Mateu 15
1 Linu Vafalisi ni bañoli bamwi babezi kwa Jesu kuzwa Jerusalema. Nivati,
Na rĩrĩ, thuutha ũcio Afarisai amwe na arutani a watho magĩũka kũrĩ Jesũ moimĩte Jerusalemu, makĩmũũria atĩrĩ,
2 “Chinzi varutwana bako havaluta chisiyakulu chabatanzi? Mukuti kabashanji mayanza avo habalya.”
“Nĩ kĩĩ gĩtũmaga arutwo aku mathũkie kĩrĩra gĩa athuuri? Matiĩthambaga moko rĩrĩa mekũrĩa irio!”
3 Jesu abetavi mi navawambila kuti, linu inwe - hamurwisa idaezo ze Reeza ivaka lyachisiyakulu chenu chinzi?
Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Na inyuĩ mũthũkagia watho wa Ngai nĩ ũndũ wa irĩra cianyu nĩkĩ?
4 Mukuti Ireeza avati, 'Uhe ikute kweso ni nyoko,' mi 'Iye yowamba bubilala kwesi ni nyina, ikumbya kafwe.'
Nĩgũkorwo Ngai oigire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thoguo na nyũkwa’ na ‘Mũndũ wa kũruma ithe kana nyina no nginya ooragwo.’
5 Kono mute kuti, 'Yense yeti nati kubesi ni banyina, “Ituso yonse yimubali kuyelele kuwana kwangu linu chili impo iya kweReeza,”
No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Ũteithio ũrĩa ingĩagũteithia naguo, nĩ kĩheo kĩamũrĩre Ngai,’
6 uzo muntu kayelele kukuteka besi. Chenzila yina bulyo wazimbuluka inzwi lye Reeza chevaka lachisayakulu chenu.
mũndũ ũcio ndarĩ bata wa ‘gũtĩĩa ithe’ naguo. Nĩ ũndũ ũcio mũgagĩtua kiugo kĩa Ngai gĩa tũhũ nĩ ũndũ wa kĩrĩra kĩanyu.
7 Inwe balihele, Isaya avapolofiti chakusima kazenu havati,
Inyuĩ hinga ici! Isaia nĩamenyete wega hĩndĩ ĩrĩa aarathire ũhoro wanyu, akiuga atĩrĩ:
8 Aba bantu banikuteka chatuholo twavo, kono inkulo zabo zina kule name.
“‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo, no ngoro ciao irĩ kũraya na niĩ.
9 Banilapela ni basawani chimwi, kakuli itumelo ivaruta izimene hetaelo zamuntu.”
Nao maahooyaga o tũhũ; morutani marĩa marutanaga no mawatho ma andũ.’”
10 Linu chalisupila ikunga ni kuliwambila kuti, “Mutekeleze ni kuzuwisisa -
Nake Jesũ agĩĩta kĩrĩndĩ kĩu gĩũke harĩ we, agĩkĩĩra atĩrĩ, “Thikĩrĩriai na mũtaũkĩrwo.
11 Kakwina chinjila mukaholo chiizuza muntu ikwe. Muchibaka chobulyo, chizwa mukaholo, njecho chiizuza muntu ikwe.”
Kĩrĩa gĩtoonyaga na kanua ka mũndũ ti kĩo ‘kĩmũthaahagia’, no kĩrĩa kiumaga kanua gake nĩkĩo ‘kĩmũthaahagia.’”
12 Linu barutwana babezi ni kuwambila Jesu, “Kana wizi kuti bafalisi babanyelwa habazuwa ichi chiwambo?”
Na hĩndĩ ĩyo arutwo ake magĩthiĩ harĩ we, makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũĩ atĩ Afarisai nĩmararakarire rĩrĩa maraiguire ũhoro ũcio?”
13 Jesu avetavi mi nati, “Chimenantu chonse chasanaavabyali Tayo wakwiwulu kachinyukulwe ni kusohelwa kunze. Mubasiye bobona, bahitili bazihofu.
Nake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũmera o wothe ũtaahandĩtwo nĩ Baba ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩũkamunywo na mĩri.
14 Mi heva muhofu nahitila muhofu kunine, vonse kabawile mwilindi.”
Tiganai nao; acio nĩ atongoria atumumu. Mũtumumu angĩtongoria mũtumumu ũngĩ, eerĩ no kũgũa mangĩgũa irima.”
