Luka 2
1 Lyahanu mwa ana mazuva, ni kweza za Ceaser Augusto na tuma sikwata ku laera kuti kuve ni cipalo ca ku vala vantu vonse mwi nkanda.
一天，凯撒·奥古斯都颁发命令，要对罗马帝国所有民众进行一次人口登记。
2 Ichi chivali chipalo cha hentanzi chiva pangahali kwa Quirinius havali muyendisi we nkanda ya Siriya.
自从居里纽斯担任叙利亚总督以来，这还是首次人口普查。
3 Lyahanu zimwi ni zumwi naya ku toropo yakwe ku ku ka ñolisa ku chipalo.
众人回到自己的城市进行登记。
4 Josefa naye na yenda kuzwa kwa Galileya, kuzwa ku toropo ya Nazareta. kuya kwa Judeya, kwi totopo ya Davita i va ku sumpwa Betelehema, mukunti avali ku zwilila ku luzuvo lwa Davita.
约瑟是大卫王的后人，于是他离开加利利的拿撒勒，前往犹太的大卫之城伯利恒。
5 Na enda ko kuka liñolisa hamwina ni Mariya iye yaava veeleze avali hindite.
他与订立婚约的玛利亚一同前往，此时玛利亚即将分娩。
6 Linu ni yeza inako, havava ku sina koko, niya ba inako ya yakwe ya kuletwa kwa mucice.
他们来到目的地后，玛利亚的产期也到了，
7 Na leta mwana shwisu, we ntazi, cha mu vungila mu majira male, linu na mulazika muchililo che ñombe, mukuti kahena ku vena chivaka cha masikilo.
诞下她的长子，但因为客栈中没有空房间，他们只能用布包好婴儿，放在马槽中。
8 Kuvena valisi vamitapi vavena mweco chilalo mu mumawa, vava ku lalila mitapi yavo masiku.
当晚在伯利恒附近，有几名牧羊人正在看守羊群。
9 Iñeloi lya Simwine ni lyalivonahaza ku vali, ni kwava ni nkanya ya Simwine iva niya pazima kuva zimbuluka, imi vava tite tota.
主派来的天使现身于他们面前，周身环绕着主的荣光，这让他们吓得魂飞魄散！
10 Linu iñeloi nilya va cho kuti, musiye ku tiya, mukuti twa mi letela liinzwi i ilotu, lyete lilete ku sanga ku kando ku vantu vonse.
天使说：“不要怕！看！我为你们带来了好消息，这也会让所有人感受到真正的喜悦。
11 Sunu muhazi ava letwa kwenu mwi toropo ya Davida! Nji Keresite Simwine.
就在今天，在这大卫之城，你们的救世主已经诞生，他就是主基督。
12 Ichi nji chisupo chete nichi hewe kwenu, mu mu wane muchiche yo zingeletwe muma jira u lazikite muchililo ce ñombe.
当你们在马槽内看到一个被布包裹的婴孩，就代表你们找到他了。”
13 Hahaho ni iñeloi ni lina ko kuvena vuungi bwe mpi izwa kwiwulu ivali ku lumbeka Ireza, ni icho,
这时忽然出现了很多来自天堂的生命，开始赞美上帝。
14 “Inkanya kwa Ireza mulena wa mawulu, mi kuve ni nkozo hansi mukati ka vantu va tavela.”
“赞颂天堂的上帝，人间令他喜悦之人都将获得安宁！”
15 Nikweza hakuti mañeloi ha a yenda kuzwa ku vali kuya kwi wulu, valisi ni vali ambila, tu yende kwa Betelehema, kuka vona ichi chintu chiva chitahali, icho chava twi zivisi Simwine.
众天使离开他们返回天堂。牧人彼此说：“我们去伯利恒吧，看看主所说的事情，哪些已经成真。”
16 Niva hwelela kwateni ni vaka wana Mariya ni Josefa, ni ku vona lukeke lu lele muchililo.
于是他们匆忙赶去，找到了玛利亚、约瑟和放在马槽里的婴孩。
17 Haba mana kumu vona, ni ve zibahaza chi vava wambilwe ku likana nozu muhwile.
在亲眼目睹这一切后，他们就将天使关于这婴儿的讲述告诉其他人。
18 Vonse vava izuwi ni ba makala ku chiva wambitwe kuzwa ku balisi.
对牧羊人所说的这些事，所有人都感到惊奇万分。
19 Kono Maliya na zwila havusu ku zeza zintu zonse za va zuwi, ku zi vika mu nkulo yakwe.
玛利亚将所发生的一切牢记心中，反复思量。
20 Balisi niva vola, ni va chenchelela ni ku lumba Ireza cha zintu zonse zi vava zuwi ni ku vona, uvu mu ku va wambilwa ku vali.
