Mitendo 27
1 Hachi kuzumi zenwe kuti tuswanera ku zuhira kwa Itali, chiva vika Paulusi ni vamwi vambatiti mwi kamaiso yo muyendisi yavali kusupwa Juliyasi we chisole cha Agustini.
Toen tot onze afvaart naar Italië besloten was, werd Paulus met enige andere gevangenen aan een honderdman van de keizerlijke legerafdeling toevertrouwd; zijn naam was Július.
2 Chitwe chira muchisepe chizwa kwa Adiramatiyaumu, icho chichi vali kukatuka cha marizo a Asiya. Cwale chitwa yenda kwi wate. Arisitichesi wa kwa Mateselonika ava yendi naswe.
We gingen aan boord van een adramutteens schip, dat de kustplaatsen van Azië zou aandoen; en we lichtten het anker, toen ook de Macedóniër Aristarchus van Tessalonika zich bij ons had gevoegd.
3 Izuva lichilira chitwa kafweka hamuleñi wa Sidoni, uko Juliyasi avaka pangi hande Paulusi ke chishemo ni kumu zuminina kuti a yende kuvali kani vakwe kuti aka wane ipavalero yavo.
De volgende dag gingen we te Sidon aan land, en Július, die Paulus heel welwillend bejegende, stond hem toe, zijn vrienden te bezoeken, en zich door hen te laten verzorgen.
4 Kuzwa aho, tuva yendi kwi wate ni kuka zuhira kuzimbuka chi oli cha Cypurusi icho civali ku wumbitwe ku luhuho, kakuti luhuho luvali kutu lwisa.
Toen we vandaar vertrokken waren, zeilden we langs Cyprus heen, omdat de wind ons tegen was.
5 Hachitu zuhite kuluta menzi ena hafuhi ni Chilisiya ni Pamiliya, chitweza kwa Myra, muleneñi wa Lyicia.
We staken de zee langs Cilicië en Pamfúlië over, en kwamen te Mura in Lúkië aan.
6 Uko, muyendisi ava wani chisepe chizwa kwa Alexandiria icho chivali kuya kwa Itali. Chatu vika muchili.
Hier vond de honderdman een alexandrijns schip, dat naar Italië zeilde, en waarop hij ons overbracht.
7 Hachitu zuhite cho kulyehisa chama zuva mangi mi kumamani chitwa kasika cho vukavo he mbali ni Cnidusi, luhuho kena luva tuzuminini kuyenda mweyina inzira. Chitwa zuha kumbali ni marizo a Crete, kumbali ni Salmone.
Na veel dagen langzaam varen kwamen we met moeite op de hoogte van Knidus; en daar de wind ongunstig bleef, stevenden we langs Kreta heen ter hoogte van Salmone,
8 Chitwa zuha kumbali ni marizo cho vukavo, kusikira hatwiza kusika hachivaka chimwi chi supwa Mawulu Hande, china he mbali ni muleneñi wa Lasea.
zeilden met moeite langs de kusten, en kwamen aan een plaats, Goede Havens genaamd, in de nabijheid van de stad Lasea.
9 Chitu vali kuhindite i nako nde, inako yo kulinyima zilyo ya Majuda nayo chiyi va hitilire, mi chikuvali kwi zite vukavo kuku zuha. Cwale Paulusi chava laya,
Daar er intussen veel tijd was verlopen, en de scheepvaart reeds onveilig werd, nu ook de vastentijd al voorbij was, waarschuwde Paulus hen,
10 ni kuti, “Vakwame, Ni vwene kuti chisepe chitu swanera kuhinda muchive ni nkolofalo ni shiyehero ahulu, isiñi vulyo ye zibya ni chisepe, kono mane vulyo ni vuhalo bwetu.”
en sprak: Mannen, ik voorzie, dat de vaart zal geschieden met gevaar en grote schade, niet alleen voor de lading en het schip, maar ook voor ons leven.
11 Kono muyendisi ava tekerezi ahulu kumu kulwana ni ku mwine we chisepe kuhita kuzintu inzo zavali ku wamba Paulusi.
Maar de honderdman had meer vertrouwen op den stuurman en den schipper, dan op het zeggen van Paulus.
12 Kakuti irizo kena livena hande kuti twi kale hateni muma liha, vungi bwa vantu vavena mo chiva yerezwa kuzuha kuzwa ho, mwendi chomukwa wumwi mutu wole kukasika kumuleneñi wa Phoenix, kuti tuke kale kwateni maliha. Phoenix irizo lina mwa Crete, mi lilorere kwa mbowera wiko ni mutulo upa.
En daar de haven ook niet goed was gelegen, om er te overwinteren, vonden de meesten het beter, van daar weg te varen, om zo mogelijk Fenix te bereiken, een haven van Kreta, die naar het zuid- en noordwesten uitziet, en daar te overwinteren.
13 Ihuho lizwa kumbali yokuchi monso halu tanga kuhunga che konzo, vazuhi chiva nahana kuti chiva wana chivavali kusaka. Cwale chiva tatuva mandinda ni kuzuhira kuya Crete, kumbali ni riso.
