایی بۆ دوازدە قوتابییەکەی دەرکەوت.

and that he was seen by Cephas; and after him, by the twelve:

6 پاش ئەوە بە یەک جار بۆ زیاتر لە پێنج سەد لە خوشک و برایان دەرکەوت کە زۆربەیان هەتا ئێستا ماون، بەڵام هەندێکیان نوستوون،

and after that, he was seen by more than five hundred brethren at once; many of whom survive at the present time, and some of them sleep.

7 دوای ئەوە بۆ یاقوب دەرکەوت، ئینجا بۆ هەموو نێردراوان،

And subsequently to this, he was seen by James; and after him, by all the legates.

8 پاش هەمووان بۆ منیش دەرکەوت، من وەک منداڵێک بووم کە لە کاتی نائاسایی لەدایک ببووم.

And last of them all, he was seen by me, as it were by an abortion.

9 لەڕاستیدا من بچووکترین نێردراوم و شایانی ئەوە نیم بە نێردراو ناوببردرێم، لەبەر ئەوەی من کڵێسای خودام چەوساندووەتەوە.

I am the least of the legates; and am not worthy to be called a legate; because I persecuted the church of God.

10 بەڵام بەهۆی نیعمەتی خوداوە من ئەوەم کە هەم، هەروەها نیعمەتی ئەو بۆ من بێ سوود نەبوو، بەڵکو من لە هەموو نێردراوانی دیکە ماندووتر بووم، بەڵام من نا، بەڵکو نیعمەتی خودا بوو کە لەگەڵمدایە.

But by the grace of God, I am what I am: and his grace, that was in me, was not in vain; but I labored more than they all: -not I, but his grace that was with me.

11 ئیتر من بم یاخود ئەوان، ئاوا ڕادەگەیەنین و ئاواش باوەڕتان هێنا.

Whether I, therefore, or whether they, so we preached; and so ye believed.

12 بەڵام ئەگەر ڕاگەیەنراوە کە مەسیح لەنێو مردووان هەستێنرایەوە، ئیتر چۆن هەندێکتان دەڵێن مردووان زیندوو نابنەوە؟

And if the Messiah is proclaimed, as rising from the dead; how is it that there are some among you, who say, There is no reviviscence of the dead?

13 ئەگەر هەستانەوە لەنێو مردووان نەبێت، ئەوا تەنانەت مەسیحیش هەڵنەستێنراوەتەوە.

And if there is no reviviscence of the dead, the Messiah also hath not risen.

14 ئەگەر مەسیح هەڵنەستێنرابێتەوە، ئەوسا مزگێنیدانمان بێ سوود دەبێت، باوەڕی ئێوەش هیچ سوودی نابێت.

And if the Messiah hath not risen, our preaching is vain, and your faith also vain.

15 ئێمەش دەبینە شایەتی درۆزن بۆ خودا، چونکە ئێمە سەبارەت بە خودا شایەتیمان دا کە مەسیحی هەستاندووەتەوە، بەڵام ئەگەر مردووان هەڵنەستنەوە، هەڵینەستاندووەتەوە.

And we too are found false witnesses of God; for we have testified concerning God, that he raised up the Messiah, when he did not raise him up.

16 ئەگەر مردووان هەڵنەستێنرێنەوە، کەواتە مەسیحیش هەڵنەستێنراوەتەوە.

For, if the dead will not arise, the Messiah also hath not risen.

17 ئەگەر مەسیح لەنێو مردووان هەڵنەستێنرابێتەوە، ئەوسا باوەڕتان پووچ دەبێت و ئێوە هێشتا لە گوناهەکانتاندان.

And if the Messiah rose not, your faith is inane; and ye are yet in your sins:

18 کەواتە ئەو باوەڕدارانەی کە بە یەکبوون لەگەڵ مەسیحدا نوستوون، لەناوچوون.

and also, doubtless, they who have fallen asleep in the Messiah, have perished.

19 ئەگەر بێتو تەنها لەم ژیانە هیوامان بە مەسیح بێت، ئەوا ئێمە نەگبەتترین خەڵک دەبین لەنێو مرۆڤ.