牧羊人因亲眼见到天使所言成真，于是便赞美和感谢上帝，回去继续看管他们的羊群。
21 Hakuva kuma mani-mani e zuva li hinda iyanza ni otatwe, ha citwa mupato, na vikwa izina lwa Jesu, izina lyava hewa ku mañeloi naseni ku vumbwa mwi vumo.
婴儿诞生后第八天，需要进行割礼，将他起名为耶稣，这也是玛利亚尚未怀胎之时，天使为其提供的名字。
22 Impalo ya mazuva ava sakahere ku kulijoloza kwavo ha i hita, kakuya cha mulao wa Mushe, Josefa ni Maliya ni va muleta kwi tempere mwa Jerusalema ku muleta havusu vwakwe kwa Simwine.
按摩西律法，玛丽和月色还需要进行净化仪式。这一天，约瑟和玛利亚带孩子去耶路撒冷，打算将其展示给主。
23 Muku ñolelwe mu mulawo wa Simwine, “umwi ne umwi mwana shisu wi yalula lupepo mwa vikwe kumbali kwa Simwine”.
就像主的律法所述：“所有长子婴儿都应先献给主。”
24 Linu chivaha chitavelo chavo kakuya mukuva telwa mu mulao wa Simwine, “inkuva zovele kamba imkwilimba inini zo vele”
随后他们进行了献祭，因为上帝的律法还说：应献祭“一对斑鸠或两只雏鸽。”
25 Muvone, kuvena mukwame mwa Jerusalema izina lakwe avali nji Simioni imi uzu mukwame ava shiyeme ni ku li neela. Ava lolelele muhazi wa Isiraere, imi luhuho lu jolola luvena hali.
在耶路撒冷有一人名叫西蒙，时刻遵循正道行事，非常虔诚。他期待能看到以色列的希望，希望圣灵降临于他。
26 Iva ungulwilwe kwali cha luhuho lujolola kuti kete na vone lufu naseni ku vona Keresite wa Simwine.
圣灵曾向他显现，告诉他在有生之年必会见到主的基督。
27 Che nkelelo ya luhuho, Simiyoni neza mwi tempele. Bazazi hava leta lukeke Jesu, ku mu chita cha kuya ka sico cha mulao,
他遵循圣灵的指引来到神庙，这时耶稣的父母抱着孩子走进来，打算按照律法献上婴儿。
28 na mu hinda mu mavoko akwe ni ku lumbeka Ireza mi na cho,
西蒙用双臂抱住耶稣，一边感谢上帝，一边说：
29 Hanu u siye muhikana ko a yende mu nkozo, Simwine, chakuya cha liinzwi lyako.
“主啊，我的主人，现在可以按照你的承诺，让你的仆人离开了！
30 Mukuti menso angu ava voni impuluso yako,
因为我已亲眼见到
31 yo va bakanyi mwi muvusu vwa vantu vonse:
你为所有人准备的救赎。
32 Mumuni we nsinulo kuva sa zumini ni nkanya ku vantu vako Isiraere.”
他就是将你显现给全世界的光，是你以色列子民的荣耀。”
33 Vesi wa muhwile ni vanyina vava makele ka zintu ziva li ku wambiwa ku amana naye.
西蒙的话让耶稣的父母很震惊。
34 Simiyoni cha va fuyola na cho kwa Mariya inyina wakwe, “Vone, uzu muhwile ketelwe kuwa ni ku vuka kwa vantu vangi mwa Isiraere imi cha chisupo chi kanitwe-
西蒙向他们祝福，对耶稣的母亲玛利亚说：“这孩子必定会让很多以色列人倒下，也让很多人崛起。他就是上帝的信号，但很多人都会反对他，
35 mi ilumo mu li hweze mu luhuho lwako-mukuti muzezelo we nkulo zingi ku letwe he nkanza.
这也揭露了他们心中的想法。对你而言，这感觉就像被刀剑刺穿。”
36 Muporofita wa mwanakazi ava ku sumpwa Anna kwavena. Avali mwana wa Fanuwelu yozwa ku mushovo wa Asha. Ava supele luli.
