Soakas 26
1 Sufal in kaksakinyuk sie mwet lalfon, oana fin oasr snow ke pacl fol, ku fin oasr af ke pacl in kosrani.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 Kas in selnga tia ku in akkolukyekomla fin wangin ma sufal kom orala. Ac oana won ma sohklana ac tia tuhwi.
Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
3 Eneneyuk in sringsring soko horse, ac kapriya oalin soko donkey, ac puok sie mwet lalfon, tuh elos in oru enenu lom an.
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
4 Kom fin topuk sie kusen siyuk lalfon, kom lalfon oana mwet se ma siyuk.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
5 Sang top lalfon nu ke kusen siyuk lalfon, na mwet se ma siyuk el ac akilen lah el tia etu oana ma el nunku.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
6 Kom fin supu sie mwet lalfon in tafwela kas lom, ac oana ke kom pakela niom; kom pwentuki ongoiya nu sum.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
7 Sie mwet lalfon tia ku in fahk sie kas lalmwetmet, oana ke sie mwet ul nia tia ku in fahsr.
[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
8 Ma lalfon se in kaksakin sie mwet lalfon, oapana ke kom fin kapriya sie eot luin fuht nutum.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
9 Sie mwet lalfon su srike in fahk sie soakas, ac oana ke sie mwet sruhi el srike fwacla otoh se ma fakisya inpaol.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
10 Sie mwet kol orekma fin sang orekma nu sin kutena mwet lalfon su fahsryak inkanek uh, el aktukulkulye mwet orekma nukewa lal.
Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
11 Sie mwet lalfon su kalwenina in oru ma lalfon, el oana soko kosro ngalngul ma sifil folokla ac kang woht lal.
[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
12 Sie mwet arulana lalfon, wo liki sie mwet su nunku mu el lalmwetmet tusruk el tia.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
13 Efu ku mwet alsrangesr se tia tufoki liki lohm sel? Mea el sangeng kac uh? Ya lion uh?
Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
14 Sie mwet alsrangesr el ikwot ikme fin mwe oan kial. El oana sie srungul ma ikakot ikakma ke hinges uh.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
15 Lupan alsrangesr lun kutu mwet uh oru elos srunga sifacna srukak mwe mongo nu inwalulos.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
16 Sie mwet alsrangesr el ac nunku mu el etu liki mwet itkosr su ku in aketeya nunak lalos arulana kalem.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
17 El su sroang nu ke sie akukuin ma wangin sripal nu kac, oana sie su tufoki nu inkanek uh ac sruokya sren soko kosro ngalngul sulallal.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
18 Sie mwet wel su orekmakin osra in pisr ma oasr e firir ke muta ah,
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
19 el oana sie mwet su kiapwela mwet tulan lal, na tok el fahk mu el aksruksruk.
Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
20 Fin wangin etong, e uh ac kunla. Fin wangin lesrik, ac wangin akukuin.
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
21 Mulut uh akngengye e, ac etong uh oru e uh in firir, oana ke mwet folkas uh pirik na akukuin in tia tui.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
22 Arulana wo eman lesrik uh. Kut lungsena ukumya.
Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
23 Kas wo pusra ma okanla nunak na pwaye lun insiom, oana sie ahlu munas orekla ke kle ma mosrweyukla ke silver.
Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
24 Sie mwet wosounkas el orekmakin kas kulang in okanla srunga lun insial.
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
25 Ku in arulana wo pusracl, tusruktu nimet lulalfongi, mweyen insial sessesla ke srunga.
Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
26 El ku in okanla srunga lal, tusruktu mwet nukewa ac liye ke orekma koluk lal.
Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
27 Mwet su oakiya mwe kwasrip nu sin mwet ngia, ac fah sifacna sremla kac. Mwet su orala mokuk uh, ac fah toatoa uh kac.
Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
28 Kom fin srunga sie mwet, kom ac ku in suk in akkolukyalla ke kas kikiap. Wosounkas mwe na pwentuki ongoiya.
Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
