< Johani 12 >
1 Mazuba amana iyanza ni limwina habusu bwa Mukiti we Paseka, Jesu abezi kwa Betania, kwabali kuhala Lazaro, yababuswa kwali kubafwile.
Ὁ οὖν Ἰησοῦς πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος [ὁ τεθνηκὼς] ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν ὁ Ἰησοῦς.
2 Chobulyo nibamutendela mulalilo kwateni, mi Mareta njabali kuha zilyo, kono Lazaro ibali njizumwi yabena nabana babena ni Jesu hetafula.
ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει· ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν ἐκ τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ.
3 Linu Maria nichahinda ilita yebotela yamafuta adula anuka nenza, ni kuetila hamatende a Jesu, ni kuasinda ni suki zakwe. Inzubo niyezula mununko mulotulotu wamafuta anunka nenza.
ἡ οὖν Μαριὰμ λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψεν τοὺς πόδας [τοῦ] Ἰησοῦ, καὶ ἐξέμαξεν ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου.
4 Judasi Isikariota, zumwi wabarutwana bakwe, yeti namubeteke, nati,
λέγει οὖν Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης εἷς τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι,
5 “Chinzi aa mafuta hasana abawuzwa madola achita myanda yotatwe ni kuha kubahumanehi?
Διὰ τί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων, καὶ ἐδόθη πτωχοῖς;
6 Abali kuwamba bulyo, isiñi kuti abali kufwila bahumanehi inse, nata, kono ibaka lakuti ibali musa: njabakweta chikwama chamasheleñi mi abalikwiba chibabikwa mwateni.
εἶπεν δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ᾽ ὅτι κλέπτης ἦν καὶ τὸ γλωσσόκομον ἔχων τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν.
7 Jesu abati, “Mumuzuminine kuti abikile chakwete izuba lyangu lyekepelo.
εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς, Ἄφες αὐτήν, ἵνα εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τηρήσῃ αὐτό·
8 Kamubakubile ni bahumanehi inako yonse, kono ime keti nimubekubile name inako yonse”.
τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε.
9 Mweyonako ikunga ikando la Majuda nilyeziba kuti Jesu kwabena, mi babezi, isiñi kukezila Jesu bulyo, kono ni kwiza kubona Lazaro bulyo, ili yababusi Jesu kubafwile.
Ἔγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν Ἰουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστιν, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον, ἀλλ᾽ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.
10 Baprisita bakulwana ni chibazumizana hamwina chamulelo wakwihaya Lazaro naye;
ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν,
11 mukuti ibali chebaka lyakwe Majuda hababazwi chabungi ni kukazumina kwa Jesu.
ὅτι πολλοὶ δι᾽ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν Ἰησοῦν.
12 Halizwa ikunga ikando nilyakeza ku Mukiti we Paseka. Linu habazuwa kuti Jesu ukezite kwa Jerusalema,
Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα,
13 nibahinda mitavi yenzalu ni kuyenda kukamukatanyeza, ni kuhuweleza, “Hosanna! Yotohonolofezwe kwa Ireeza njozuna yokeza mwizina la Simwine, Simwine Mukulwana wa Isilaele.”
ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἐκραύγαζον, Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου, καὶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ.
14 Jesu abawani mwana wedonki mi natanta haili; sina mukubañolezwi,
εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον, ἐκάθισεν ἐπ᾽ αὐτό, καθώς ἐστιν γεγραμμένον,
15 “Musiyemutiyi, inwe mubantu ba Zion, Simwine wenu Mukulwana ukezite, natantite hamwana wedonki.”
Μὴ φοβοῦ, θυγάτηρ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου.
16 Barutwana bakwe kanababazuwisi izi zintu kumatangilo; kono inako yahewa mata akubuka kubafu, nibahupula kuti izi zintu zibañoleltwe chebaka lyakwe ni kuti babatendi izi zintu kwali.
ταῦτα οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ᾽ ὅτε ἐδοξάσθη Ἰησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ᾽ αὐτῷ γεγραμμένα καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ.