亚拿是耶路撒冷的一位年事已高的女先知，是亚什部落法内利的女儿，曾有过一段七年的婚姻。
37 Ava hali ni mwihyabwe ka zilimo zi hinda iyanza ni zovele. imi avali mufwilwa cha zilimo zina makumi a hinda iyaza ni makumi o tatwe ni zone. Kana ava ku siya itempere kono avali ku tendela cha kulinyima zilyo ni ntapelo, masiku ni kamwi.
丈夫去世后，她便独自寡居，如今已八十四岁，经常会到神庙中膜拜、禁食和祷告。
38 Cho wo muzuzu, cheza kuvali ni kutanga kuha vuitumero kwa Ireza mi na wamba ka za muhwile ku zumwi ni zumwi yava lindile ku hazwa kwa Jerusalema.
此刻她刚好走近他们，于是开始赞美上帝，然后向所有期待上帝拯救耶路撒冷的众人，讲述耶稣的事情。
39 Linu hava mana zonse zivavali lukela ku chita ka kuya ka mulao wa Simwine, niva vola kwa Galileya, kwi toropo yavo ya Nazareta.
耶稣的父母完成了上帝律法要求的一切，于是就返回加利利，回到位于拿撒勒的家中。
40 Muhwile na kula ni kuva yo kolete, na ekeza ku vutali, ni chishemo cha Ireza chivena hakwe.
婴儿逐渐长大，愈发强壮和睿智，因为他已获得上帝的赐福。
41 Vazazi vakwe vava kuyendanga chilimo ni chilimo kwa Jerusalema ku mukiti we mpaseka.
每年逾越节，耶稣的父母都会去耶路撒冷。
42 Ha va ni zilimo zine ikumi ni zovele, hape niva yenda kuya ke nako ya chizo ku mukiti.
在他十二岁那年，他们按着惯例再次去参加这个节日。
43 Have kala mazuva avalwa ezwile a mukiti, niva tanga ku voola ku muzi. Imi mushisu nashala mumasule mwa Jerusalema mi vazazi vakwe kena vave zivi.
节日结束后本应该回家，但年幼的耶稣仍留在耶路撒冷，他父母却没有意识到这一点，
44 Chiva zeza kuti wina mukati ka chikwata ca vamwi vava vali kuyenda navo, imi niva yenda lwendo lwe zuva lyonke. Linu ni va tanga ku mu lola mukati ka vakwavo ni bamwakwe.
以为他在返回家园的人群之中。一天后，他们开始在亲戚朋友中寻找他。
45 Hava mu vula, niva vola kwa Jerusalema ni ku tanga kumu lola kwateni.
但一直没有找到，于是就回到耶路撒冷继续寻找。
46 Nikwahi ta mazuva otatwe, chi va muwana mwi tempere, ne kele mukati ka muruti, nava tekete ni kuva vuza impuzo.
三天后，才发现他在神庙里，身边是几位宗教老师。他一面听他们说的话，一面向他们提出问题。
47 Vonse vava zuwi ku amana naye ni va makala ha ku zuwisisa kwakwe ni nkalabo za kwe.
所有听过他讲话的人，都对他深刻的理解和回答而惊讶万分。
48 Havu muvona, ni va makala. Vanyina ni vawamba kwali, “Mwanangu, cinzi hawatu cita vuti? Teke, veso neme tuva ku ku saka saka.”
看到眼前这一切，他父母非常不解。他母亲说：“孩子，你怎么能这样对我们？你看，我和你父亲如此担心你，到处找你！”
49 Nati kuvali, “Cinzi hamu kwete kuni saka? kana muvezivi kuti ni lukela kuva munzuvo ivandanda?”
耶稣回答：“你们为什么找我？难道你们不知道，我应该在这里，在我父的家中？”
50 Kono kena vava zuwisisi cha va talusi chawo manzwi.
但他父母并不理解他这番话。
51 Imi chayenda kuvola kumunzi navo kwa Nazareta ni kuli voza hansi ku vali. Banyina ni va ungula izi zintu zonse munkulo yavo.
于是他就顺从父母之意回到拿撒勒，但他母亲把这一切都记在心上。
52 Linu Jesu na zwila havusu ku kula cha vutali ni ku wera ku chiyemo, ni wera ku chishemo ni Ireza ni vantu.
耶稣的智慧和力量不断增长，上帝和民众都喜欢他。
