Soakas 14
1 Ke lalmwetmet, sie mutan el musaeak sou se, a lalfon uh ku in kunausya.
Kvinnevisdom byggjer huset sitt, men dårskap riv det ned med henderne.
2 Kutena mwet su moulkin moul suwohs, elos akkalemye lah elos akfulatye LEUM GOD; elos su tia moul suwohs elos akkalemye lah elos pilesral.
Den som ottast Herren, fer ærleg fram, men krokvegar gjeng den som vanvyrder honom.
3 Inse fulat lun sie mwet lalfon oru el kaskas pusla; a kas lun sie mwet lalmwetmet karinganul sifacna.
I narrens munn er ovmods ris, men dei vise hev lipporne sine til vern.
4 Fin wangin ox in amakin plao uh, ac wangin koanon nien fil mongo sum. A fin oasr, na nien fil mongo sum ac sessesla ke wheat.
Utan uksar er krubba tom, men når stuten er sterk, vert innkoma stor.
5 Sie mwet loh oaru el fahkak ma pwaye pacl nukewa, a sie mwet loh soaru el kikiap pacl nukewa.
Ikkje lyg eit ærlegt vitne, men det falske vitne andar lygn.
6 Sie mwet inse fulat el tia ku in sun lalmwetmet, a mwet oasr etauk la, fisrasr elos in eis mwe lutlut.
Spottaren søkjer visdom, men fåfengt, men lett finn den skynsame kunnskap.
7 Nimet apkuran nu yurin mwet lalfon. Wangin ma elos ac ku in luti kom.
Gakk burt frå ein dåre, ei fekk du der merka lippor med kunnskap.
8 Efu ku mwet lalkung uh lalmwetmet? Mweyen el etu ma elan oru. Efu ku mwet sulalkung uh lalfon? Mweyen el nunku mu el etu ma nukewa.
Klok manns visdom er: han skynar vegen sin, men dåre-narreskapen er: dei svik seg sjølv.
9 Wangin fosrnga lun mwet lalfon ke elos orala ma koluk, a mwet wo elos suk in oasr nunak munas nu selos.
Dårar fær spott av sitt eige skuldoffer, men millom ærlege folk er godhug.
10 Wangin mwet ku in etu na pwaye lah fuka engan lom ku asor lom. Kom mukena pa etu. Wangin mwet ku in wi kom kac.
Hjarta kjenner si eigi sorg, og gleda legg ingen framand seg uppi.
11 Lohm sin sie mwet wo ac tu na tukun kunausyukla lohm sin sie mwet koluk.
Gudlause folk fær sitt hus lagt i øyde, men ærlege folk ser tjeldet sitt bløma.
12 Sahp inkanek soko ma kom pangon mu suwohs uh, ac ku in kolkomla nu ke misa.
Mang ein veg tykkjer folk er rett, men enden på honom er vegar til dauden.
13 Israsr uh ku in okanla inse asor. Pacl engan uh wanginla, asor sac srakna oasr.
Jamvel midt i låtten kjenner hjarta vondt, og enden på gleda er sorg.
14 Mwet koluk uh fah eis ma fal nu ke ma elos oru. Mwet wo uh fah eis lacnen orekma wo lalos.
Av åtferdi si skal den fråfalne mettast, og ein god mann held seg burte frå han.
15 Sie mwet lalfon el lulalfongi ma nukewa; a mwet lalkung elos taranna yen elos fahsr nu we.
Den einfalde trur kvart ordet, men den kloke agtar på sine stig.
16 Mwet etauk elos karinganang in tia sun mwe lokoalok, a mwet lalfon uh nikin sensen, ac sa na in mukuila.
Den vise ottast og held seg frå vondt, men dåren er brålyndt og trygg.
17 Mwet mongsa uh oru ma lalfon; ac mwet kinauk inkanek kutasrik ac fah srungayuk.
Bråsinna mann gjer narreverk, og meinsløg mann vert hata.