17 Lyahanu ikunga libena naye inako yasupa Lazaro kuzwa mwikumbu imi abamubusi kuzwa kubafwile, ibabi bupaki.
ἐμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ᾽ αὐτοῦ, ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου, καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν·
18 Ibali chelyo ibaka ikunga liba zwili kwateni kukamukatanyeza mukuti babazuwi kuti njiye yabatendi iyi makazo.
διὰ τοῦτο ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον.
19 Chobulyo Bafalisi ni chibawambinsena mukati kabo, “Hamubone, kakwina chimuwola kutenda, mubwene, chisi chose chimwichilile.”
οἱ οὖν Φαρισαῖοι εἶπαν πρὸς ἑαυτούς, Θεωρεῖτε ὅτι οὐκ ὠφελεῖτε οὐδέν; ἴδε ὁ κόσμος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν.
20 Magerike bamwi mweyonako babena mukati kwabana babali kuya kukulapela munako yamukiti.
Ἦσαν δὲ Ἕλληνές τινες ἐκ τῶν ἀναβαι νόντων ἵνα προσκυνήσωσιν ἐν τῇ ἑορτῇ·
21 Aba bantu babayi kwa Filipi, yabali kuzwa kwa Betsaida mwa Galilea, babamubuzi, nibati, “Fumwetu, tusaka kubona Jesu.”
οὗτοι οὖν προσῆλθον Φιλίππῳ τῷ ἀπὸ Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες, Κύριε, θέλομεν τὸν Ἰησοῦν ἰδεῖν.
22 Filipi abayendi kukawambila Andreasi; Andreasi abayendi ni Filipi, mi nibakawambila Jesu.
ἔρχεται ὁ Φίλιππος καὶ λέγει τῷ Ἀνδρέᾳ, ἔρχεται Ἀνδρέας καὶ Φίλιππος καὶ λέγουσιν τῷ Ἰησοῦ.
23 Jesu nabetaba nati, “Ihola chiyasika yakuti Mwana Muntu abe hamazimo makando akububekwa.
ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀποκρίνεται αὐτοῖς λέγων, Ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.
24 Ikumbya lineline, nimiwambila, uluhaiba luheke lwamundale ni luwila mwibu ni kufwa, kalushale lolona mbona bobulyo; kono haiba nilufwa, kalubike zichelantu zingi.
ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ ὁ κόκκος τοῦ σίτου πεσὼν εἰς τὴν γῆν ἀποθάνῃ, αὐτὸς μόνος μένει· ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει.
25 Iye mwine yosuni buhalo bwakwe mwabuluze; kono iye mwine yohinda buhalo bwabamwi batu kuti bwabutokwa kuhita buhalo bwakwe iye mwine kahale ni Ireeza kuyakuile. (aiōnios )
ὁ φιλῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολλύει αὐτήν, καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν. (aiōnios )
26 Haiba muntu unisebeleza, mumusiye anichilile; henikele kwiwulu, ni muhikana wangu kabe kwateni naye. Haiba muntu unisebeleza, Tayo mwamuhe itompo.
Ἐὰν ἐμοί τις διακονῇ, ἐμοὶ ἀκολουθείτω, καὶ ὅπου εἰμὶ ἐγώ, ἐκεῖ καὶ ὁ διάκονος ὁ ἐμὸς ἔσται· ἐάν τις ἐμοὶ διακονῇ, τιμήσει αὐτὸν ὁ πατήρ.
27 Lyahanu luhuho lwangu lukatazehete: Ketinilapele? 'Tayo, unihune mweyinu ihola'? “Kono njilona ibaka ili, hanibezi kuti zenitakisiwe.
νῦν ἡ ψυχή μου τετάρακται, καὶ τί εἴπω; Πάτερ, σῶσόν με ἐκ τῆς ὥρας ταύτης; ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἦλθον εἰς τὴν ὥραν ταύτην.
28 Tayo, utumise kububana kwako.” Linu linzwi ni lyazwa kwiwulu mi nilyati, “Nibalitumisi kale, mi kanilitumise hape.”
Πάτερ, δόξασόν σου τὸ ὄνομα. Ἦλθεν οὖν φωνὴ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, Καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω.