And if, in this life only, we have hope in the Messiah, we are the most miserable of all men.

20 بەڵام لە ڕاستیدا مەسیح لەنێو مردووان هەستایەوە و بووە نۆبەرەی نوستووان.

But now the Messiah hath risen from the dead, and become the first-fruits of them that slept.

21 هەروەک مردن بەهۆی مرۆڤێکەوە بوو، هەستانەوەی مردووانیش بەهۆی مرۆڤێکەوەیە.

And as by a man came death, so also by a man came the reviviscence of the dead.

22 هەروەها چۆن هەموو بەهۆی ئادەمەوە دەمرن، بە هەمان شێوە هەموو ئەوانەش کە لەگەڵ مەسیحدا بوونەتە یەک، زیندوو دەکرێنەوە.

For as it was by Adam, that all men die, so also by the Messiah they all live:

23 بەڵام هەر یەکە بە نۆرەی خۆی: یەکەم جار مەسیح وەک نۆبەرە، ئینجا لە کاتی هاتنی، ئەوانەی هی مەسیحن،

every one in his order; the Messiah was the first-fruits; afterwards, they that are the Messiah's, at his coming.

24 دوای ئەمە کۆتایی دێت، کاتێک پاشایەتییەکە ڕادەستی خودای باوک دەکات، پاش ئەوەی هەموو سەرکردایەتی و دەسەڵات و هێزێکی لەناوبرد،

And then will be the end, when he shall have delivered up the kingdom to God the Father; when every prince, and every sovereign, and all powers shall have come to naught.

25 چونکە دەبێ پاشایەتی بکات، هەتا هەموو دوژمنانی دەخاتە ژێر پێیەوە.

For he is to reign, until he shall put all his enemies under his feet.

26 دوا دوژمن کە لەناودەبردرێت، مردنە.

And the last enemy, death, will be abolished.

27 هەروەک نووسراوە پیرۆزەکان دەڵێن: [هەموو شتێکت خستووەتە ژێر پێی ئەو.] بەڵام کاتێک دەفەرموێ [هەموو شتێکت خستووەتە ژێر پێی،] ڕوونە کە ئەمە خودی خودا ناگرێتەوە، چونکە خودا هەموو شتێکی ملکەچی مەسیح کردووە.

For he hath subjected all under his feet. But when he said, that every thing is subjected to him, it is manifest that he is excepted, who subjected all to him.

28 کاتێک هەمووی ملکەچی کرد، ئەوسا کوڕەکەش خۆی ملکەچی ئەوە دەبێت کە هەمووی ملکەچی کردووە، تاکو خودا ببێتە هەموو شتێک لە هەموو شتێکدا.

And when all shall be subjected to him, then the Son himself will be subject to him who subjected all to him, so that God will be all in all.

29 ئەگینا ئەوانەی لە جیاتی مردووان لە ئاو هەڵدەکێشرێن چی دەکەن؟ ئەگەر مردووان هەرگیز هەڵناستێنرێنەوە، جا بۆچی لە پێناو مردووان لە ئاو هەڵدەکێشرێن؟

Otherwise, what shall they do who are baptized for the dead, if the dead rise not? Why are they baptized for the dead?

30 بۆچی ئێمە هەموو کاتێک خۆمان دەخەینە مەترسییەوە؟

And why also do we stand every hour in peril?

31 ئەی خوشک و برایانم، ڕۆژانە بەرەنگاری مردن دەبمەوە، وەک بە دڵنیاییەوە شانازیتان پێوە دەکەم، بەهۆی عیسای مەسیحی خاوەن شکۆمان.

I protest, my brethren, by your exultation, which is mine in our Lord Jesus the Messiah, that I die daily.

32 ئەگەر بە بیرکردنەوەی مرۆڤ بێت کاتێک لە ئەفەسۆس بەرەنگاری دڕندەکان بوومەوە، چ سوودێکم دەبوو؟ ئەگەر مردووان هەڵنەستنەوە: [با بخۆین و بخۆینەوە، چونکە سبەی دەمرین.]