18 Mwet nikin ac eis fokin lalfon lalos, a mwet lalkung ac usrui etauk.
Einfalde erver dårskap, men dei kloke fær kunnskap til krans.
19 Mwet koluk ac fah epasr ye mutun mwet suwoswos ac pusisel in siyuk kasru selos.
Vonde skal bøygja seg for dei gode, og gudlause ved portarne til den rettferdige.
20 Wangin mwet lungse orek kawuk nu sin sie mwet sukasrup, finne mwet tulan lal; a sie mwet kasrup, oasr mwet kawuk puspis lal.
Ein fatig vert hata av venen sin jamvel, men ein rik vert elska av mange.
21 Kom fin lungse kom in engan, na kom in kulang nu sin mwet sukasrup; sie ma koluk pa in pilesru kutena mwet.
Vanvyrder du næsten din, syndar du, men sæl den som ynkast yver armingar.
22 Kom fin oru sie orekma wo, mwet uh ac lulalfongi kom ac sunakin kom, a kom fin wi oru orekma koluk, kom fahsr ke sie inkanek tafongla.
Skal ikkje dei fara vilt som finn på vondt, og miskunn og truskap timast deim som finn på godt?
23 Orekma, na kom fah eis woiya. Kom fin mutana sramsarm, kom ac sukasrup.
Alt stræv fører vinning med seg, men tome ord gjev berre tap.
24 Mwet lalmwetmet uh eis mwe kasrup; a mwet lalfon eteyuk ke lalfon lalos.
Rikdomen er for dei vise ei krans, men narreskapen hjå dårar er narreskap.
25 Sie mwet loh su kaskas pwaye el molela moul lun sie mwet; a el fin fahk kas kikiap, el lafwekin sie mwet.
Eit sanningsvitne bergar liv, men den som andar lygn, er full av svik.
26 Akfulatye LEUM GOD, fah sang lulalfongi ku ac moul misla nu sin sie mwet ac sou lal.
Den som ottast Herren, hev ei borg so fast, og for hans born det finnast skal ei livd.
27 Ya kom lungse tuh kom in tia sa misa? Sie unon in moul pa akfulatye LEUM GOD.
Otte for Herren er livsens kjelda, so ein slepp undan daudesnaror.
28 Fulat lun sie tokosra tuku ke pisen mwet ma el leumi. Fin wangin mwet, na el tia oaoa.
Mykje folk er konungs prydnad, men folkemink er hovdings fall.
29 Kom fin mongfisrasr, kom lalmwetmet; a kom fin mongsa, kom akkalemye lupan lalfon lom.
Langmodig mann hev mykje vit, men bråhuga mann syner narreskap.
30 Inse misla uh mwe akkeye mano, a sok uh oana sie mas ma akkulamye mano.
Spaklyndt hjarta er likamens liv, men ilska er ròt i beini.
31 Kom fin akkeokye mwet sukasrup, kom aklusrongtenye God su oralosla; a ke kom kulang nu sin mwet sukasrup, kom akfulatye God.
Trykkjer du armingen, spottar du skaparen hans, men du ærar skaparen når du er mild mot fatigmann.
32 Mwet koluk uh putatla ke sripen orekma koluk lalos, a mwet wo uh molla ke sripen moul suwohs lalos.
I ulukka si lyt den gudlause stupa, men den rettferdige hev trygd når han skal døy.
33 Lalmwetmet uh oan in nunak nukewa lun sie mwet etauk. Mwet lalfon uh wangin etu la ke lalmwetmet uh.
I hjarta på den vituge held visdomen seg still, men hjå dårar ter han seg fram.
34 Suwoswos ac oru sie mutunfacl in ku ac fulat. Ma koluk uh mwe akmwekinye sie mutunfacl.
Rettferd upphøgjer eit folk, men syndi er skam for folki.
35 Tokosra uh elos insewowo ke mwet pwapa fulat lalos su oaru in oru ma kuna; a elos kalyaelos su tia akfalye ma kunalos.
Kongen likar godt den kloke tenar, men harmast på den som skjemmer seg ut.