29 Linu ikunga libazimene habumbali ni kulizuwa ni lyati kuti invula yapalakata. Bamwi nibati, “Ingeloi libali kuwambi kwali.”
Ὁ [οὖν] ὄχλος ὁ ἑστὼς καὶ ἀκούσας ἔλεγεν βροντὴν γεγονέναι. ἄλλοι ἔλεγον, Ἄγγελος αὐτῷ λελάληκεν.
30 Jesu abetabi nati, “Ili linzwi kanalibezi kwangu, kono kwenu.
Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν, Οὐ δι᾽ ἐμὲ ἡ φωνὴ αὕτη γέγονεν, ἀλλὰ δι᾽ ὑμᾶς.
31 Hanu chilinako yakuti chinu chisi chiatulwe: Hanu chili inako yakuti ninisinyesinye mata a Satani yobusa chihanu chinsi.
νῦν κρίσις ἐστὶν τοῦ κόσμου τούτου· νῦν ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου ἐκβληθήσεται ἔξω,
32 Imi Ime, heti bantu kabaninyamwine mwiwulu hachifapano, kanikwitile zumwi ni zumwi kwangu.”
κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν.
33 Abawambi bulyo kutondeza kuti mufutazi wefu lyeti nafwe.
Τοῦτο δὲ ἔλεγεν σημαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤμελλεν ἀποθνήσκειν.
34 Ikunga libamwitabi, “Tubazuwi kuzwa kumulao kuti Jesu kekalile kuyakwile. Kwiza buti kuti uwambe, 'Mwana Muntu utameha kuhazikwa hachifapano'? Njeni uzu Mwana Muntu yowamba zakwe?” (aiōn )
ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ὄχλος, Ἡμεῖς ἠκούσαμεν ἐκ τοῦ νόμου ὅτι ὁ χριστὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ πῶς λέγεις σὺ ὅτι δεῖ ὑψωθῆναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου; τίς ἐστιν οὗτος ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου; (aiōn )
35 Jesu linu chati kubali, “Iseli kalibe kubile nanwe chenakozana ifwihi. Muyende hamuchina iseli, kokuti ififi sanzilimihitilili. Iye yoyenda mulififi kaboni kwakaya.
εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Ἔτι μικρὸν χρόνον τὸ φῶς ἐν ὑμῖν ἐστίν. περιπατεῖτε ὡς τὸ φῶς ἔχετε, ἵνα μὴ σκοτία ὑμᾶς καταλάβῃ· καὶ ὁ περιπατῶν ἐν τῇ σκοτίᾳ οὐκ οἶδεν ποῦ ὑπάγει.
36 Inako yimwina name, muzumine kumanzwi angu initi ya Ireeza kayibe nanwe.” Jesu abawambi izi zintu mi kuzwahateni naliyendela ni kukaliwungula kuzwa kubali.
ὡς τὸ φῶς ἔχετε, πιστεύετε εἰς τὸ φῶς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς γένησθε. Ταῦτα ἐλάλησεν Ἰησοῦς, καὶ ἀπελθὼν ἐκρύβη ἀπ᾽ αὐτῶν.
37 Nihakuba kuti Jesu abatendi imakazo zingizingi habusu bwabo, nihakubabulyo kanababazumini kwali.
Τοσαῦτα δὲ αὐτοῦ σημεῖα πεποιηκότος ἔμπροσθεν αὐτῶν οὐκ ἐπίστευον εἰς αὐτόν,
38 Kokuti inzwi lamutanikizi Isaya lizuzilizwe, ili umo abati: “Simwine, njeni yabazumini kwiñusa lyetu? Mi iyanza lya Simwine libeziwahaza kwani?