If, as amongst men, I was cast to wild beasts at Ephesus, what did it profit me, if the dead rise not? " Let us eat and drink; for to-morrow we die."

33 هەڵمەخەڵەتێن: «پەیوەندی خراپ ڕەوشتی جوان تێکدەدات.»

Be not deceived; " Evil stories corrupt well-disposed minds."

34 هۆش بهێننەوە بەر خۆتان هەروەک پێویستە، گوناه مەکەن، چونکە هەندێکتان زانیاریتان سەبارەت بە خودا نییە. ئەمە بۆ شەرمەزاربوونتان دەڵێم.

Let your hearts be righteously excited, and sin not: for there are some, in whom is not the love of God: it is to your shame, I say it.

35 لەوانەیە کەسێک بڵێت: «چۆن مردووان هەڵدەستێنرێنەوە؟ بە چ جۆرە جەستەیەکەوە دێنەوە؟»

But some one of you may say: How will the dead arise? and with what body will they come forth?

36 ئەی گێل! ئەوەی دەیچێنیت، زیندوو نابێتەوە ئەگەر نەمرێت.

Foolish man! The seed which thou sowest, is not quickened, unless it die.

37 ئەوەی دەیچێنیت، ئەو لەشە نییە کە دەردەکەوێت، بەڵکو تەنها دەنکێکە، جا گەنم بێت یاخود هەر تۆوێکی دیکە.

And that which thou sowest, thou sowest not the body that is to be, but the naked kernel of wheat or barley, or of the other grains:

38 بەڵام خودا ئەو لەشەی دەداتێ کە خۆی دەیەوێ، هەر جۆرە تۆوێک لەشێکی تایبەتی داوەتێ.

and God giveth it a body, as he pleaseth; and to each of the grains its natural body.

39 هەموو جەستەیەک وەکو یەک نییە، مرۆڤ جەستەیەکی هەیە، ئاژەڵ جەستەیەکی دیکە، باڵندە جەستەیەک و ماسی جەستەیەکی دیکە.

And every body is not alike; for the body of a man is one thing, and that of a beast is another, and that of a bird is another, and that of a fish is another.

40 تەنی ئاسمانی هەیە و تەنی زەمینیش هەیە، بەڵام شکۆی تەنە ئاسمانییەکان شتێکە و شکۆی تەنە زەمینییەکانیش شتێکی دیکەیە.

And there are bodies celestial, and bodies terrestrial; but the glory of the celestial bodies is one, and that of the terrestrial is another.

41 شکۆی خۆر شتێکە و شکۆی مانگ شتێکە، شکۆی ئەستێرەش شتێکی دیکەیە، ئەستێرەش لەگەڵ ئەستێرە شکۆی جیاوازی خۆیان هەیە.

And the glory of the sun is one thing, and the glory of the moon is another, and the glory of the stars is another; and one star exceedeth another star in glory.

42 بۆ هەستانەوەی مردووانیش بە هەمان شێوە دەبێت: لە فەوتاوی دەچێنرێت، لە نەفەوتاوی هەڵدەستێنرێتەوە.

So also in the reviviscence of the dead. They are sown in corruption, they arise without corruption:

43 لە سووکایەتی دەچێنرێت، لە شکۆمەندی هەڵدەستێنرێتەوە. لە لاوازی دەچێنرێت، لە هێز هەڵدەستێنرێتەوە.

they are sown in dishonor, they arise in glory: they are sown in weakness, they arise in power:

44 بە لەشی سروشتی دەچێنرێت، بە لەشی ڕۆحی هەڵدەستێنرێتەوە. ئەگەر لەشی سروشتی هەیە، لەشی ڕۆحیش هەیە.

it is sown an animal body, it ariseth a spiritual body. For there is a body of the animal life, and there is a body of the spirit.

45 ئاواش نووسراوە: [پیاوی یەکەم، ئادەم بووە گیانێکی زیندوو.] بەڵام دوا ئادەم، ڕۆحێکە ژیان دەبەخشێت.