15 Pitorosi avetabi mi nati kwa Jesu, “Tutolokele iyi nguli.”
Nake Petero akiuga atĩrĩ, “Tũtaũrĩre ngerekano ĩyo.”
16 Jesu nati, “nanwe muchiikele nimusena inkutwisiso?
Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo o na rĩu?
17 Inwe kamuboni kuti chonse chiinjila mukaholo chihita kuya mwibumu mi linu chikazwa kuya muchimbuzi?”
Kaĩ mũtooĩ atĩ kĩndũ kĩrĩa gĩtoonyaga na kanua gĩthiiaga nda, gĩgacooka gĩkoima mwĩrĩ?
18 Kono zintu zizwa mukaholo zizwa kunkulo. Nji zintu ziizuza muntu ikwe.
No maũndũ marĩa moimaga kanua moimaga ngoro-inĩ, na nĩmo ‘mathaahagia’ mũndũ.
19 Kakuli munkulo kuzwa mihupulo mibilala, vwihai, bubuki, zakusomana, busa, kupaka zamapa, ni kutukana.
Nĩ ũndũ ngoro-inĩ nĩkuo kuumaga meciiria mooru, na ũragani, na ũtharia, na ũhũũri maraya, na ũici, na kũiganĩrĩra igenyo, na njambanio.
20 Ezi nji zintu ziizuza muntu ikwe. Kono kulya ni mayanza asasambite kakwiizuzi muntu ikwe.”
Macio nĩmo maũndũ marĩa ‘mathaahagia’ mũndũ; no kũrĩa irio na moko matarĩ mathambie matingĩtũma mũndũ agĩe na ‘thaahu’.”
21 Linu Jesu chayenda kuzwa mwecho chibaka kulikungula ni kuya muzikiliti zamileñi iba Tire ni Sidoni.
Ningĩ Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ ndeere-inĩ cia Turo na Sidoni.
22 Mi hamulole, mwanakazi wa Mukanana abezi kuzwa mwechina chikiliti. Mi chahuweleza mi nichati, “Nifwile inse, Simwine, mwana a Daafita, mwanangu wamukazana ukatezwe madimona.”
Mũndũ-wa-nja Mũkaanani woimĩte gũkuhĩ na kũu agĩũka kũrĩ we, akĩmũkayagĩra, akiugaga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi, njiguĩra tha! Mũirĩtu wakwa nĩarathĩĩnio mũno nĩ ndaimono.”
23 Kono Jesu kana abamwitabi nanga inzwi. Barutwana bakwe babezi ni kumukumbila, ni bati, “Muhindikile kuna, kakuli utuchitala ilata.”
No Jesũ ndarĩ ũndũ o na ũmwe oigire. Nĩ ũndũ ũcio arutwo ake magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũringĩrĩria, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwĩre athiĩ, tondũ nĩaratũrũmĩrĩra agĩkayaga.”
24 Kono Jesu abetabi mi nati, “Kana nibatumwa kozuhi nozuhi kunze yembelele izobete munzuvo ya Isilaele.”
Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Ndaatũmirwo o kũrĩ ngʼondu cia nyũmba ya Isiraeli iria ciũrĩte tu.”
25 Kono iye neza nikwiza kufukama habusu bwakwe, nati, “Simwine, unituse.”
Nake mũndũ-wa-nja ũcio agĩũka, akĩmũturĩria ndu, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ndeithia!”
26 Netaba nati, “Kakuyelele kuhinda chinkwa chabahwile ni kuchiha tumbwazana.”
Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Gũtiagĩrĩire kuoya mũgate wa ciana ũikĩrie ngui.”
27 Mwanakazi nati, “Eni Simwine, kono nanga tumbwazana tulyanga ziwanga kumilomo hetafule ibafumwa to.”
Nake mũndũ-wa-nja ũcio akiuga atĩrĩ, “Ĩĩ nĩguo Mwathani; no o na ngui nĩirĩĩaga rũitĩki rũrĩa rũgũaga kuuma metha-inĩ ya mwene cio.”
28 Linu Jesu abetavi mi abati kwali, “Mwanakazi, itumelo yako inkando. Usiye kutendahale kwako sina mosakila.” Mi mwanakwe abaholi chehola iswana.
Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, wĩtĩkio waku nĩ mũnene! Ihooya rĩaku nĩrĩahingio.” Nake mwarĩ akĩhonio ithaa o rĩu.
29 Jesu abasiyi icho chibaka mi nayenda kumbali ni Iwate la Galileya. Kuzwaho abatanti kuya helunduzana ni kukekala hateni.
Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ agereire hũgũrũrũ-inĩ cia iria rĩa Galili, agĩcooka akĩambata kĩrĩma-inĩ, agĩikara thĩ.
30 Ikunga ikando nilyeza kwali. Nibaleta bachukuta, bahofu, basatambi, ni basayendi, ni bamwi babali kulwala. Ni babaleta hamatende a Jesu, mi nabahoza bonse.
Nakĩo kĩrĩndĩ kĩnene gĩgĩũka kũrĩ we, gĩkĩmũrehera andũ arĩa maathuaga, na atumumu, na arĩa maarĩ onju na arĩa mataaragia, na angĩ aingĩ, makĩmaiga magũrũ-inĩ make; nake akĩmahonia.
31 Chobulyo ikunga nilyamakala chabukando hababona basatambi kuti chibawamba, bachukuta chibaba nenza, basayendi chibayenda, ni bahofu chibabona. Niba lumba Ereeza wa Isilaele.
Nao andũ makĩgega rĩrĩa moonire arĩa mataaragia makĩaria, na arĩa onju mahonetio, na arĩa maathuaga magĩĩtwara, na atumumu makĩona. Nao makĩgooca Ngai wa Isiraeli.
32 Jesu abasupi barutwana bakwe mi nati, “Nifwila ikunga inse, mukuti chibabekali name mazuba otatwe mi kakwina chibabali. Kanisuni kubalukulula ni basalile, kokuma sanzi bazuminini munzila.”
Nake Jesũ agĩĩta arutwo ake moke harĩ we, akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha tondũ makoretwo hamwe na niĩ mĩthenya ĩtatũ, na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa. Ndikwenda mathiĩ marĩ ahũtu, tondũ maahota kũringĩkĩra njĩra.”
33 Barutwana nibawamba kwali ni bati, “Katuwane kuhi mañende azinkwa mwihalaupa likena buti kuti tufepe ikunga ikando buti?”
Nao arutwo ake magĩcookia atĩrĩ, “Tũngĩruta kũ mĩgate ya kũhũũnia kĩrĩndĩ ta gĩkĩ, gũkũ werũ-inĩ?”
34 Jesu nabawambila kuti, “Mwina mañende ongahi?” Babetabi kuti, “Amana iyanza ni obele, ni tunswi tulikene.”
Nake Jesũ akĩmooria, atĩrĩ, “Mũrĩ na mĩgate ĩigana?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrĩ na mĩgate mũgwanja, na tũthamaki tũnini tũtarĩ tũingĩ.”
35 Linu Jesu nalaela ikunga kwikala hansi.
Nake akĩĩra kĩrĩndĩ kĩu gĩikare thĩ.
36 Nichahinda mañende amana iyanza ni obele ni nswi, mi hamana kulitumela, ni changamona mañende ni kwaha kubarutwana bakwe. Barutwana nibaha mañende kwikunga.
Agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja na tũthamaki tũu, na aarĩkia gũcookia ngaatho-rĩ, akĩmĩenyũranga, akĩmĩnengera arutwo nao makĩhe andũ.
37 Bantu bonse nibalya ni kuikuta. Mi nibakunganya zilyo zibashali zibangamoki tukoto, zitanda zimana iyanza ni zobele ni zezula.
Othe makĩrĩa makĩhũũna. Thuutha ũcio arutwo makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩte makĩiyũria ciondo mũgwanja.
38 Babali ibali balule bone, kuzwisa kwateñi banakazi ni bahwile.
Mũigana wa andũ arĩa maarĩire maarĩ andũ ngiri inya, andũ-a-nja na ciana matatarĩtwo.
39 Linu Jesu chalukulula ikunga mi nenjila muchikepe ni kuya muchikiliti cha Magadani.
Jesũ aarĩkia kuugĩra kĩrĩndĩ ũhoro, agĩtoonya gatarũ, agĩthiĩ mwena wa Magadani.