ἵνα ὁ λόγος Ἡσαΐου τοῦ προφήτου πληρωθῇ, ὃν εἶπεν, Κύριε, τίς ἐπίστευσεν τῇ ἀκοῇ ἡμῶν; καὶ ὁ βραχίων κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη;
39 Cheli ibaka kanababali kuwola kuzumina, mukuti Isaya naye abati,
Διὰ τοῦτο οὐκ ἠδύναντο πιστεύειν, ὅτι πάλιν εἶπεν Ἡσαΐας,
40 “Abatendi menso abo kuba buhofu, ni kuzumiza inkulo zabo; chenzila yimwi nibabawoli kubona ni menso abo ni kuzuwisisa ni nkulo zabo, ni kusanduka, imi ninibabahozi”
Τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ ἐπώρωσεν αὐτῶν τὴν καρδίαν, ἵνα μὴ ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ νοήσωσιν τῇ καρδίᾳ καὶ στραφῶσιν καὶ ἰάσομαι αὐτούς.
41 Isaya abawambi izi zintu mukuti ababoni ikanya ya Jesu imi abawambi kazakwe.
ταῦτα εἶπεν Ἡσαΐας ὅτι εἶδεν τὴν δόξαν αὐτοῦ, καὶ ἐλάλησεν περὶ αὐτοῦ.
42 Kono nihakwinabulyo, bungi bwababusi babazumini kwa Jesu; kono chebabakala Bafalisi, kanababali kuzumina kweyo indaba kokuti sanzibakanisi kunjila mwisinagoge.
ὅμως μέντοι καὶ ἐκ τῶν ἀρχόντων πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν, ἀλλὰ διὰ τοὺς Φαρισαίους οὐχ ὡμολόγουν, ἵνα μὴ ἀποσυνάγωγοι γένωνται.
43 Babalikusaka kutembwa kubantu kuhita kutembwa kuzwa kwa Ireeza.
ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ.
44 Jesu nahuweleza nati: “Yozumina kwangu, kazumini bulyo kwangu kono uzumina bulyo ni kwali zonitumite,
Ἰησοῦς δὲ ἔκραξεν καὶ εἶπεν, Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, οὐ πιστεύει εἰς ἐμὲ ἀλλὰ εἰς τὸν πέμψαντά με.
45 imi uzoyonibwene ubwene bulyo ni yonitumite.
καὶ ὁ θεωρῶν ἐμὲ θεωρεῖ τὸν πέμψαντά με.
46 Nibezi kuchisi ninili niseli kukuti yense yozumina kwangu sanzi nashali mulififi.
ἐγὼ φῶς εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ ἐν τῇ σκοτίᾳ μὴ μείνῃ.
47 Haiba muntu zuhi no zuhi uzuwa manzwi angu kono kaabiki, kanimuatuli; mukuti kananibezili kuatula chisi, kono kwiza kuhaza chisi.
καὶ ἐάν τίς μου ἀκούσῃ τῶν ῥημάτων καὶ μὴ φυλάξῃ, ἐγὼ οὐ κρίνω αὐτόν· οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ᾽ ἵνα σώσω τὸν κόσμον.
48 Iye yonikana ni yasazumini manzwi angu wina yomuatula: kaibe nji inzwi linibawambi letinilimuatule izuba lamamanimani.
ὁ ἀθετῶν ἐμὲ καὶ μὴ λαμβάνων τὰ ῥήματά μου, ἔχει τὸν κρίνοντα αὐτόν· ὁ λόγος ὃν ἐλάλησα, ἐκεῖνος κρινεῖ αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ.
49 Mukuti kananibawambi kazangu, kono njiza Tayo yabanitumi, yabanihi itaelo kuamana ni chiniswanela kuwamba ni chiniswanela kuluta.
ὅτι ἐγὼ ἐξ ἐμαυτοῦ οὐκ ἐλάλησα, ἀλλ᾽ ὁ πέμψας με πατὴρ αὐτός μοι ἐντολὴν δέδωκεν τί εἴπω καὶ τί λαλήσω.
50 Nizi kuti itaelo yakwe ileta buhalo busena mamaninizo, chobulyo checho chiniwamba - bobulyo fela sina Tayo mwabawambili kwangu, bobulyo name muniwambila.” (aiōnios )
καὶ οἶδα ὅτι ἡ ἐντολὴ αὐτοῦ ζωὴ αἰώνιός ἐστιν. ἃ οὖν ἐγὼ λαλῶ, καθὼς εἴρηκέν μοι ὁ πατήρ, οὕτως λαλῶ. (aiōnios )