Toen er nu een zachte zuidenwind opstak, meenden ze hun plan te kunnen volbrengen; ze lichtten het anker, en zeilden de kust van Kreta langs.
14 Kono hakuhita kavaka zana liñungwa lye huho, linsupiwa Ihuho lyo kwiyaza lye Chimonso, chilya tanga ku dama hetu kuzwa mwishirya lye chioli.
Maar al heel spoedig sloeg over het eiland een hevige stormwind neer, die Eurákulon wordt genoemd.
15 Aho chisepe hachiza kuwondwa kumutwi mi kena chivali kuwola ku zuhira kulolera ihuho, chitwa siya kululi mi chilwa tu timba.
Met geweld werd het vaartuig meegesleurd, en kon geen koers meer houden we gaven het op, en lieten ons drijven.
16 Tuva tiyiri kwi mbali ni minzunde yo kwimbali ye kawoli zana kasupwa Cauda; mi chovukavo tuva woli kuvavalera mato o vuhalo.
Onder beschutting van een klein eiland, Klauda genaamd, slaagden we er met moeite in, de sloep meester te worden,
17 Hachi va katwire, vava severisi mihara yateni kusumina mutwi we chisepe. Vavali kutiyite kuti mutu tirire mwiseke lya Syrtisi, mi chiva sumununa hihara ye chisepe mi tuva vuviswa vulyo.
en op te halen; men legde de noodkabels aan, en sloeg ze om het schip uit vrees op de Surtis te stoten, haalde men het takelwerk neer, en zwalkte zó hulpeloos rond.
18 Tuva chimbolwa ku luhuho, cwale havusa vazuhi chiva tanga kuzindira zibya hanze.
Geweldig bleef de storm ons beuken. De volgende dag wierp men de lading in zee,
19 Mwizuva lyo vutatu vazuhi chiva zindira hanze zisipi ze chisepe chamanza avo.
en de derde dag uit eigen beweging ook het scheepstuig overboord.
20 Cwale izuva ni nkani kana ziva muniki hewulu lyetu cha mazuva mangi, mi i huho ikando livali kusi dama hetu, kena kuvasina i sepo yo kuhazwa kwetu twense iva tumanini.
Meerdere dagen was er zon noch sterren te zien; en zo hevig woedde de storm, dat ons alle hoop op redding ontzonk.
21 Ha chiva hindite inako inde niva sali zilyo, linu Paulusi ava zimani mukati ka bazuhi ni kuwamba. “Vakwame, saka muswanera kuteka kwa ngu. mi nikusa zuha kuzwa kwa Crete, sina kwiza kuwana iyi kolofalo ni shiyehero.
Toen men reeds lang niet meer had gegeten, ging Paulus in hun midden staan, en sprak: Mannen, men had naar mij moeten luisteren, en niet van Kreta moeten vertrekken, en dit gevaar en deze schade moeten voorkomen.
22 Mi hanu nimi susu weza kuti mukole, kakuti ka kwina zumwi yate a siyeherwe vuhalo mukati kenu, kono mbwita fera i sinyehero ye chisepe.
Maar nu raad ik u aan, goede moed te houden; niemand van u zal het leven verliezen, alleen het schip gaat verloren.
23 Kakuli masiku a mana Iñiroyi lye Ireeza uko kuni wanika, uzo hape uni lapera - iñiroyi lyakwe lyeza kuzimana hembali name
Want deze nacht verscheen mij een engel van den God, wien ik toebehoor en dien ik aanbid,
24 ni kuwamba, “Kanji u tiyi, Paulusi. Uswanera kuka zimana ha vusu bwa Caesar, mi vone, Ireeza mumuvuso wakwe waha kwako vonse vayenda nawe.
en hij sprak tot mij: "Vrees niet, Paulus; ge moet voor Caesar verschijnen; daarom behoudt God om u allen, die met u op het schip zijn".
25 Cwale he, Vakwame, muve ni vundume, kakuli ni sepa Ireeza, kuti kaipangahale sina muya wambirwa kwangu.
Mannen, houdt dus goede moed; want dit vertrouwen heb ik op God, dat het gebeuren zal, zoals mij gezegd is.
26 Kono tuswanera kuzimana ha tuwoli tumwi.”
Maar we moeten schipbreuk lijden, ergens op een eiland.
27 Hakwiza kusika masiku e kumi ni minwe yone, sina hatuvali kutimbirwe mweyi nzira ni kuti mwi wate lya Adriatic, mwinako yaha kati ka masiku va zuhi chivavali kuhupula kuti chivavali kusika he mbali ne rizo.
In de veertiende nacht, dat we rondzwalkten in de Adriatische Zee, meende het scheepsvolk tegen middernacht te bespeuren, dat men land begon te naderen.
28 Chivahinda milumo ni kuwana makumi overe yo kutunga.
Ze wierpen het dieplood uit, en peilden twintig vademen; wat verder wierpen ze het opnieuw, en peilden er vijftien.