So also is it written: " Adam, the first man, became a living soul;" the second Adam became a quickening spirit.

46 بەڵام ڕۆحییەکە ئەوەی یەکەم نییە، بەڵکو لەشی سروشتییە و ئەوەی دواتر ڕۆحییە.

And the spiritual was not first; but the animal, and then the spiritual.

47 مرۆڤی یەکەم لە خۆڵی زەوی بوو، مرۆڤی دووەم لە ئاسمانەوەیە.

The first man was of dust from the earth; the second man was the Lord from heaven.

48 ئەوانەی لە خۆڵن، لەو کەسە دەچن کە لە خۆڵەوە هاتووە. ئاسمانییەکانیش لەو کەسە دەچن کە لە ئاسمانەوە هاتووە.

As he was of the dust, so also those who are of the dust; and as was he who was from heaven, so also are the heavenly.

49 وەک چۆن ئەو وێنەیەمان وەرگرتووە کە لە خۆڵ بوو، بە هەمان شێوە وێنەی ئاسمانی وەردەگرین.

And as we have worn the likeness of him from the dust, so shall we wear the likeness of him from heaven.

50 ئەی خوشک و برایانم، پێتان دەڵێم کە گۆشت و خوێن ناتوانێت ببێتە میراتگری شانشینی خودا، هەروەها فەوتاو نابێتە میراتگری نەفەوتاو.

But this I say, my brethren that flesh and blood cannot inherit the kingdom of heaven: neither doth corruption inherit incorruption.

51 ئەوەتا نهێنییەکتان پێ دەڵێم: هەموومان ناخەوین، بەڵکو هەموومان دەگۆڕدرێین،

Lo, I tell you a mystery; we shall not all sleep, but we shall all be changed,

52 لە ساتێکدا، لە چاوتروکانێک، کاتێک دوا کەڕەنا لێدەدرێت. لەبەر ئەوەی کەڕەنا دەنگ دەداتەوە، مردووانیش بێ فەوتان هەڵدەستێنرێنەوە، ئێمەش دەگۆڕدرێین،

suddenly, as in the twinkling of an eye, at the last trumpet, when it shall sound; and the dead will arise, without corruption; and we shall be changed.

53 چونکە هەر دەبێ ئەو سروشتە فەوتاوە نەفەوتاوی بپۆشێت و سروشتی مردوو نەمری بپۆشێت.

For this which is corruptible, is to put on incorruption; and that which dieth, will put on immortality.

54 کاتێک فەوتاو نەفەوتاویی دەپۆشێت و مردن نەمریی دەپۆشێت، ئەوسا وشەی نووسراو دێتە دی: [مردن بە سەرکەوتن لووش دراوە.]

And when this that is corruptible, shall put on incorruption, and this that dieth, immortality; then will take place the word that is written, " Death is absorbed in victory."

55 [ئەی مردن، کوا سەرکەوتنت؟ ئەی مردن، کوا پێوەدانت؟] (Hadēs g86)

Where is thy sting, O death? And where is thy victory, O grave? (Hadēs g86)

56 جا پێوەدانی مردن گوناهە، هێزی گوناهیش شەریعەتە.

Now the sting of death is sin; and the strength of sin is the law.

57 بەڵام سوپاس بۆ خودا! لە ڕێگەی عیسای مەسیحی خاوەن شکۆمان سەرکەوتن بە ئێمە دەبەخشێت.

But thanks be to God, that giveth us the victory, through our Lord Jesus the Messiah.

58 کەواتە، ئەی خوشک و برایانی خۆشەویستم، چەسپاو و جێگیر بن. خۆتان بە تەواوی بۆ کاری عیسای خاوەن شکۆ تەرخان بکەن، چونکە دەزانن ئەو ڕەنجە بەفیڕۆ ناڕوات کە ئێوە بە یەکبوون لەگەڵ عیسای خاوەن شکۆدا دەیکێشن.

Wherefore, my brethren and my beloved, be ye steadfast, and be not vacillating; but be ye at all times abundant in the work of the Lord; seeing ye know, that your labor is not in vain in the Lord.