29 Vava tiyite kuti muva chaise mumabwe, mi civa susa mabwe one kuchi sepe ni kulapera kuti kakusasani kwize chokuhwera.
Uit vrees, dat we ergens op klippen zouden stoten, wierpen ze van de achtersteven vier ankers uit, en wachtten in spanning de dageraad af.
30 Vazuhi vavali kusaka inzira yo kutiyira chisepe mi chiva sumunwina kato zana mwi wate, ni kupanga uvu vasaka ku zindira ikora mwi wate kuvusu vwe tusi.
Maar toen het scheepsvolk van het schip wilde vluchten, en de sloep in zee liet onder voorwendsel, ook van de voorsteven ankers te willen uitbrengen,
31 Kono Paulusi cha wambira muyendisi wa masole ni masole, “Mbwita ava vakwame chive kala mu chisepe, kase muwole ku hazwa.”
zei Paulus tot den honderdman en tot de soldaten: Als zij niet op het schip blijven, dan is er voor u geen redding.
32 Cwale masole chiva kosola mihala ya kasepe zana ni kukasiya ka kuke.
Toen kapten de soldaten de touwen van de sloep, en lieten haar in zee vallen.
33 Cwale izuva halivali kuñatula, Paulusi chava kumbira vonse kuti valye zilyo, Chati, “Ili izuva de kumi ni minwe yo ne ni mulindire mi kamuli; kakwina chimwi chimwalya.
Tegen het aanbreken van de dag spoorde Paulus allen aan, iets te gebruiken, en sprak: Het is vandaag de veertiende dag, dat gij in gespannen verwachting zit, zonder te eten of iets te gebruiken.
34 Cwale ni mi kumbira kuti mulye chimwi, kakuti ichi cho kuhala kwenu; imi kakwina nanga lusuki lonke lwe mitwi yenu lwese luzove.”
Daarom raad ik u aan, wat voedsel te nemen; want dat is nodig voor uw behoud. Neen, geen haar van uw hoofd zal verloren gaan, van niemand van u.
35 Hacha manite kuwamba izi, cha hinda vuroto ni kulitumera kwe Ireeza havusu bwa vantu vonse. Mi cha chi jamona chikwa ni kutanga kulya.
Toen hij dit had gezegd, nam hij brood, dankte God in het bijzijn van allen, brak het, en begon te eten.
36 Imi vonse vava susuwezwa mi hape chiva hinda zilyo.
Nu schepten allen moed, en ook zij begonnen te eten.
37 Tuvali kwina 276 vantu muchi sepe.
Allen tezamen waren ze met twee honderd zes en zeventig mensen aan boord.
38 Hachi vamanite kulya kwikuta, chiva zwisa zi lema muchisepe cho ku zindira zikwa zavo mumenzi.
Nadat ze waren verzadigd, wierpen ze de voorraad in zee, om het schip te ontlasten.
39 Hachili ñatwire inzuva, kena vava lemuhi icho chivaka, kono vavoni irizo ni kamba, mi chiva kandekisana kambe vawola kutwala chisepe hateni.
Toen het dag was geworden, herkenden ze het land wel niet, maar bespeurden ze toch een bocht met een strand, en besloten, zo mogelijk daar het schip te doen stranden.
40 Mi civa kosola mihara ikwete akori ni ku zisiya mwi wate. Mwi nako iswana chiva sumununa mihara akwete mapuranga oku sikululisa chisepe ni kuzimika i seiri ikando kuluhuho; mi chiva liva he rizo.
Ze kapten de ankers, en wierpen die in zee; tegelijk maakten ze de banden der stuurriemen los, hesen de fok voor de wind, en hielden aan op het strand.
41 Kono chiveza hachi vaka aho mezi u kwimbali zovere avali kukopanera, mi chisepe chicha mina kuya hansi, ni tako lye chisepe chilya kakatira hateni ni kushala kusa woleka kuzwa ho ni kuchoka lyo kuvusu, kono chisepe chicha tanga kuñatoka vakeñi cha mandinda avali kukalihite.
Maar ze stieten op een landtong, en leden er schipbreuk; de voorsteven raakte vast en bleef onbeweeglijk, doch de achtersteven sloeg door de branding uiteen.
42 Mulero wa masole ubali okwihaya vasuminwa iri kuti kanji kuwaniki yo wola kusamba ni kulovoka.
Nu wilden de soldaten de gevangenen doden, opdat er niemand zou wegzwemmen en ontsnappen.
43 Kono mukulwana wa masole avali kusaka ku haza Paulusi, imi cha kanina muhupulo wavo; mi cha layera avo vavali kuwola kusamba kuti va chirukire mumezi ni kusambira kwi rizo.
Maar de honderdman, die Paulus wilde redden, belette hun plan. Hij beval, dat allen, die konden zwemmen, het eerst overboord zouden springen, en aan land zouden trachten te komen;
44 Cwale vakwame vonse muve chilire, vamwi ha mapuranga, vamwi hanzimwi zintu zi chimboka zina muchisepe. Mweyi inzira chikwa wanika kuti tuvonse tuva kasiki hande herizo.
na hen de overigen op planken en op de wrakken van het schip. En zó kwamen allen behouden aan land.
